Στις 12 Οκτωβρίου γιορτάστηκε η Παγκόσμια Ημέρα Ρευματοειδούς Αρθρίτιδας. Αλήθεια, μια γυναίκα που πάσχει από αυτήν μπορεί να μείνει έγκυος και τι θα πρέπει να λάβει υπόψη της προτού αποφασίσει να κάνει παιδί; Κατ’ αρχάς, η απόφαση για την εγκυμοσύνης της θα πρέπει να είναι συνειδητή, αφού έχει σκεφτεί το αν είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει μια τόσο μεγάλη αλλαγή στο σώμα της και τις πιθανές συνέπειές της. Αυτό που αξίζει εδώ να σημειώσουμε είναι ότι δεν υπάρχει αυξημένος κίνδυνος αποβολής ούτε συγγενών ανωμαλιών στο έμβρυο, ενώ η ρευματοειδής αρθρίτιδα δεν φαίνεται να επηρεάζει ούτε τη γονιμότητα.
Όμως, η πάσχουσα μέλλουσα μαμά θα πρέπει να έχει συνειδητοποιήσει ότι η εγκυμοσύνη αλλάζει την κατάσταση του ανοσοποιητικού συστήματος κάθε γυναίκας, κάτι που ενδεχομένως θα συμβάλει στην αλλαγή της εξέλιξης της αρθρίτιδάς της. Επειδή οι καταστάσεις που σχετίζονται με τη νόσο αυτήν είναι ούτως ή άλλως ευμετάβλητες, είναι απαραίτητο η γυναίκα να συμβουλευτεί τον ρευματολόγο και τον γυναικολόγο της πριν από την προσπάθεια απόκτησης μωρού. Άλλωστε, είναι πιθανόν να χρειαστεί να διακόψει ή να μειώσει ορισμένα φάρμακα όχι μόνο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αλλά και πριν από τη σύλληψη. Κάτι τέτοιο προϋποθέτει ότι η νόσος θα είναι σε ύφεση, ώστε να εξασφαλιστεί ότι η διακοπή ή η μείωση των φαρμάκων δεν θα προκαλέσει έντονο και ανυπόφορο πόνο στην έγκυο. Πρόσφατες μελέτες δε έχουν συσχετίσει την υψηλή ενεργότητα της νόσου κατά τη διάρκεια της σύλληψης με προωρότητα και χαμηλό βάρος γέννησης εμβρύου. Με άλλα λόγια, η κύηση είναι προτιμότερο να γίνεται προγραμματισμένα προκειμένου η νόσος να βρίσκεται σε ύφεση ή να ελέγχεται όσο το δυνατόν καλύτερα. Μόνο οι γιατροί είναι αυτοί που θα συμβουλεύσουν ποιος είναι ο ασφαλέστερος συνδυασμός φαρμάκων στη χαμηλότερη δυνατή δόση, έτσι ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος πρόκλησης προβλημάτων στην εγκυμοσύνη, ενώ ταυτόχρονα να διατηρηθεί η αρθρίτιδα υπό έλεγχο. Σημειωτέον ότι μια γυναίκα μπορεί να χρησιμοποιήσει και άλλες θεραπείες ανακούφισης από τον πόνο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, όπως για παράδειγμα φυσιοθεραπεία, ομοιοπαθητική και βελονισμό.
Καθώς περνούν οι εννέα μήνες της κύησης, οι περισσότερες γυναίκες υποφέρουν από πόνους και ενοχλήσεις, ιδιαίτερα στη μέση και την πλάτη. Πάντως, η επίδραση της εγκυμοσύνης στην αρθρίτιδα ποικίλλει ανάλογα με τον τύπο της νόσου. Οι περισσότερες γυναίκες με ρευματοειδή αρθρίτιδα, περίπου το 75%, δεν θα έχουν εξάρσεις κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αν και αυτές είναι πολύ πιθανόν να επιστρέψουν μετά τη γέννηση του μωρού. Από την άλλη, οι πάσχουσες από οστεοαρθρίτιδα, ιδιαίτερα στο γόνατο ή το ισχίο, θα αντιμετωπίσουν προβλήματα εξαιτίας της αύξησης του βάρους τους. Άλλες διαταραχές, όπως η αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα, μπορεί είτε να βελτιωθούν, είτε να επιδεινωθούν, καθώς σε αυτές δεν έχει παρατηρηθεί κάποιο σταθερό πλαίσιο.
