Αυτές τις μέρες εγώ και ο σύζυγος μου έχουμε καταπιαστεί με διάφορες εργασίες μέσα στο σπίτι, μιας και περιμένουμε έναν μικρό επισκέπτη, που θα έρθει για να μείνει… Το δωμάτιο που άλλοτε είχε τους υπολογιστές μας, έναν καναπέ για να διαβάζουμε και να χαλαρώνουμε  και τα βιβλία μας, τώρα έχει μια κούνια, μια συρταριέρα με πάνω παιδικά αντικείμενα, και μια βιβλιοθήκη με κουκλάκια και παιδικά βιβλία… Όλα είναι σχεδόν έτοιμα… Εμείς άραγε είμαστε έτοιμοι;

Δεν θα είμαστε πια οι δύο μας… Δεν θα είμαστε ποτέ ξανά μόνοι! Και σα να μην έφτανε αυτό, στο δωμάτιό μας τουλάχιστον για τους πρώτους μήνες θα έχουμε ένα μικρό πλασματάκι εκεί μαζί μας. Σίγουρα ο ερχομός της μικρής θα φέρει μια κάποια αναστάτωση στην ισορροπία της σχέσης μας. Σκέφτομαι τις συζητήσεις που κάνω με τα ζευγάρια που έχουν παιδιά, και που έρχονται να με συμβουλευτούν για τα παιδιά τους ή να δουλέψουν κάποια θέματά τους και θέλω να υποσχεθώ στον εαυτό μου πως θα προσπαθήσω να μην τις ξεχάσω και να τις εφαρμόσω σε προσωπικό επίπεδο!  Αυτή η γονεϊκή διαδρομή  θα είναι σίγουρα πολύτιμη τόσο σε προσωπικό όσο σε επαγγελματικό επίπεδο. Θα προσπαθήσω να μην βάλω τον γάμο μου τελευταίο την κάθε μέρα που θα περνάει και όταν θα δυσκολεύομαι να μην διστάζω να το παραδεχτώ και να προσπαθήσω να το δουλέψω με το σύντροφό μου,  τόσο για μένα όσο και για το παιδί μου!
Όταν είναι ορατή στα παιδιά μια δυνατή συζυγική σχέση, τότε και εκείνα ηρεμούν και γενικά τα πηγαίνουν καλά! Σαν λαός καμαρώνουμε για το πόσο εκδηλωτικοί , ηθικοί και επικεντρωμένοι είμαστε στην οικογένειά μας. Σαν γονείς είμαστε αφοσιωμένοι στα παιδιά μας ξεχνώντας τον σύντροφό μας! Ο γάμος είναι ένας ζωντανός αναπνέων οργανισμός που έχει ανάγκη από συνεχή ανανέωση και καθώς μεγαλώνει και αλλάζει χρειάζεται φροντίδα και χρόνο για ανάπαυση και τόνωση, χώρο για να επουλώσει τα τραύματά του. Τα άκρα φυσικά, από την άλλη μεριά, δεν οδηγούν πουθενά. Είναι τόσο ανθυγιεινό οι γονείς να παραμελούν τα παιδιά τους και να τα αφήνουν πάντα με κάποιον φροντιστή,  όσο το να είναι προσκολλημένοι σε αυτά σε σημείο να μην μπορούν να τα αποχωριστούν ούτε όσο χρειάζεται για να ανανεώνουν κάπου κάπου τη σχέση τους.
