Καθώς το καλοκαίρι είναι προ των πυλών, αρχίζουμε να αναζητάμε διαδρομές… δροσερές! Γι’ αυτό και προτείνουμε βουνίσια απόδραση και κάνουμε μια οικογενειακή μονοήμερη εκδρομή σε ένα πανέμορφο ημιορεινό χωριό της Εύβοιας, που βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από την πρωτεύουσα. Εκδρομή στη Στενή Ευβοίας, λοιπόν!

Ξεκινώντας από την Αθήνα, υπολογίστε ότι θα φτάσετε σε περίπου μία ώρα στην (επίσης πανέμορφη) Χαλκίδα, μέσω της καινούργιας γέφυρας. Από εκεί, θα ακολουθήσετε τον δρόμο της Αρτάκης και στο σημείο που θα σας υποδείξει η σχετική πινακίδα (που, προσοχή, δεν καλοφαίνεται), θα στρίψετε δεξιά. Σταδιακά, το τοπίο θα αρχίσει να γίνεται ορεινό και μετά περίπου μισή ώρα (καλού) φιδίσιου, ανηφορικού δρόμου θα φτάσετε στη γραφική Στενή, φημισμένη για τα τρεχούμενα νερά της, τα πλατάνια, τις καστανιές και τα… κρέατά της, αφού είναι χαρακτηρισμένη ως κοψιδοχώρι και στέκι των καλοφαγάδων!

Η Στενή, λοιπόν, είναι ένας από τους διασημότερους χειμερινούς προορισμούς της Ελλάδας, αλλά έχει ξεχωριστή χάρη και απροσδόκητη ομορφιά τόσο την άνοιξη, που την επισκεφθήκαμε εμείς, όσο και το καλοκαίρι, καθώς μπορείτε να χαρείτε τη φύση και το πράσινο, χωρίς περιορισμούς από τα χιόνια, που σχεδόν πάντοτε πιάνει, και το κρύο. Πρόκειται για ένα από τα γραφικότερα χωριά της Εύβοιας, χτισμένο σε υψόμετρο 450 στις παρυφές της Δίρφυος, του ψηλότερου βουνού του νησιού, και απέχει 30 χιλιόμετρα από τη Χαλκίδα.

Η οροσειρά της Δίρφυος πήρε το όνομά της από την ψηλότερη κορυφή της, τη (το) Δέλφη(ι), που βρίσκεται σε υψόμετρο 1.743. Στην αρχαιότητα, υπήρχε στη Δέλφη ο ναός της Διρφύας Ήρας, σε ανάμνηση των γάμων της με τον Δία, που σύμφωνα με μία εκδοχή του μύθου έγιναν εκεί. Από τη Δίρφη ξεκινούν τα δύο μεγαλύτερα ποτάμια της Εύβοιας, ο Μεσσάπιος και ο Λήλας, ενώ η λαογραφία μάς έχει προικίσει με δεκάδες θρύλους για δράκους και νεράιδες που κατοικούν στο όμορφο βουνό.

Το χωριό έχει περίπου 1.000 μόνιμους κατοίκους και αποτελείται από τρεις οικισμούς. Την Πάνω και την Κάτω Στενή και τον σχεδόν εγκαταλειμμένο οικισμό του Πύργου, γνωστό και ως Σκουντέρι. Τα χρόνια της τουρκοκρατίας η περιοχή ονομαζόταν Κλεισούρα, δηλαδή απρόσιτη, και ήταν λημέρι των «Κλαριτών», όπως ονόμαζαν τότε τους κλέφτες και τους αρματολούς της περιοχής. Την Κλεισούρα λέγεται ότι ποτέ δεν μπόρεσαν να την πατήσουν οι Τούρκοι στα 400 χρόνια της σκλαβιάς. Εκεί θα βρείτε και το Καραούλι, έναν μεγάλο βράχο που χρησιμοποιούσαν οι ντόπιοι για την εποπτεία ολόκληρης της περιοχής και που σήμερα έχει τραβήξει το ενδιαφέρον των αναρριχητών.

