Άμμος. Σήμα… κατατεθέν των καλοκαιρινών διακοπών η άμμος, συνήθως μας προσφέρει τη ζεστή και φιλόξενη αγκαλιά της για να χτίσουμε… παλάτια, να χαλαρώσουμε, να κάνουμε αθλοπαιδιές. Δεν αποκλείεται, όμως, να μας «φιλέψει» και με δερματολογικά ή άλλα προβλήματα, εάν δεν προσέξουμε. Όσο καθαρή κι αν φαίνεται, κρύβει μύκητες και ιούς, τους οποίους φυσικά πρέπει να κρατήσουμε μακριά από τα παιδικά σώματα, καθώς μπορεί να προκαλέσουν μυκητιάσεις, μυρμηγκιές και μολυσματική τέρμινθο στο δέρμα τους, ή και ουρολοίμωξη. Για την αποφυγή τους φροντίζουμε να αλλάζουμε στα παιδιά μαγιό όταν βγαίνουν από τη θάλασσα, δεν τα αφήνουμε ποτέ να παίζουν γυμνά στην άμμο και δεν παραλείπουμε το ντους μετά το μπάνιο. 

Βαλίτσα. Από το περιεχόμενό της εξαρτάται πολύ η ανεμελιά στις διακοπές, ιδίως των μαμάδων, που συνήθως αναλαμβάνουν το βάρος της βαλίτσας για λογαριασμό όλων των μελών της οικογένειας. Οι φαν των ταξιδιών λένε ότι το σωστό πακετάρισμα είναι τέχνη. Αυτό για τις οικογένειες σημαίνει ότι πρέπει να μπουν σε όσο το δυνατόν λιγότερες αποσκευές όσο το δυνατόν περισσότερα, και με τρόπο τέτοιο ώστε να βρίσκονται εύκολα όσα χρειάζονται. Η βαλίτσα κάθε παιδιού πρέπει να περιέχει τόσες αλλαξιές όσες και οι μέρες των διακοπών συν δυο τρεις επιπλέον, εσώρουχα, πιτζάμες, ζακέτα, μαγιό, οδοντόβουρτσα, κάλτσες, παπούτσια. Επίσης, ένα δυο παιχνίδια –πλην εκείνων της παραλίας– και βιβλία ή ένα ηλεκτρονικό, τα οποία καλό είναι να μπουν σε μικρότερο σακίδιο ώστε να τα έχει το παιδί μαζί του και στη διάρκεια του ταξιδιού. 

Γυαλιά ηλίου. Μέχρι πρότινος θεωρούνταν αξεσουάρ για τους μικρούς, πλέον όμως είναι πιο ξεκάθαρο από ποτέ ότι τα γυαλιά ηλίου αποτελούν σημαντικό μέσο προφύλαξης των ευαίσθητων παιδικών ματιών από την επικίνδυνη ηλιακή ακτινοβολία. Γυαλιά ηλίου είναι διαθέσιμα για κάθε ηλικία, το πρόβλημα που ανακύπτει συνήθως είναι η άρνηση των παιδιών να τα φορούν. Στην αρχή ενθουσιάζονται και συνεργάζονται φορώντας τα, όσο όμως μεγαλώνουν δεν δέχονται τα γυαλιά. Ο καλύτερος τρόπος για να πεισθούν είναι να βλέπουν τους γονείς ή άλλα μεγαλύτερα παιδιά, ξαδέλφια ή παιδιά φίλων, να τα φορούν ώστε να παίρνουν το σωστό μήνυμα. 

Διάβασμα. Το ερώτημα «Να διαβάζει κανείς ή να μη διαβάζει;» το καλοκαίρι απασχολεί τους γονείς. Μία και σωστή απάντηση δεν υπάρχει, κάθε γονιός αναζητεί την ιδανική απάντηση με βάση το δικό του παιδί. Η εικόνα του γονιού που θα κάνει τη μεσημεριανή ανάπαυση στις διακοπές παρέα με ένα βιβλίο ή θα το έχει μαζί του στην αμμουδιά, μπορεί να είναι πολύ επιδραστική και για το παιδί. Επίσης, θετικά μπορεί να λειτουργήσουν και άλλες «συνταγές»: βάλτε το βιβλίο στη ζωή του παιδιού, προτείνετέ του να πάτε μαζί στο βιβλιοπωλείο και διαλέξτε μαζί βιβλίο ή κάποιο κόμικ, αφιερώστε λίγο χρόνο για να διαβάζετε κάτι ο ένας στον άλλον, συζητήστε μαζί του για τους αγαπημένους σας –έντυπους όμως– ήρωες. 