Έχετε αναρωτηθεί ποτέ γιατί διαλύονται τόσοι πολλοί γάμοι όταν τα παιδιά μπαίνουν στην εφηβεία ή όταν φεύγουν από το σπίτι για σπουδές; Συχνά βλέπουμε  ζευγάρια που ζουν με τα παιδιά τους και επιδίδονται σε πολλές οικογενειακές δραστηριότητες όλοι μαζί και ως τη στιγμή που τα παιδιά τους μεγαλώνουν όλα είναι αρμονικά… Γιατί όταν μένει μόνο το ζευγάρι τότε τίποτα δεν είναι όπως πρώτα; Μοιάζει τα περισσότερα ζευγάρια να κάνουν μια σιωπηρή συμφωνία  να προσηλώνονται στα παιδιά παραμελώντας έτσι το γάμο τους. Το πιο πιθανό είναι να έχουν ανατραφεί έτσι από τους δικούς τους γονείς, ο ένας ή και οι δύο, εξάλλου Όμοιος ομοίω αεί πελάζει! Από την άλλη συμβαίνει  οι γονείς να φέρουν τραυματικές μνήμες από τους δικούς τους γονείς και να τρέφουν την ελπίδα πως αν προσπαθήσουν πολύ για τα παιδιά τους θα μπορέσουν να αποζημιωθούν και οι δικές τους ελλείψεις ή και οδύνες που σχετίζονται με τα δικά τους παιδικά χρόνια!
Σίγουρα θα στριφογυρίζει η ερώτηση στο μυαλό σας… Κι όταν τα παιδιά είναι πολύ μικρά; Δεν έχουν τότε την απόλυτη προτεραιότητα σε ένα γάμο;  Βεβαίως! Όμως τα παιδιά δεν μένουν μικρά για πάντα, ακόμα και όταν πρόκειται για πολύ δραστήρια νήπια, αν επιμείνει λίγο το ζευγάρι θα καταφέρει να βρει τρόπους να φροντίσει το γάμο του.  Ένα παράδειγμα είναι ο ύπνος. Τα παιδιά το βρίσκουν λογικό να κοιμούνται στο κρεβάτι των γονιών τους. Είναι πολύ σημαντικό να διαφυλάξει το ζευγάρι αυτόν τον χώρο. Θα πρέπει να φροντίσει ώστε τα παιδιά να καταλάβουν πως ο μπαμπάς και η μαμά έχουν δική τους προσωπική ζωή εκτός από αυτή με τα ίδια, εν ανάγκη κλειδώνουμε την πόρτα! Υπάρχουν φυσικά εξαιρέσεις, όπως όταν το παιδάκι είναι μικρό και άρρωστο!
Φέρνω συχνά στο μυαλό μου την απάντηση της Φρανσουάζ Ντολτό (μιας από τις καθοριστικές μορφές του ψυχαναλυτικού κινήματος στη Γαλλία, που το 1976 απαντούσε καθημερινά στο ραδιόφωνο σε γράμματα γονέων που αντιμετώπιζαν δυσκολίες στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών τους) στο γράμμα ενός πατέρα που έγραφε πως η γυναίκα του προσπαθεί να κοιμίσει τον τρίχρονο γιο τους γύρω στις οκτώ και κάθε φορά υπέφερε. Τελικά το κατάφερνε, με την προϋπόθεση ότι θα ξάπλωνε δίπλα του. Η Ντολτό λοιπόν του απαντά πως σε αυτό το θέμα έχουν πάρει λάθος δρόμο, ότι στην ηλικία των τριών χρονών το παιδί δεν έχει πια την ανάγκη να το βάλουν για ύπνο! Απλώς πρέπει να είναι έτοιμο, πλυμένο και να φοράει την πιζάμα του… και θα πρέπει να αφήσει ήσυχους τους γονείς του μετά από κάποια ώρα που θα ορίσει ο πατέρας του αφού παίξει λίγο μαζί του μπορεί να του πει «τώρα τελειώσαμε. Άφησέ μέ με τη γυναίκα μου. Κοιμήσου αν θες. Αν δεν είσαι κουρασμένος παίξε εδώ στο δωμάτιό σου και μετά ξάπλωσε, εμείς θέλουμε να ησυχάσουμε, μην με κάνεις να θυμώσω». Ακούγεται σχεδόν εξωφρενικό… κι όμως αν είμαστε σταθεροί και σε συνεργασία με τον σύντροφό μας τότε αυτή η μέθοδος λειτουργεί!