Η ατμόσφαιρα στο χωριό έχει μια αναζωογονητική δροσιά και, ως γνήσια Ελληνίδα μάνα, σας λέω να πάρετε μαζί σας ζακέτα οπωσδήποτε! Κέντρο της Στενής είναι η πλακόστρωτη πλατεία απ’ όπου ξεκινούν (τι άλλο;) στενά και ολίγον ανηφορικά μονοπάτια, που διακλαδίζονται ως την τελευταία άκρη του πυκνόκτιστου αμφιθεατρικού οικισμού, που αποτελείται από περιποιημένα σπιτάκια με κόκκινες κεραμοσκεπές και ολάνθιστες αυλές. Μέσα στην πλατεία υπάρχουν γραφικές βρύσες με άφθονα τρεχούμενα νερά, στις οποίες τα παιδιά σας θα απασχοληθούν για ώρα, αλληλοπιτσιλούμενα. Φροντίστε, λοιπόν, στην εκδρομή στη Στενή, να έχετε μαζί σας, εκτός από ζακέτα, και αλλαξιές ρούχων, διότι κατά πάσα πιθανότητα θα καταβραχούν!

Η πιο φημισμένη από τις 43, όπως μας είπαν, κοντινές πηγές είναι του «γιατρού η βρύση», πεντακόσια μέτρα μετά το κέντρο του χωριού, δίπλα στην πλατανοσκέπαστη, επιβλητική ρεματιά, προικισμένη με γάργαρα τρεχούμενα νερά. Μπροστά στη βρύση θα βρείτε «στις σχόλες» ένα παραδοσιακό παζάρι γευστικών θησαυρών, απ’ όπου μπορείτε να προμηθευτείτε από τις γυναίκες του χωριού ντόπια προϊόντα της Δίρφυος, όπως τσάι, ρίγανη, άγρια χόρτα, τυρί, μέλι, χειροποίητα ζυμαρικά, τραχανά, γλυκά του κουταλιού, λικέρ κ.ά. Αγοράσαμε και απολαύσαμε πεντανόστιμο γλυκό κεράσι, θυμαρίσιο μέλι, αλλά και λικέρ μαστίχα και τα συστήνουμε ανεπιφύλακτα.

Πολλά μεγάλα, υπεραιωνόβια, πλατάνια απλώνουν τη σκιά τους πάνω από τα πανέμορφα καφενεδάκια και τις παραδοσιακές ταβέρνες, στις οποίες γίνεται… χαμός και η τσίκνα σπάει ρουθούνια! Υπάρχουν επίσης πολλά πάρκα διασκορπισμένα σε όλο το χωριό, τόποι αναψυχής και ξεκούρασης για μικρούς και μεγάλους. Εμείς, αφού φάγαμε λουκούλλειο γεύμα, με μεζέδες, ψητά, πατάτες, σαλάτες και πεντανόστιμα τυροπιτάρια, αράξαμε με την κουβερτούλα μας στη σκιά και απολαύσαμε διάβασμα στη φύση, μέσα στα αγριολούλουδα και στις μυρωδιές του δάσους. Τα παιδιά έκαναν και bird-watching και μέτρησαν περίπου 50 γεράκια. Αν έλεγαν αλήθεια, θα σας γελάσω. Δεν είναι η ειδικότης μου… Εν συνεχεία, ήπιαμε το καφεδάκι μας και φάγαμε τον (εξαίσιο) μπακλαβά και το παγωτάκι μας στην πλατεία, περιτριγυρισμένοι από σκυλιά, και ξεκούραστοι ξεκινήσαμε για πεζοπορία!Στο δάσος της Στενής υπάρχουν πολλά μονοπάτια, ιδανικά για φυσιολάτρες, που θα εντυπωσιάσουν μικρούς και μεγάλους. Ως επί το πλείστον, πρόκειται για εύκολες περιπατητικές διαδρομές που καταλήγουν σε κρυστάλλινες πηγές, διάσπαρτες στα ριζά της Δίρφυος. Οι πιο τολμηροί και έμπειροι και κυρίως όσοι έχετε μεγαλύτερα παιδιά, που δεν θα σας ρωτάνε κάθε δύο δευτερόλεπτα αν «είναι μακριά ακόμα, Μπαμπαστρούμφ», μπορείτε να επισκεφθείτε πεζή το ορειβατικό καταφύγιο (1.100 μ.), που βρίσκεται στα 8 χιλιόμετρα από το χωριό. Σε αυτό οδηγούν τα περισσότερα μονοπάτια αλλά και ο φιδίσιος ασφαλτοστρωμένος δρόμος, ως εναλλακτική και προς αποφυγήν της στρουμφογκρίνιας.