Επικοινωνία. Ίσως είναι η λέξη-κλειδί για ωραίες, ευεργετικές, ουσιαστικές  διακοπές. Επικοινωνία προφανώς μεταξύ των μεγάλων αλλά και στη σχέση τους με τους μικρούς ώστε να αποσαφηνίζονται και να εναρμονίζονται οι επιθυμίες και οι ανάγκες όλων κατά το διάστημα των διακοπών. Οι διακοπές είναι μια ευκαιρία για την οικογένεια να έρθει πιο κοντά, να περάσει χρόνο μαζί, να επικοινωνήσει καλύτερα, να αλληλεπιδράσει μακριά από έγνοιες και υποχρεώσεις. Προφανώς και αυτό δεν είναι τόσο απλό όσο… περιγράφεται. Ωστόσο, οι γονείς πρέπει να προσπαθούμε προς αυτήν την κατεύθυνση, εφόσον περνάμε κάποιες ημέρες των διακοπών με τα παιδιά μας. Καλό είναι να επιλέγουμε προορισμό, διαμονή, μέσο μεταφοράς, δραστηριότητες με γνώμονα την ηλικία και τις ανάγκες των παιδιών και να προσαρμόζουμε τις δικές μας όταν γίνεται. 

Έφηβος. Οι καλοκαιρινές διακοπές είναι όνειρο κάθε εφήβου, εφόσον φυσικά δεν περιλαμβάνουν τους… γονείς του. Αργά ή γρήγορα –και δυστυχώς γρήγορα στην εποχή μας– οι έφηβοι από τα 15 – 16 χρόνια απαιτούν –στη χειρότερη περίπτωση– να πάνε διακοπές με τους φίλους τους ή, στην καλύτερη, αρνούνται να ακολουθήσουν τους γονείς τους. Σε κάθε περίπτωση, αναζητούν την ανεξαρτησία και την πλήρη ελευθερία. Η διαχείριση μιας τέτοιας κατάστασης δεν είναι εύκολη, προκαλεί συχνά συγκρούσεις και αντιδικίες. Το αποτέλεσμα εξαρτάται από την οροθέτηση κάθε οικογένειας – ούτε οι έφηβοι μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν ούτε οι γονείς να «ξεχνούν» τον γονικό ρόλο τους. Το ιδανικό –αν και όχι πάντα εφικτό– είναι να οργανώνονται οι διακοπές από κοινού με άλλες οικογένειες με συνομήλικα παιδιά. Εάν οι έφηβοι πάνε διακοπές, εννοείται ότι γνωρίζουμε πλήρως την παρέα τους, σε αδρές γραμμές το πρόγραμμά τους και έχουμε συχνή και τακτική επικοινωνία μαζί τους. 

Ζυγαριά. Ο δείκτης της αποκλίνει σημαντικά μετά τους καλοκαιρινούς μήνες καθώς μικροί –αλλά και μεγάλοι– χαλαρώνουμε και… διατροφικά. Λίγο η ριζική αλλαγή του προγράμματος, λίγο οι ατασθαλίες σε γλυκά, παγωτά και παχυντικά σνακ, λίγο η μείωση της φυσικής δραστηριότητας και γενικώς το λιγότερο τρέξιμο, κυριολεκτικά και μεταφορικά, προσθέτουν κιλά σε όλους μας. Εάν δε τα παιδιά επισκεφθούν γιαγιάδες και λοιπούς συγγενείς, η αύξηση του βάρους είναι δεδομένη. Δεν είναι ακατόρθωτο να ακολουθήσετε έναν ισορροπημένο τρόπο διατροφής – ούτε και πολύ εύκολο, βεβαίως. Μπορείτε να αθλείστε μαζί τους ή να τα παροτρύνετε σε κάποια δραστηριότητα και να προσπαθείτε να υιοθετείτε τη μεσογειακή διατροφή, με λαχανικά, λαδερά, ψάρια, ψητά –έστω σουβλάκια–, φρούτα και παρεμφερείς «καλές επιλογές». 

