10 απλοί κανόνες που πρέπει να ακολουθούν όλοι οι γονείς νεογέννητων, για να είναι τα μωρά τους υγιή.  

Μην επιτρέπετε τις πολλές επισκέψεις. Οι πρώτες εβδομάδες είναι σημαντικές και απαραίτητες για να εγκλιματιστεί όλη η οικογένεια με το μωρό, είτε πρόκειται για γονείς και νεογέννητο είτε για γονείς, αδέλφια και νεογέννητο. Πρόκειται για διάστημα με εμπειρίες πρωτόγνωρες, συχνά δε και δύσκολες. Επιπλέον, υπάρχει και η ιατρική παράμετρος: τα νεογέννητα είναι ευάλωτα σε οποιοδήποτε μικρόβιο και είναι ασφαλές να μην έρχονται σε επαφή με πολύ κόσμο. Συνεπώς, έχετε αρκετούς λόγους για να βάλετε «φρένο» στις επισκέψεις συγγενών και φίλων, στον βαθμό που θέλετε να προστατεύσετε και το νεογέννητο μωρό σας αλλά και τη σχέση σας, τους ρυθμούς και το πρόγραμμά σας που πιθανόν χτίζετε ημέρα με την ημέρα και με πολύ κόπο μαζί του. Μην ντραπείτε να αρνηθείτε –ευγενικά– κάποια επίσκεψη ή να την αναβάλετε για κάποιο άλλο διάστημα· ιδίως αυτήν την εποχή, που οι ιώσεις καραδοκούν, κάντε το χωρίς ενοχές. Επίσης, μην ντραπείτε να υπενθυμίσετε σε φίλους ή συγγενείς που δεν έχουν παιδιά, και πιθανόν να μην μπορούν να κατανοήσουν τους κινδύνους και τις ανησυχίες σας, ότι στην επικείμενη επίσκεψή τους προέχει να είναι εκείνοι γεροί, χωρίς υποψία ίωσης, ώστε να μην κολλήσει κάτι το μωρό. Προτιμήστε να δέχεστε τους ανθρώπους που εσείς θέλετε και περνάτε καλά μαζί τους, π.χ. φίλες, αδέλφια, άλλο συγγενικό πρόσωπο, γιατί η δική σας καλή διάθεση θα ωφελήσει πολλαπλώς και το μωρό σας.

Μην πιάνετε το μωρό χωρίς να έχετε πλύνει τα χέρια σας. Είναι ο πιο βασικός κανόνας υγιεινής που θα σας ακολουθεί για αρκετά χρόνια στη φροντίδα του παιδιού και στον διαρκή αγώνα σας να περιορίσετε τις ιώσεις. Το μωρό μέχρι την ηλικία των τριών μηνών είναι εξαιρετικά ευαίσθητο και μπορεί να κινδυνέψει από μία ίωση που π.χ. ο μπαμπάς ή το μεγάλο αδελφάκι την πέρασε ελαφρά. Το κύριο όπλο για να αντιμετωπίσετε τα μικρόβια είναι η καθαριότητα. Καθαρίζοντας καλά τα χέρια σας πριν πάρετε αγκαλιά το μωρό, πριν και μετά την αλλαγή της πάνας, πριν ετοιμάσετε το γάλα του κ.ο.κ. απομακρύνετε τα μικρόβια και μειώνετε σημαντικά τις πιθανότητες να κολλήσετε κάτι το βρέφος.

Μην πάτε σε μέρη με πολυκοσμία. Όσο σημαντικό είναι να προστατεύετε το μωράκι μέσα στο σπίτι, ακολουθώντας ένα πρόγραμμα –όσο γίνεται– και κρατώντας μακριά τους πολλούς επισκέπτες, εξίσου σημαντικό είναι να αποφεύγετε τους χώρους με πολύ κόσμο. Τα εμπορικά κέντρα, τα εστιατόρια και τα καφέ δεν είναι οι καλύτερες επιλογές για τη βόλτα του μωρού ούτε και τη δική σας. Ο συγχρωτισμός σε τέτοια κλειστά μέρη εγκυμονεί πολλά… μικρόβια που πιθανότατα δεν θα έχουν καμία επίπτωση σε σας, αλλά μπορεί να «εισβάλλουν» στο ανοχύρωτο ανοσοποιητικό σύστημα του μωρού σας και να προκαλέσουν ιώσεις.