Η διαδρομή από το χωριό έως το καταφύγιο θεωρείται μια από τις ωραιότερες της Ελλάδας. Περνώντας «του γιατρού τη βρύση», στο αριστερό μας χέρι, συναντάμε μέσα σε πεύκα και πλατάνια το αθλητικό κέντρο της Στενής. Το καστανόδασος που ακολουθεί, ένα από τα 19 αισθητικά δάση της χώρας, θα σας αδειάσει το μυαλό και θα σας γεμίσει το σώμα. Στη συνέχεια θα συναντήσετε πεύκα, κεδροδάση και κατόπιν έλατα, ενώ στην πηγή του Μεγάλου Δέντρου, 4 χιλιόμετρα πριν από το Καταφύγιο, μπορείτε να πιείτε κρυστάλλινο, παγωμένο νερό και να γεμίσετε τα παγούρια σας. Σημειώνουμε ότι υπάρχουν παντού ενημερωτικές πινακίδες και σηματοδότηση από τον ορειβατικό σύλλογο Χαλκίδας, ενώ το καταφύγιο διαθέτει χώρους διαμονής και φαγητό.

Στην εκδρομή στη Στενή, αξίζει ακόμα να επισκεφθείτε:

Τσαγιούς: Απέχει ένα χιλιόμετρο από την Κάτω Στενή, στον δρόμο προς το χωριό Καμπιά. Το αρχαίο πελασγικό τείχος που έχει διασωθεί πιθανολογείται ότι ανήκε σε ναό του Απόλλωνα ή της Αρτέμιδας. Είναι μια από τις περιοχές που διεκδικεί την αρχαία Οιχαλία. Η σύγχρονη ονομασία προέρχεται από τη φράση «Στους Αγίους», που σημαίνει ότι ο χώρος εθεωρείτο ιερός και στη χριστιανική εποχή.

Ναός Αγίας Κυριακής: Μέσα σε σπήλαιο, και πάλι στον δρόμο από την Κάτω Στενή προς τα Καμπιά, περιτριγυρισμένος από καταρράκτες και πλατανόδασος, ο ναός της Αγίας Κυριακής έχει ιερό που δεν κοιτάει προς την Ανατολή, όπως συνηθίζεται, αλλά προς τον Νότο, ενώ στο εσωτερικό του υπάρχει κρήνη της οποίας το νερό θεωρείται αγίασμα.

Σκουντέρι: Στην περιοχή βρίσκεται ενετικός πύργος, ένας από τους ελάχιστους με χτιστό καμαρωτό δάπεδο και παλιές εκκλησίες.

Παλαιοπαναγιά: Σταυρεπίστεγος βυζαντινός ναός (12ος-13ος αιώνας) με πολύ ωραίες αγιογραφίες, ανάμεσα σε Στενή και Λούτσα.

Tip 1: Εάν επιθυμείτε να διανυκτερεύσετε, το χωριό διαθέτει εξαιρετικούς, καλαίσθητους, ξενώνες!

Tip 2: Μετά τη Στενή, ο δρόμος οδηγεί στα χωριά Στρόπωνες και Λάμαρη και μετά στην παραλία της Χιλιαδούς, μία από τις ωραιότερες της Ελλάδας, καθώς και σε άλλες μικρότερες μαγευτικές παραλίες του Αιγαίου (Τρία Νησιά, παραλίες Αγίας Ειρήνης, Γλυφάδας κ.ά.)