Οι αλλαγές στο σώμα της γυναίκας που φυσιολογικά συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορούν να επηρεάσουν τις αρθρώσεις και τους μυς με τους παρακάτω τρόπους:
- Οι αρθρώσεις μπορεί να γίνουν πιο χαλαρές και λιγότερο σταθερές.
- Τα προβλήματα στο γόνατο μπορεί να επιδεινωθούν λόγω της αύξησης του βάρους ή επειδή οι μύες κατά μήκος των πλευρών του γονάτου εξασθενούν.
- Καθώς η μήτρα μεγαλώνει, η σπονδυλική στήλη καμπυλώνει ελαφρά για να τη στηρίξει. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μυϊκούς σπασμούς στην πλάτη, ενώ μερικές φορές μπορεί να προκαλέσει πόνο, μούδιασμα και μυρμήγκιασμα στα πόδια.
- Η αύξηση του βάρους λόγω κατακράτησης υγρών μπορεί να αυξήσει τη δυσκαμψία, ιδιαίτερα στις αρθρώσεις που δέχονται το βάρος, όπως οι γοφοί, τα γόνατα, οι αστράγαλοι και τα πόδια. Επιπλέον μπορεί να προκαλέσει προβλήματα με το σύνδρομο του καρπιαίου σωλήνα, μια κατάσταση που προξενεί πόνο, μούδιασμα και μυρμήγκιασμα στον αντίχειρα, τον δείκτη και τον μέσο. Αυτό το πρόβλημα συνήθως εξαφανίζεται μετά τον τοκετό.
Όσον αφορά τον τοκετό, αν η μητέρα έχει αρθρίτιδα στην πλάτη ή στους γοφούς, οι κινήσεις σε αυτές τις αρθρώσεις κατά τη διάρκεια της γέννησης του μωρού μπορεί να της προκαλέσουν έντονο πόνο. Επομένως, ίσως χρειαστεί να δοκιμάσει, σε συνεργασία με τη μαία της, διαφορετικές στάσεις που θα της επιτρέψουν να γεννήσει φυσιολογικά. Αξίζει, όμως, να αναφερθεί ότι σε γυναίκες με ρευματοειδή αρθρίτιδα των οποίων έχουν προσβληθεί τα ισχία είναι δύσκολος ο φυσιολογικός τοκετός. Τέλος, αν η γυναίκα αντιμετωπίζει πολλά προβλήματα με την πλάτη της, καλό είναι να συμβουλευτεί αναισθησιολόγο και να συζητήσουν για την επισκληρίδιο αναισθησία και κατά πόσο είναι απαραίτητη ή εφικτή.
Μετά τη γέννηση του μωρού, τα πράγματα δεν θα είναι πολύ εύκολα. Η αντιμετώπιση των απαιτήσεων ενός νεογέννητου είναι από μόνη της εξαντλητική για κάθε νέα μητέρα, και αν η τελευταία πάσχει από αρθρίτιδα, οι πιέσεις μπορεί να είναι ακόμα μεγαλύτερες. Οι πάσχουσες μπορεί να διαπιστώσουν ότι η νόσος παρουσιάζει εξάρσεις στις εβδομάδες που ακολουθούν τον τοκετό (αφού συνήθως παρατηρείται ύφεση των εξάρσεων κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης) και καλό είναι να έχουν προνοήσει για κάποια επιπλέον βοήθεια όταν θα γεννηθεί το παιδί, αλλά και να παρακολουθούνται τακτικά από τον γιατρό τους κατά τη διάρκεια της λοχείας. Όσον αφορά τη λήψη φαρμάκων και το κατά πόσο αυτά επηρεάζουν τον θηλασμό, η νέα μαμά θα πρέπει να συζητήσει με τον γυναικολόγο, τον ρευματολόγο και τον παιδίατρο και από κοινού να αποφασίσουν την πορεία που πρέπει να ακολουθήσουν, για το καλό της ίδιας και του μωρού της.