Ήλιος. «Βασιλιάς» αδιαμφισβήτητος του καλοκαιριού αλλά επικίνδυνος όταν δεν τηρούνται αποστάσεις ασφαλείας και ιδίως για τα παιδιά. Οι έρευνες σήμερα έχουν δώσει απαντήσεις σε πολλά, όπως π.χ. ότι η ποσότητα της υπεριώδους ακτινοβολίας που απορροφάται από ένα παιδί κάτω των 6 ετών είναι τρεις φορές μεγαλύτερη από εκείνη που απορροφάται την ίδια ώρα από έναν ενήλικο, ή ότι η πρόκληση σοβαρών εγκαυμάτων κατά την παιδική ή εφηβική ηλικία αυξάνει τις πιθανότητες για εκδήλωση καρκίνου του δέρματος σε μεγαλύτερη ηλικία. Επομένως, είναι απαραίτητο η προφύλαξη από τον ήλιο να γίνει τρόπος ζωής από τη βρεφική κιόλας ηλικία. Καπέλα, ανοιχτόχρωμα ρούχα, αντηλιακά επιβάλλονται, όπως και η προσεκτική έκθεση στον ήλιο, πριν από τη μία το μεσημέρι και μετά τις 5 το απόγευμα.

Θάλασσα. Χωρίς το υγρό στοιχείο ίσως δεν λογίζεται το καλοκαίρι και οι διακοπές ιδίως για τα παιδιά. Η θάλασσα είναι απολαυστική για τους μικρούς, αρκεί να μη… χαλαρώνουμε ποτέ οι μεγάλοι. Εννοείται ότι δεν αφήνουμε ποτέ μικρά παιδιά μέσα ή κοντά στο νερό χωρίς επίβλεψη, ακόμα και εάν ξέρουν να κολυμπούν. Να μη βασιζόμαστε σε «μπρατσάκια» και κουλούρες, να μην επιτρέπουμε να μπαίνουν στη θάλασσα εάν δεν περάσουν τουλάχιστον τρεις ώρες από το τελευταίο γεύμα. Είναι βασικό να μάθουμε τα παιδιά μας να αγαπούν τη θάλασσα, αλλά να μην υποτιμούν τους κινδύνους της. Επικίνδυνα παιχνίδια στο νερό, όπως πατητές, κράτημα αναπνοής και άλλα, πρέπει να αποφεύγονται, μπορούν πολύ εύκολα να καταλήξουν σε πνιγμό. 

Ίλιγγος. Αποτελεί ένα από τα συμπτώματα της ηλίασης. Ένα παιδί πιθανόν δεν θα μιλήσει για ίλιγγο αλλά για πονοκέφαλο, ζάλη και αδυναμία. Σε συνδυασμό δε με ένα φουντωμένο, αναψοκοκκινισμένο πρόσωπο, η διάγνωση της ηλίασης έχει τεθεί. Τα παιδιά είναι ευαίσθητα στην ηλιακή ακτινοβολία πολύ περισσότερο από άτομα άλλης ηλικίας. Όταν το σώμα εκτίθεται στον ήλιο, μπορεί να υπερθερμανθεί τόσο ώστε να «τροφοδοτηθεί» πολύ αίμα στον οργανισμό μέσω του κυκλοφορικού συστήματος και να εμφανιστούν τα παραπάνω συμπτώματα. Εάν το παιδί έχει ενδείξεις ηλίασης, πρέπει να το βάλετε να ξαπλώσει με ελαφρά ανασηκωμένο το κεφάλι, να το δροσίζετε με κομπρέσες, να του δίνετε μικρές γουλιές δροσερού νερού ή χυμού, μέχρι ο οργανισμός του να επανέλθει στη φυσιολογική του κατάσταση. Για να μην πάθει την ηλίαση, πρέπει να αποφεύγεται η πολύωρη και απότομη έκθεση στον ήλιο, και δη χωρίς καπέλο και γυαλιά ηλίου.

