Καμιά φορά το ατελές μπορεί να αποδειχθεί πολύ καλύτερο από το τέλειο. Κάτι τέτοιο μάλλον συμβαίνει στην περίπτωση του Κέντρου Πολιτισμού Σταύρος Νιάρχος, που, αν και είναι ακόμα ανολοκλήρωτο, έχει ξεκινήσει να παράγει πολιτισμό χάρη σε έναν ολοκληρωμένο, ιδιαίτερο χώρο, το Κέντρο Επισκεπτών, που βρίσκεται μέσα στο εργοτάξιο που έχει στηθεί στις εγκαταστάσεις του πάλαι ποτέ Ιπποδρόμου, στο Φάληρο.

Ακριβώς πριν από έναν χρόνο, τον Οκτώβριο του 2013, δυόμισι χρόνια πριν από την ημερομηνία παράδοσης του Κέντρου Πολιτισμού Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) από το ομώνυμο ίδρυμα στο κράτος, το ξεχωριστό αυτό κτήριο άνοιξε τις πόρτες του στο κοινό και μας καλεί να παρακολουθούμε μαζί την εξέλιξη του μεγαλύτερου πολιτιστικού έργου στη σύγχρονη Ελλάδα. Μέσα στον χρόνο αυτόν, το Κέντρο Επισκεπτών:

–  έχει υποδεχτεί συνολικά 23.347 άτομα όλων των ηλικιών, εκ των οποίων οι 3.104 ήταν μαθητές από σχολεία της Αττικής.

–  έδωσε την ευκαιρία σε συνολικά 1.796 άτομα να περιηγηθούν στον χώρο του εργοταξίου

–  φιλοξένησε περισσότερες από 70 εκδηλώσεις

Στο Κέντρο Επισκεπτών, που είναι σχεδιασμένο από Έλληνες φοιτητές αρχιτεκτονικής, επιλεγμένους από τον Renzo Piano, αρχιτέκτονα του ΚΠΙΣΝ, μέσα από πανελλήνιο σπουδαστικό διαγωνισμό, το κοινό μπορεί να παρακολουθεί την εντυπωσιακή θέα στο μεγάλο εργοτάξιο, να ενημερώνεται για τις τεχνικές λεπτομέρειες της κατασκευής και για την πορεία των εργασιών και κυρίως να λαμβάνει μέρος σε μια μεγάλη ποικιλία πολιτιστικών, ψυχαγωγικών, αθλητικών και εκπαιδευτικών εκδηλώσεων-προπομπών των όσων πρόκειται να συμβούν σε λίγα χρόνια μέσα στο ολοκληρωμένο πλέον Κέντρο Πολιτισμού Σταύρος Νιάρχος.

Η βραβευμένη κατασκευή χαρακτηρίζεται από την καθαρότητα και την απλότητα της μορφής της, ενώ δίνει ιδιαίτερη έμφαση στον εργονομικό και πρακτικό σχεδιασμό του Κέντρου Επισκεπτών ως ελαφράς και ανακυκλώσιμης εργοταξιακής κατασκευής. Η διάταξη του εσωτερικού χώρου είναι ιδιαίτερα ευέλικτη, επιτρέποντας πολλαπλές λειτουργίες στο εσωτερικό του, αλλά και επέκταση των λειτουργιών του στον υπαίθριο χώρο, τη λεγόμενη Εσπλανάδα. Ιδιαίτερη σημασία έχει δοθεί επιπλέον στον προσανατολισμό, την τοποθέτηση και τη θέαση του Κέντρου Επισκεπτών. Ειδικότερα, η διαφάνεια του όγκου επιτρέπει στον επισκέπτη την άμεση επαφή του με το εργοτάξιο και τις εργασίες κατασκευής και ανάπτυξης του ΚΠΙΣΝ, ενισχύοντας τον ρόλο του ως κέντρου προσβάσιμου και φιλικού προς τον χρήστη.

Τι μπορούμε να κάνουμε στο Κέντρο Επισκεπτών;

Το Κέντρο Επισκεπτών φιλοξενεί μια μόνιμη έκθεση για τους τρεις πυλώνες του ΚΠΙΣΝ: την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, την Εθνική Λυρική Σκηνή και το έκτασης 170.000 τ.μ. Πάρκο Σταύρος Νιάρχος, μέσω της οποίας μικροί και μεγάλοι μπορούν να δουν όλα όσα ετοιμάζονται! Παράλληλα, πραγματοποιεί, όταν η πορεία των έργων το επιτρέπει, ξεναγήσεις εντός του εργοταξίου, καθοδηγώντας τους επισκέπτες μέσα στον χώρο και παρέχοντας πληροφορίες αναφορικά με την πρόοδο της κατασκευής του έργου, του οποίου η κλίμακα, η πολυπλοκότητα και η ποιότητα είναι μοναδικά στην Ελλάδα.