Μην το φιλάτε στο πρόσωπο και στα χεράκια. Είναι προφανές και απόλυτα κατανοητό ότι θέλετε να φιλάτε το μωράκι σας… συνέχεια και παντού. Όμως, καλό είναι να ελέγχετε την επιθυμία σας. Όσο κι αν το θέλετε, αντισταθείτε στον πειρασμό να γεμίσετε φιλιά τα μαγουλάκια, τη μυτούλα, τα βλέφαρα ή το πιγουνάκι του. Το ίδιο ισχύει και για τα χεράκια του, αφού μπορεί να τα βάλει στο στόμα του – μαζί ενδεχομένως με τα μικρόβια που πήρε από τα φιλιά σας. Η μόνη εναλλακτική που έχετε είναι τα φιλιά στην πατούσα, πίσω από τον λαιμό ή την πλάτη. Και εννοείτε ότι αυτό ισχύει απαράβατα για τους επισκέπτες.

Μην ανάβετε το τζάκι. Αναμφίβολα το αναμμένο τζάκι στο σπίτι δημιουργεί ευχάριστο και ζεστό περιβάλλον, ενώ σε πολλές περιπτώσεις σήμερα τείνει να αποτελεί και τον βασικό τρόπο θέρμανσης, ελλείψει άλλων δυνατοτήτων. Ωστόσο, δεν είναι αθώο το τζάκι, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τις συνέπειες που έχει στην υγεία των νεογέννητων. Κατά την καύση του ξύλου παράγονται εκατοντάδες χημικές ουσίες, η δράση κάποιων εκ των οποίων βρίσκεται ακόμα υπό διερεύνηση. Μελέτη Αμερικανών επιστημόνων έδειξε  πως τα παιδιά που ζουν σε σπίτι με τζάκι έχουν 8% περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν βρογχιολίτιδα και άλλες αλλεργικής φύσεως παθήσεις. Συνεπώς, θέστε τις προτεραιότητες όπως πρέπει: καλό είναι το τζάκι, αλλά ασύγκριτα καλύτερο να μεγαλώνετε με ασφάλεια και όλες τις προφυλάξεις το μωρό σας.

Ναι στον καθαρό αέρα και στους περιπάτους. Οι έξοδοι από το σπίτι με το μωρό είναι μεγάλη απόλαυση, υπό την προϋπόθεση ότι έχετε οργανωθεί καλά και επιλέγετε τα σωστά μέρη. Όσο λάθος επιλογή είναι να βρίσκεται το μωρό σε μέρη με πάρα πολύ κόσμο, άλλο τόσο λανθασμένη είναι η απόφαση να είστε 24 ώρες το 24ωρο και 7 μέρες την εβδομάδα για 6 εβδομάδες κλεισμένες στο σπίτι με το μωρό. Κανείς δεν θα σας απαγορεύσει να πάτε με το νεογέννητο έναν περίπατο ή και για σύντομα ψώνια στο σούπερ μάρκετ, αρκεί φυσικά να μην το κάνετε την ώρα αιχμής, π.χ. απόγευμα Παρασκευής ή πρωί Σαββάτου. Ο καθαρός αέρας είναι αναζωογονητικός και για τους δυο σας. Καλό είναι η έξοδος να διαρκεί από 1 έως 2 ώρες το πολύ. Πρέπει όμως να φροντίσετε να ντύσετε καλά το μικρό σας-όσο πιο μικρό είναι τόσο δυσκολότερα προστατεύεται από το κρύο. Καλό είναι να του φοράτε την ειδική για τον χειμώνα φόρμα-σάκος με επένδυση και να προφυλάσσετε καλά το κεφάλι και τα χέρια του.