Κατασκήνωση. «Να στείλω το παιδί κατασκήνωση ή  όχι;»: αυτό είναι το ερώτημα που απασχολεί τους περισσότερους γονείς, ακόμη κι όταν έχουν… ήδη στείλει το παιδί τους στην κατασκήνωση. Σε πολλές περιπτώσεις βεβαίως με εργαζόμενους γονείς και χωρίς βοήθεια από γιαγιά ή νταντά η κατασκήνωση είναι μονόδρομος. Η γνωριμία με άλλα παιδιά, η διαμονή σε μια πρώτη μικρή κοινωνία με συνομηλίκους αλλά και με μεγαλύτερους, η επαφή με τη φύση, η ανάπτυξη της αυτονομίας του παιδιού, της υπευθυνότητας και της συνεργασίας, η διασκέδαση, είναι κάποια από τα οφέλη της κατασκήνωσης. Από την άλλη πλευρά, αυτά μπορούν να μετατραπούν σε προβλήματα εάν το παιδί δεν είναι έτοιμο για αυτό το βήμα στη ζωή του. Μπορεί δηλαδή να δυσκολευτεί με την αυτοεξυπηρέτησή του, την πειθαρχία σε κανόνες, την ανάληψη υποχρεώσεων, την ένταξη στην ομάδα, και κυρίως την απομάκρυνση από τους γονείς. Το ιδανικό είναι η κατασκήνωση να αποτελεί επιλογή του παιδιού, κάτι που προϋποθέτει πολλή συζήτηση, εγκαίρως, με την οικογένεια για το θέμα. 

Λιμάνι. Κομβική αφετηρία πολλών για τις καλοκαιρινές διακοπές. Το ταξίδι με πλοίο ξεκινά πάντοτε συναρπαστικά για τα μικρά παιδιά –η βαρεμάρα και η γκρίνια συνήθως έρχονται μετά την πρώτη ώρα– ενώ για τους γονείς το ταξίδι με πλοίο αποτελεί μια έξτρα περιπέτεια – η ευθύνη του παιδιού γίνεται τεράστιο φορτίο και δεν χωρά χαλάρωση παρά μόνο την ώρα του ύπνου. Για τα πολύωρα ταξίδια είναι προτιμότερη η καμπίνα. Ένα μικρό παιδί άλλωστε δεν έχει τις αντοχές του ενήλικα. Μετά τον πρώτο του ενθουσιασμό πάνω στο πλοίο, θα βαρεθεί, θα κουραστεί, θα θέλει να κοιμηθεί κάπου ήσυχα. Πριν από αυτό βεβαίως θα θέλει να γνωρίσει κάθε σπιθαμή του πλοίου και να ανεβαίνει στην κουπαστή. Εσείς οφείλετε να κρατάτε το παιδί από το χέρι και να έχετε τα μάτια σας δεκατέσσερα, οι κίνδυνοι είναι αυξημένοι και λόγω του μέσου και λόγω του κόσμου. Σνακς, παιχνίδια, βιβλία, ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι ή ένα φορητό DVD θα σας βγάλουν από τη δύσκολη θέση να κυνηγάτε συνεχώς τον μικρό εξερευνητή σας. 

Μωρό. Ο συνδυασμός μωρό και διακοπές τρομάζει τους νέους γονείς, ωστόσο οι διακοπές με το μωρό είναι εφικτές, ενδεχομένως δε και αναζωογονητικές, αρκεί να πληρούνται δύο πράγματα από πλευράς των γονιών: οργάνωση και σωστή προετοιμασία. Εάν εσείς ως γονείς θέλετε να περάσετε λίγες ημέρες σε διαφορετικό, παραθαλάσσιο ή μη, μέρος με το μωρό σας, προφανώς και μπορείτε να το κάνετε εφόσον λάβετε υπόψη σας ότι το μωρό θα συνεχίσει να ακολουθεί το δικό του πρόγραμμα. Κάποια μωρά βέβαια μπορεί να παρουσιάσουν δυσκολία προσαρμογής στο νέο περιβάλλον αντιδρώντας με εκνευρισμό, γκρίνια, ανορεξία ή ανησυχία στον ύπνο. Συνήθως μετά από δύο-τρεις μέρες το μωρό θα προσαρμοστεί. Αναλόγως πρέπει να προσαρμοστείτε κι εσείς σε αυτές τις μικρές δυσκολίες που θα σας βγάλουν από τη ρουτίνα. Εννοείται ότι αναφορικά με τη θάλασσα και το μπάνιο, συμβουλεύεστε τον παιδίατρο. Κάποιοι γιατροί δεν συνιστούν να μπαίνει το μωρό κάτω των τριών μηνών στη θάλασσα, κάποιοι άλλοι το αντίθετο. Επίσης, ανεξάρτητα από το αν μπει στη θάλασσα ή όχι το μωρό, τηρούνται πάντα όλοι οι κανόνες για την προστασία του από τον ήλιο. 