Όσον αφορά τις δραστηριότητες, αυτές αφορούν κοινό κάθε ηλικίας! Το πρόγραμμα ανοιχτών πολιτιστικών εκδηλώσεων και εκπαιδευτικών σεμιναρίων ονομάζεται «Ακτίνες δράσης-Σημεία επαφής» και θα ανανεωθεί και για την επόμενη χρονιά. Μέχρι τον Δεκέμβριο, το πρόγραμμα θα περιλαμβάνει μηνιαίες εκδηλώσεις διαφορετικού θεματικού χαρακτήρα, το περιεχόμενο των οποίων θα χαρακτηρίζεται από πολυμορφία και θα απευθύνεται σε ένα διευρυμένο κοινό με ποικίλα ενδιαφέροντα και διαφορετικές ανάγκες ενημέρωσης και ψυχαγωγίας. Φυσικά, παιδιά και έφηβοι θα έχουν το δικό τους αποκλειστικό κομμάτι, που θα περιλαμβάνει εργαστήρια δημιουργικών κατασκευών, αφηγήσεις παραμυθιών, εργαστήρια κόμικς και εκπαιδευτικό θέατρο. Επίσης, οι νεαροί επισκέπτες θα μπορούν να παρακολουθούν και προγράμματα που ναι μεν δεν είναι αμιγώς παιδικά, όμως είναι «κατάλληλα» για κάθε ηλικία, όπως συναυλίες «τσέπης» της Εθνικής Λυρικής Σκηνής (μόνο πιάνο και μία ή δύο φωνές), εργαστήρια χορού, εκθέσεις, διαλέξεις και επιδείξεις.

Το Κέντρο Επισκεπτών, καθώς πλησιάζει η ολοκλήρωση του Κέντρου Πολιτισμού, θα πυκνώσει ακόμα περισσότερο τις δραστηριότητές του, ο σχεδιασμός των οποίων συνεχίζει να αντικατοπτρίζει τη νέα τοπογραφία που δημιουργείται στο Δέλτα Φαλήρου. Για το σχολικό έτος που μόλις ξεκίνησε, προσφέρονται ακόμα περισσότερα εκπαιδευτικά προγράμματα στο πλαίσιο σχολικών επισκέψεων. Εργαστήρια 3D printing, διαλέξεις σε συνεργασία με το CERN, πολυαισθητικά εργαστήρια και πολλές άλλες καλλιτεχνικές δραστηριότητες συνθέτουν έναν προγραμματισμό που, με βάση το Κέντρο Επισκεπτών, αποσκοπεί σε έναν δημιουργικό διάλογο των επισκεπτών με το έργο και, κατ’ επέκταση, στη διαμόρφωση του μελλοντικού χαρακτήρα του ΚΠΙΣΝ. Έτσι, δημιουργείται σταδιακά ένα κοινό που εκπαιδεύεται και θα λειτουργήσει πολλαπλασιαστικά στο μέλλον, αποτελώντας το κοινό του νέου κέντρου πολιτισμού της πόλης σε λίγα χρόνια.

Οι εκδηλώσεις και τα εργαστήρια σχεδιάζονται από την ομάδα του Κέντρου Επισκεπτών, σε συνεργασία με εγκεκριμένους φορείς και καταξιωμένους στον χώρο τους επαγγελματίες. Η Ειρήνη Βοκοτοπούλου είναι υπεύθυνη για τη δομή και τον προγραμματισμό στο Κέντρο Επισκεπτών, η Χαρά Μαραντίδου για τον σχεδιασμό και το περιεχόμενο του ενημερωτικού και παιδαγωγικού υλικού, o Φώτης Φλεβοτόμος και ο Φώτης Σαγώνας για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση των πολυαισθητικών εργαστηρίων και η Αναστασία Κάλου είναι σύμβουλος προσβασιμότητας.

Η είσοδος του κοινού στο Κέντρο Επισκεπτών όσο και η συμμετοχή του στις παραπάνω εκδηλώσεις είναι δωρεάν.

Το αναλυτικό πρόγραμμα για την περίοδο Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2014 παρουσιάζεται στην ιστοσελίδα του ΚΠΙΣΝ (http://www.snfcc.org/visitors-center/events/?lang=el), όσο και στην επίσημη σελίδα του ΚΠΙΣΝ στο Facebook (https://www.facebook.com/SNFCC?fref=ts).

Τι είναι το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ);

Το ΚΠΙΣΝ είναι ένα πολυλειτουργικό και περιβαλλοντικά βιώσιμο κέντρο παιδείας, τέχνης και αναψυχής, που αποτελείται από το Πάρκο Σταύρος Νιάρχος, έκτασης 170.000 τ.μ., και τις νέες, υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Αποτελεί μια δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος στο ελληνικό δημόσιο. Δημιουργήθηκε για χρήση από το ευρύ κοινό και από όλη την οικογένεια και είναι σχεδιασμένο ειδικά για να προσφέρει πρόσβαση σε όλους, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων με αναπηρίες. Το ΚΠΙΣΝ έχει στόχο να εμπλουτίσει την καθημερινή ζωή των Ελλήνων και να προσελκύσει επισκέπτες από όλον τον κόσμο. Το έργο θα ολοκληρωθεί το 2016, οπότε και θα παραδοθεί στο ελληνικό δημόσιο.

