Βουλωμένη μυτούλα, βήχας, φτέρνισμα, πυρετός: τα «γνωστά» συμπτώματα ταλαιπωρούν για πολλοστή φορά το μικρό σας. Πρόκειται για ίωση; Κι αν είναι γρίπη; Ή μήπως το συνάχι «κρύβει» κάποια αλλεργική ρινίτιδα, μια που –παρά το κρύο– μερικά δεντράκια βρήκαν το θάρρος να ανθίσουν;

Tο κρυολόγημα είναι η πιο συχνή χειμερινή λοίμωξη του αναπνευστικού και τα παιδιά αποτελούν τα πιο εύκολα «θύματά» του, με τους ιούς να βρίσκουν πολύ γρήγορα τρόπο να εισβάλουν στον παιδικό οργανισμό: χεράκια που σκουπίζουν τις μυτούλες που τρέχουν και μετά συνεχίζουν το παιχνίδι, βήχας και φτέρνισμα στο πρόσωπο του συμμαθητή, χαρτομάντιλα που παραμένουν κλειστά στις σχολικές σάκες αντί να απομακρύνουν τις βλέννες και τους ιούς. Κατά τη φοίτησή τους στον παιδικό σταθμό και το νηπιαγωγείο τα παιδιά εμφανίζουν κρυολόγημα κατά μέσο όρο τέσσερις έως οκτώ φορές τον χρόνο, στο δημοτικό δύο έως έξι φορές ετησίως και αργότερα στην ενήλικη ζωή τα κρυολογήματα μειώνονται σε δύο φορές τον χρόνο. «Αν αναλογιστείτε όμως ότι υπάρχουν περισσότεροι από 200 τύποι ιών που προκαλούν κρυολόγημα, αντιλαμβάνεστε ότι η προστασία από αυτό δεν είναι απλή υπόθεση» λέει ο ειδικός παθολόγος, κ. Αναστάσιος Σπαντιδέας. Ο ίδιος «διαλύει» έναν μαμαδίστικο μύθο, ότι το κρυολόγημα οφείλεται στο… κρύο, τη χαμηλή θερμοκρασία. «Το κρύο, η ψύχρα και η υγρασία δεν αυξάνουν την ευαισθησία του οργανισμού μας. Αυτό που αυξάνεται τους χειμερινούς μήνες είναι ο συγχρωτισμός μας μέσα στα σπίτια, στους παιδικούς σταθμούς, στα σχολεία κ.α. με αποτέλεσμα οι ιώσεις να μεταδίδονται πολύ πιο εύκολα από τον έναν στον άλλον. Η πτώση της θερμοκρασίας δημιουργεί κατάλληλες συνθήκες για να «εγκατασταθούν» στον οργανισμό ιοί και να εκδηλωθούν κοινά κρυολογήματα και γρίπη» εξηγεί ο ειδικός.

Γρίπη ή κρυολόγημα;

Το κρυολόγημα εκδηλώνεται συνήθως με συνάχι, μπούκωμα, πονοκέφαλο και στις περισσότερες περιπτώσεις «κάνει τον κύκλο» του και υποχωρεί έπειτα από τρεις ημέρες, όπως όλες οι ιώσεις. Συνήθως μια ίωση κρατά 5 έως 7 ημέρες και δεν απαιτεί αντιβίωση. Αντιμετωπίζεται με αντιπυρετικά, αναλγητικά, αποσυμφορητικά για τη μύτη, ανάλογα κάθε φορά με τα συμπτώματα και φυσικά, εφόσον πρόκειται για παιδιά, προϋποτίθεται πάντα ιατρική σύσταση. Κάθε ίωση, όμως, μπορεί να εξελιχθεί σε βακτηριακή λοίμωξη που χρειάζεται θεραπευτική αγωγή. Και αυτό συμβαίνει πιο συχνά στα μωρά, γεγονός που απαιτεί η προσοχή σας να εντείνεται σε περιπτώσεις αδιαθεσίας τους. Μία από τις λοιμώξεις του αναπνευστικού που προκαλείται από δύο συγκεκριμένους τύπους ιών, τους Α και Β, καθένας εκ των οποίων διαθέτει δεκάδες υποτύπους, είναι η γρίπη. «Οι ασθενείς με γρίπη έχουν λιγότερο συνάχι, αλλά αισθάνονται περισσότερο καταπονημένοι κι εξαντλημένοι, έχουν επίσης συχνά υψηλό πυρετό, πάνω από 38,5, που επιμένει, βήχα και μερικές φορές δύσπνοια» λέει ο κ. Σπαντιδέας. Τα συμπτώματα της γρίπης έχουν μεγαλύτερη διάρκεια σε σχέση με μια ίωση, δηλαδή ξεπερνούν τα τρία 24ωρα, που είναι το μάξιμουμ εμφάνισης των συμπτωμάτων μιας ίωσης, και σταδιακά επιδεινώνονται. Αρχίζουν σχετικά ήπια και συνεχώς χειροτερεύουν σε ένα διάστημα που μπορεί να διαρκέσει από επτά έως δέκα ημέρες. Η γρίπη χρειάζεται προσοχή διότι εμφανίζει επιπλοκές εάν δεν αντιμετωπιστεί σωστά και έγκαιρα, με πιο συχνή επιπλοκή της την πνευμονία. Μάλιστα, όσα παιδιά πάσχουν από διάφορα χρόνια νοσήματα, π.χ. άσθμα, διαβήτη, καρδιακά νοσήματα κ.ά., πρέπει να εμβολιάζονται κάθε χρόνο με το αντιγριπικό εμβόλιο ώστε να θωρακίζονται από τη γρίπη και να μειώνουν τον κίνδυνο της εμφάνισης επιπλοκών.