Νερό. Το πιο υγιεινό τονωτικό του οργανισμού για το καλοκαίρι είναι απαραίτητο, ιδίως για τα παιδιά που κινδυνεύουν πολύ περισσότερο να αφυδατωθούν σε σχέση με τους μεγάλους. Η ποσότητα νερού που χρειάζεται ένα παιδί ημερησίως εξαρτάται από το φύλο, την ηλικία και το βάρος του, όπως και από τις καιρικές συνθήκες και τη φυσική δραστηριότητα. Η Βρετανική Εταιρεία Παιδιατρικής Διαιτολογίας συνιστά τα παιδιά να καταναλώνουν ημερησίως 6-8 ποτήρια (μικρά ποτήρια για τα μικρά παιδιά και μεγαλύτερα ποτήρια για τα πιο μεγάλα παιδιά). Πρακτικά, αυτή η ποσότητα μαζί με 5 μερίδες φρούτα και λαχανικά καλύπτουν τις ανάγκες του παιδιού σε νερό. Για παράδειγμα η ντομάτα έχει περιεκτικότητα 94% σε νερό και το αγγούρι σχεδόν 97% !

Ξυπόλυτα. Τα παιδιά συνήθως λατρεύουν να περπατάνε ξυπόλυτα το καλοκαίρι, τόσο στην αμμουδιά όσο και στα δροσερά πατώματα εντός και εκτός σπιτιού. Οι γονείς, πάλι, είτε το λατρεύουν είτε όχι το ξυπόλυτο περπάτημα, έχουν την έγνοια μήπως τα παιδιά, ιδίως τα μικρότερα, πατήσουν κάποιο αντικείμενο, ή υποστούν κάποιο έγκαυμα, ή εμφανίσουν κάποια μυκητίαση. Η άμμος και τα βότσαλα της παραλίας, όπως και οι επιφάνειες στις πισίνες είναι χώροι όπου αφθονούν οι μύκητες. Συμπτώματα όπως φαγούρα και ξεφλούδισμα στην επιδερμίδα, ιδιαίτερα ανάμεσα στα δάχτυλα, ή κίτρινα νύχια, πρέπει να κινητοποιούν για μύκητες. Το ξέπλυμα με άφθονο καθαρό νερό και το καλό στέγνωμα των ποδιών κρατά τους μύκητες μακριά. 

Oδήγηση. Την ευθύνη και την κούραση που συνεπάγεται ένα ταξίδι που γίνεται οδικώς την επωμίζεται σίγουρα ο οδηγός, όμως και οι συνεπιβάτες παίζουν μεγάλο ρόλο για την ωραία ατμόσφαιρα. Ο σωστός προγραμματισμός μπορεί να κάνει το ταξίδι με το αυτοκίνητο πιο εύκολο. Μπορείτε λοιπόν να ενημερωθείτε για το δελτίο καιρού, φροντίζοντας να αποφύγετε να ταξιδέψετε τις ημέρες με υπερβολική ζέστη ή καύσωνα. Οι καλύτερες ώρες για να ταξιδέψετε με μωρά και μικρά παιδιά είναι νωρίς το πρωί ή αργά το απόγευμα. Σε κάθε περίπτωση, αποφύγετε τις μεσημεριανές ώρες ακόμα κι αν το αυτοκίνητό σας διαθέτει κλιματισμό. Αν το ταξίδι είναι πολύωρο, προσπαθήστε να κρατήσετε το μωρό απασχολημένο πριν αναχωρήσετε ώστε να χάσει έναν ενδιάμεσο ύπνο και να κοιμηθεί στο αυτοκίνητο. Αν πρόκειται για μεγαλύτερα παιδιά, φροντίστε εκτός από τα σνακ και το νερό, να πάρετε μαζί και κάποιο παιχνίδι ή βιβλίο για να απασχοληθούν – εάν δεν ζαλίζονται. Καλή εναλλακτική σε αυτήν την περίπτωση είναι να παίξετε όλοι μαζί κάποια παιχνίδια, διαγωνιστείτε π.χ. στα ανέκδοτα, αινίγματα, μετρήστε πρατήρια βενζίνης ή άλλα καταστήματα στη διαδρομή, τραγουδήστε.