Ναι στα εμβόλια για την αποφυγή επικίνδυνων νόσων. Η τήρηση του προγράμματος εμβολιασμού είναι πολύ σημαντικό όπλο που έχουν στα χέρια τους οι ειδικοί και οι γονείς για να θωρακίζουν τα παιδιά από ασθένειες σοβαρές, που κάποτε απέβαιναν και μοιραίες. Ακολουθήστε πιστά τις οδηγίες του παιδιάτρου σας και τηρείτε το πρόγραμμα εμβολιασμού. Το πρώτο εμβόλιο το μωρό σας θα το κάνει μόλις συμπληρώσει τους πρώτους δύο μήνες της ζωής του και θα είναι το λεγόμενο πενταπλό, ένα εμβόλιο που το προστατεύει από διφθερίτιδα, τέτανο, κοκίτη, από τον αιμόφιλο της γρίπης καθώς και από την ηπατίτιδα.

Ναι στο καθαρό, ασφαλές περιβάλλον. Σίγουρα τις πρώτες μέρες μετά τον τοκετό δεν έχετε ούτε την όρεξη ούτε την ενέργεια να ασχοληθείτε με τις δουλειές του σπιτιού. Είναι όμως σημαντικό ο χώρος όπου κοιμάται και περνάει τις περισσότερες ώρες της ημέρας το μωρό να είναι καθαρός και να αερίζεται τακτικά. Για τη δική του υγιεινή επίσης να θυμάστε ότι το μωρό πρέπει να έχει τη δική του πετσέτα, μικρή, μπάνιου και σε καμία περίπτωση να μη χρησιμοποιείτε για το μωρό αυτές που χρησιμοποιούν άλλα μέλη της οικογένειας. Επίσης, καλό είναι να απολυμαίνετε συχνά τους κοινόχρηστους χώρους του σπιτιού, ιδίως δε τα σημεία όπου μπορεί να βρίσκεται το μωρό.

Ναι στη σταθερή θερμοκρασία. Η θερμοκρασία στο δωμάτιο του μωρού δεν πρέπει να είναι κάτω από 19^ο C, αλλά και να μην υπερβαίνει τους 24^ο C. Επίσης, το δωμάτιο πρέπει να έχει επαρκή φυσικό φωτισμό και αερισμό. Τα ρούχα του μωρού πρέπει να είναι άνετα και κατά προτίμηση βαμβακερά. Το υπερβολικό ντύσιμο και η ζέστη μπορούν να προκαλέσουν δυσφορία στο μωρό και έντονο κλάμα. Το μέτρο για τη σωστή θερμοκρασία του σώματος του μωρού μπορεί να είστε εσείς: το μωρό πρέπει να φοράει ένα ρούχο περισσότερο από σας. Αν π.χ. εσείς φοράτε ένα φανελάκι, το μωρό πρέπει να φοράει φανελάκι και φορμάκι κ.ο.κ. Μια πρώτη ένδειξη για τη σωστή θερμοκρασία του μωρού είναι πώς αισθάνεστε τα χεράκια του, πιάνοντάς τα πρέπει να είναι ζεστά είτε κινείται είτε κοιμάται.

Ναι στη φροντίδα του εαυτού σας. Σαν μητέρα είστε ο άνθρωπος που έρχεστε στην πιο συχνή και στενή επαφή με το μωρό, γι’ αυτό είναι σημαντικό να εξασφαλίσετε και τη δική σας υγεία: όχι μόνο για να μπορείτε να το φροντίζετε αλλά και για να μην του μεταδώσετε κάποια ασθένεια. Πρέπει λοιπόν να τρώτε καλά, να ξεκουράζεστε αρκετά και να αποφύγετε τις επαφές με άτομα που είναι άρρωστα, π.χ. έχουν συνάχι, βήχα κ.λπ. Εξίσου σημαντικό είναι να απαιτείτε το ίδιο και από όσους φροντίζουν ή σας βοηθούν με το μωρό. Είτε πρόκειται για τη μαμά, την πεθερά, την μπέιμπι σίτερ ή την κολλητή σας, να είστε σαφείς και αυστηροί στα θέματα υγιεινής.

Ευχαριστούμε για τη συνεργασία την παιδίατρο-νεογνολόγο Μάιρα Μυλωνοπούλου.