Ίωση ή αλλεργία

Η βουλωμένη μύτη μπορεί να ταλαιπωρήσει ιδιαίτερα ένα μωρό ή ένα παιδί γιατί δεν μπορεί να τη φυσήξει και καταπίνει τη βλέννα, με αποτέλεσμα να δυσκολεύεται να κοιμηθεί και να φάει. Πώς μπορείτε να ξέρετε όμως αν η ρινίτιδα οφείλεται σε ίωση; Η ειδικός, αλλεργιολόγος και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Αλλεργιολογίας, κυρία Καλλιόπη Κόντου – Φίλη, μας εξηγεί τις διαφορές: «Η αλληλοεπικάλυψη των συμπτωμάτων αλλεργίας και λοίμωξης είναι συχνό φαινόμενο, ιδιαίτερα στο αναπνευστικό σύστημα, αφού συμπτώματα όπως βήχας, καταρροή, φτερνίσματα, δακρύρροια, ερεθισμός ματιών μπορεί να εμφανιστούν και στις δύο περιπτώσεις. Ωστόσο, υπάρχουν μερικά ευδιάκριτα σημάδια. Πρώτον, οι ιώσεις συχνά προκαλούν πυρετό, ενώ συνήθως συνοδεύονται από ελαφρύ πόνο στα κόκαλα, σε αντίθεση με την αλλεργική ρινίτιδα. Η καταρροή στην αλλεργική ρινίτιδα, όπως και η δακρύρροια στην επιπεφυκίτιδα είναι διαυγής σαν νεράκι, ενώ στη λοίμωξη οι εκκρίσεις είναι πηχτές με χρώμα κίτρινο ή πράσινο. Τέλος, η αλλεργία χαρακτηρίζεται από τη φαγούρα, η οποία είναι έντονη στο στόμα ή στα αυτιά ή στα μάτια. Τέλος, το κοινό κρυολόγημα διαρκεί περίπου τρεις ημέρες, ενώ τα συμπτώματα της αλλεργίας μπορεί να κρατήσουν εβδομάδες ολόκληρες, αλλάζοντας ίσως σε ένταση, αλλά χωρίς ουσιαστικά να υποχωρούν».

Είναι ίωση αν…

• Υπάρχει συνάχι, χωρίς πυώδη εκκρίματα
• Ο βήχας είναι ελαφρύς και ξηρός
• Ο πυρετός φτάνει μέχρι 38,5 και πέφτει κάτω από 37 με το αντιπυρετικό
• Το παιδί έχει καλή διάθεση και όρεξη, ιδίως όταν πέφτει ο πυρετός
• Τα συμπτώματα υποχωρούν μέσα σε 3 ημέρες

Είναι γρίπη αν…

• Εμφανίζεται απότομα πυρετός (πάνω από 38 βαθμούς) και ρίγη
• Υπάρχει επίσης πονόλαιμος και καταρροή και συχνά πονοκέφαλος
• Υπάρχει πόνος και αίσθημα έντονης κόπωσης σε όλο το σώμα, ιδίως στην πλάτη και τα πόδια
• Ο βήχας αρχικά είναι ξηρός, αλλά γίνεται βήχας με φλέγματα (παραγωγικός)
• Η καταρροή, ο πονόλαιμος και ο βήχας σταδιακά επιδεινώνονται

Είναι αλλεργική ρινίτιδα αν…

• Υπάρχει καταρροή, αλλά είναι διαυγής και ρευστή
• Εμφανίζεται βήχας ελαφρύς και ξηρός που δεν αλλάζει σε ένταση και συχνότητα
• Υπάρχει φαγούρα στην περιοχή του στόματος, της μύτης, των ματιών
• Τα συμπτώματα δεν υποχωρούν σε λίγες μέρες, αλλά επιμένουν με διακυμάνσεις

Προσοχή: Πυρετός!

Ίωση, γρίπη ή οτιδήποτε, ο πυρετός απαγορεύεται να φτάνει στα ύψη. Αν και αποτελεί βασικό μηχανισμό της άμυνας του οργανισμού έναντι διαφόρων παραγόντων που προσπαθούν να τον προσβάλλουν, κοινή πρακτική που υποστηρίζεται και ενθαρρύνεται και από τον παιδίατρο, είναι πλέον η αντιμετώπισή του, μετά το 38’5, μέσω της χορήγησης αντιπυρετικών φαρμάκων αφού η υπέρμετρη αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος μπορεί να έχει δυσμενείς συνέπειες και παράλληλα καταπονεί τα παιδιά και εξουθενώνει τους γονείς. Ευτυχώς στην αγορά υπάρχουν πια πολύ αποτελεσματικές και ασφαλείς επιλογές για την αντιμετώπιση του πυρετού, όπως η ιβουπροφαίνη. Έρευνες έχουν δείξει ότι η ιβουπροφαίνη αποτελεί ένα από τα πιο ασφαλή και αποτελεσματικά φάρμακα στην αντιμετώπιση του παιδικού πυρετού και πόνου καθώς δρα γρήγορα μέσα σε 15΄ ενώ κρατά το παιδάκι απύρετο και τη μαμά ήσυχη έως και 8 ώρες. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και στις Η.Π.Α. η ιβουπροφαίνη αποτελεί την πρώτη επιλογή για την αντιμετώπιση του παιδικού πυρετού και του πόνου.