Τι κάνουμε όταν υποψιαστούμε πως ίσως έχουμε πρόβλημα στον γάμο μας; Ότι δεν έχουμε μια υγιή συζυγική ζωή; Τι κάνουμε όταν χαθεί η μαγεία; Σίγουρα μετά από κάποια χρόνια το πάθος, η μαγεία και η σεξουαλική χημεία παραχωρούν τη θέση τους στην συντροφικότητα, την άνεση και την φιλία. Τα τελευταία είναι τα ουσιώδη στοιχεία που συνθέτουν έναν υπέροχο γάμο. Το ίδιο όμως χρήσιμη είναι και η σεξουαλικότητα! Κάποια στιγμή μέσα στη μέρα ας σταματήσουμε και ας πάρουμε λίγο χρόνο να σκεφτούμε. Αρκούν πέντε λεπτά για να σκεφτούμε ποια είναι η κατάσταση του γάμου μας και η σχέση μας με το σύντροφό μας. Νοιώθουμε ικανοποιημένοι; Πλήρεις; Συναισθηματικά είμαστε καλυμμένοι; Η ποιότητα της σεξουαλικής μας ζωής πώς είναι;  Ένα ζευγάρι μπορεί να καταλάβει πως κάτι δεν πάει καλά, όταν δεν υπάρχει μέρος που να μπορεί να πάει χωρίς να είναι και ένα παιδί μαζί! Παιδιά στο κρεβάτι, στο μπάνιο, στο γραφείο, στο αυτοκίνητο… παιδιά παντού και πάντα!
Πώς διορθώνεται αυτό; Μόνο και μόνο η ικανότητα να το αντιληφθούμε είναι ήδη μια καλή αρχή! Στη συνέχεια πρέπει να εξετάσουμε σοβαρά τη σχέση μας, να δούμε τις αδυναμίες μας, τους φόβους, τις επιθυμίες και τα όνειρά μας. Είναι πολύ σημαντικό να ανοίξουμε την καρδιά μας στο σύντροφό μας και να του προσφέρουμε χώρο ακούγοντάς τον! Το να μοιραζόμαστε τα δυσάρεστα με τον άνθρωπο που έχουμε κάνει οικογένεια, ακόμα και αν μας χαλούν το κέφι,  μπορεί να κάνει τη σχέση πιο στενή και πιο βαθιά!
Πριν από ένα χρόνο δούλευα με ένα ζευγάρι που ήρθε σε μένα γιατί ήθελαν να χωρίσουν, είχαν αποξενωθεί. Οι πρώτες συνεδρίες ήταν βασανιστικές, δεν μιλούσαν, φώναζαν και αντάλλασσαν μόνο επιθετικές και βαριές κουβέντες! Σιγά σιγά άρχισαν να μιλούν για όσα πραγματικά τους δυσκόλευαν, μίλησε ο καθένας για τον εαυτό του, για την οικογένεια που μεγάλωσε, για  γονεϊκά πρότυπα που κουβαλούσε! Ο σύζυγος μίλησε για το πόσο μπερδεμένος ένοιωθε για τα συναισθήματά του σχετικά με την παραμονή των παιδιών τους στο δωμάτιο τα βράδια «από την μια δεν μου αρέσει και από την άλλη νοιώθω ενοχές που θέλω να τα διώξω», η σύζυγος δάκρυσε γιατί αισθανόταν το ίδιο! Μετά από αρκετές συνεδρίες είχαν βρει τον ρυθμό τους, η σεξουαλική ζωή τους είχε αρχίσει να ανθίζει και οι κουβέντες τους ήταν γόνιμες και γεμάτες συναίσθημα! Στο τέλος της συνεργασίας μας αποφάσισαν να κάνουν ένα συμβολικό  συμβόλαιο εξοικονόμησης χρόνου για τον γάμο τους! (μου έδωσαν την άδεια να αναφερθώ στις συνεδρίες αλλά και στο συμβόλαιο γάμου που έκαναν στο τέλος της θεραπείας, και τους ευχαριστώ)

• Να αφιερώνουμε λίγο χρόνο κάθε μέρα, έστω και λίγα λεπτά, για να κουβεντιάζουμε.