Η νέα Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος

Οι νέες, υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις θα επιτρέψουν στη Βιβλιοθήκη να επεκτείνει την εμβέλεια και τη δράση της, αναλαμβάνοντας έναν διπλό και διευρυμένο ρόλο: θα συνεχίσει να αποτελεί κέντρο έρευνας και μελέτης για ακαδημαϊκούς και φοιτητές, λειτουργώντας, ωστόσο, παράλληλα και ως σημαντικός δημόσιος πόλος για όλους τους πολίτες, και προσφέροντας διάφορα εκπαιδευτικά και πολιτιστικά προγράμματα για παιδιά και ενήλικες, βασισμένα σε αντίστοιχες πρωτοβουλίες που έχουν εφαρμοστεί με επιτυχία σε δημόσιες βιβλιοθήκες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Η ΕΒΕ θα λειτουργήσει και ως εκθεσιακός χώρος για τις συλλογές της. Επιλεγμένα χειρόγραφα της Εθνικής Βιβλιοθήκης θα εκτίθενται εκ περιτροπής, δίνοντας στο κοινό την ευκαιρία να θαυμάσει τους θησαυρούς της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας.

Η Εθνική Λυρική Σκηνή

Η Εθνική Λυρική Σκηνή θα αποκτήσει πλέον μία παγκοσμίου επιπέδου αίθουσα όπερας και μπαλέτου,  την πρώτη της μόνιμη έδρα στην ιστορία της. Η κορυφαία ακουστική και οι μηχανικές δυνατότητες της κεντρικής σκηνής 1.400 θέσεων θα φιλοξενούν διεθνείς παραγωγές, καθώς και τοπικούς και ανερχόμενους καλλιτέχνες. Το νέο κτήριο θα δώσει επίσης στην Εθνική Λυρική Σκηνή τη δυνατότητα να ενισχύσει τα εκπαιδευτικά και κοινοτικά της προγράμματα, ενώ ένα μικρότερο πειραματικό θέατρο 400 θέσεων θα φιλοξενεί εκδηλώσεις μικρότερης κλίμακας, καθώς και πειραματικές παραγωγές.

Το Πάρκο

Το Πάρκο Σταύρος Νιάρχος καλύπτει το 85% του χώρου του ΚΠΙΣΝ και έχει έκταση περίπου 170.000 τ.μ. Πέραν της βελτίωσης της ποιότητας του αέρα, μία από τις οικολογικές λειτουργίες του Πάρκου, σε σχέση με τον χώρο, είναι ότι αποτελεί και πράσινη στέγη, μειώνοντας έτσι την ενέργεια που απαιτείται για τη θέρμανση και τον κλιματισμό των κτηρίων. Λειτουργώντας ως ανάπαυλα από το τσιμέντο της πόλης, το Πάρκο Σταύρος Νιάρχος θα αποτελέσει μία όαση που θα λειτουργεί ως πηγή καθημερινής έμπνευσης και ανακάλυψης για επισκέπτες κάθε ηλικίας. Μία από τις σημαντικότερες λειτουργίες του είναι η ικανότητά του να επανενώσει τις κοινότητες που το περιβάλλουν. Ανάμεσα στα πλέον ζωτικά στοιχεία του περιλαμβάνεται ένας μεγάλος ανοιχτός χώρος πρασίνου, ο οποίος προσφέρεται για τη διοργάνωση συναυλιών και φεστιβάλ, προβολές ταινιών και άλλα δωρεάν ψυχαγωγικά προγράμματα για τους επισκέπτες.

Ο χώρος του ΚΠΙΣΝ βρίσκεται στο Δέλτα του Φαλήρου, 4,5 χλμ. νότια του κέντρου της Αθήνας, στον χώρο του παλιού ιπποδρόμου.

Ώρες λειτουργίας Κέντρου Επισκεπτών:

Τρίτη – Τετάρτη – Παρασκευή: 10:00-20:00

Πέμπτη και Σάββατο: 10:00-16:00

Κυριακή: 10:00-19:00

Το Κέντρο Επισκεπτών είναι κλειστό τις Δευτέρες.

Επικοινωνία: visitorscenter@snfcc.org ή στα τηλέφωνα 210-8778396 και 210-8778398.

Tip: Για τη διευκόλυνση της πρόσβασης προς και από το Κέντρο Επισκεπτών ΚΠΙΣΝ κατά τις ημέρες των προγραμματισμένων εκδηλώσεων, προσφέρεται δωρεάν μεταφορά του κοινού με τη χρήση μικρού ιδιωτικού λεωφορείου (shuttle bus). Το λεωφορείο, το οποίο φέρει το λογότυπο του ΚΠΙΣΝ, ξεκινά από τον σταθμό Συγγρού-Φιξ επί της οδού Καλλιρρόης και καταλήγει στην οδό Ευριπίδου (αρχή Εσπλανάδας), και αντίστροφα. Τα δρομολόγιά του πραγματοποιούνται 30΄ πριν από την έναρξη και 30΄ μετά τη λήξη κάθε εκδήλωσης.