• Να φυλάμε ένα τουλάχιστον βράδυ την εβδομάδα για έξοδο.
• Να κάνουμε μια τουλάχιστον φορά τον χρόνο διακοπές χωρίς τα παιδιά.
• Να μην φοβόμαστε να αποχωριστούμε τα παιδιά μας, να θυμόμαστε πως είναι υγιές για αυτά να ξέρουν πως ο μπαμπάς και η μαμά έχουν μια καλή σχέση!
• Να επενδύσουμε σε μια καλή και έμπιστη μπέιμπι σίτερ για τις περιπτώσεις που θα βγαίνουμε.
• Να κάνουμε σεξ και να κλειδώνουμε την πόρτα του δωματίου μας!

Τα παιδιά μας χρειάζονται να είμαστε παρόντες στη ζωή τους για να δημιουργούμε μια αίσθηση οικογένειας και ότι ο ένας ανήκει στον άλλον, ότι είμαστε μαζί και ενωμένοι. Χρειάζεται, όμως, και να γνωρίσουν πώς είναι ένας υγιής γάμος, πώς λειτουργεί, πώς αντιμετωπίζονται τα προβλήματα και πώς λύνονται οι διαφορές! Χρειάζεται να βλέπουν ότι ανάμεσα στον μπαμπά και στη μαμά υπάρχει μια σχέση μαγική, όχι δεν χρειάζεται να βλέπουν τον μπαμπά και τη μαμά να επιδίδονται σε ερωτικές περιπτύξεις γιατί αυτό στην πραγματικότητα θα ήταν ένα είδος σεξουαλικής παρενόχλησης ως προς αυτά! Το να βλέπουν όμως μια υποψία αυτού που υπάρχει μεταξύ τους στον τρόπο που επικοινωνούν ή να τους βλέπουν να ετοιμάζονται με ενθουσιασμό για κάποια νυχτερινή τους έξοδο χωρίς αυτά, αποτελεί τις βάσεις για τις εικόνες που αποτυπώνουν τα παιδιά και όταν ενηλικιωθούν θα έχουν την δυνατότητα να αξιολογήσουν την ποιότητα της σχέσης που θα πρέπει να υπάρχει ανάμεσα σε ένα ζευγάρι!
Δεν είναι καθόλου εύκολα όλα αυτά και φροντίζει η καθημερινότητα να τα κάνει να φαντάζουν αδύνατα. Για ένα ζευγάρι που έχει ήδη φτάσει στα πρόθυρα νευρικής κρίσης από τις δυσκολίες της ανατροφής των παιδιών, από τις απογοητευτικές ειδήσεις της τηλεόρασης, το μποτιλιάρισμα, τις οικονομικές δυσκολίες, όλα αυτά που γράφω μπορεί να ακούγονται ρομαντικές φλυαρίες και ιστορίες επιστημονικής φαντασίας. Κι όμως ξεχνάμε πως ο χρόνος περνάει, πως τα παιδιά θα μεγαλώσουν και πως εμείς μετά την αναχώρηση και του τελευταίου παιδιού από το σπίτι, θα έχουμε ο ένας τον άλλον! Όπως επενδύουμε σε τόσα άλλα έτσι θα πρέπει σοβαρά να σκεφτούμε να επενδύσουμε και ο ένας στον άλλο, όχι μόνο για μας αλλά και για τα παιδιά μας. Για να μπορέσουν να επενδύσουν και εκείνα με τη σειρά τους σε μια ενήλικη και υγιή σχέση!  Ακόμα και οι γονείς πολύ μικρών παιδιών προσπαθήστε να μην χάνετε ούτε μια μέρα χωρίς να επενδύετε και στον γάμο σας, επικοινωνώντας με τον/την σύζυγό σας! Δεσμεύομαι να κάνω το ίδιο!

Η Σουζάνα Παπαφάγου είναι κλινική ψυχολόγος, ομαδική- οικογενειακή ψυχοθεραπεύτρια. Θα τη βρείτε στο http://kaleidoskopiopsychis.blogspot.gr/