Πισίνα. Αποτελεί τo… απόλυτο σημείο των ξενοδοχείων για τους μικρούς παραθεριστές. Εφόσον το μέρος που επιλέξατε να παραθερίσετε έχει πισίνα, θα πρέπει να ενημερώσετε τα παιδιά σας για την επικινδυνότητα του νερού. Εννοείται ότι δεν αφήνετε ποτέ τα παιδιά μόνα τους ούτε και στις παιδικές πισίνες, διότι οι κίνδυνοι είναι απρόβλεπτοι και η απουσία σας μπορεί να αποβεί μοιραία. Εξίσου προσεκτικοί πρέπει να είστε και όταν τα παιδιά κινούνται πέριξ της πισίνας. Το σωστό –αλλά δυστυχώς όχι πάντα εύκολο να εφαρμοστεί– είναι να μην τους επιτρέπετε να παίζουν και να τρέχουν στον περίγυρο της πισίνας, καθώς τρέχοντας ή παίζοντας, μπορούν εύκολα να γλιστρήσουν και να τραυματιστούν σοβαρά. Τέλος, στην πισίνα, όπως και στη θάλασσα, οι βουτιές προϋποθέτουν ότι τα νερά δεν είναι αρκετά βαθιά και ότι δεν υπάρχουν εμπόδια. 

Ρινορραγία. Όταν «ανοίγει» η μύτη ενός παιδιού είναι φυσικό να πανικοβαλλόμαστε, συνήθως όμως η ρινορραγία δεν κρύβει κάποια σοβαρή πάθηση. Μάλιστα, το καλοκαίρι, λόγω της υψηλής θερμοκρασίας, οι ρινορραγίες είναι συχνές. Για να σταματήσει βάζουμε το παιδί να καθίσει με το κεφάλι γερμένο μπροστά, του λέμε να φυσήξει τη μύτη για να φύγουν τα πήγματα, βάζουμε στο ρουθούνι λίγο βαμβάκι ποτισμένο με οξυζενέ στην άκρη της μύτης (εκεί συνήθως είναι η πηγή των αιμορραγιών γιατί εκεί υπάρχει δίκτυο-πλέγμα πολλών μικρών αγγείων) και πιέζουμε για 2-3 λεπτά το ρουθούνι προς το διάφραγμα. Αυτό που οι παλιότεροι έκαναν, να ξαπλώνουν το παιδί και να γέρνουν το κεφάλι προς τα πίσω, δεν συνιστάται διότι το αίμα που πάει προς το στομάχι θα προκαλέσει εμετό. 

Σπορ. Δημοφιλή και αγαπημένα των παιδιών τα θαλάσσια σπορ, ωστόσο χρειάζονται μεγάλη προσοχή ακόμη και τα αθώα τύπου «μπανάνα». Κατ’ αρχάς, ενδείκνυνται στις ηλικίες άνω των 8-9 ετών, αν και εξαρτάται κάθε φορά από το συγκεκριμένο σπορ που επιθυμεί να κάνει το παιδί, επίβλεψη και τήρηση των κανόνων. Σε κάποια σπορ βεβαίως είναι αναγκαία και κάποια μαθήματα, όπως π.χ. ιστιοπλοΐα, σκι, ιστιοσανίδα και καταδύσεις. Σε κάθε περίπτωση, το παιδί πρέπει να φορά το ενδεδειγμένο σωσίβιο, όσο καλά κι αν γνωρίζει κολύμπι. Τέλος, όσον αφορά μεγαλύτερα παιδιά που κάνουν καταδύσεις ή υποβρύχιο ψάρεμα, ακολουθώντας συνήθως τους γονείς τους, οι ειδικοί τονίζουν ότι είναι αναγκαία η χρήση κατάλληλου εξοπλισμού και η τήρηση όλων των κανόνων ασφαλείας, ιδίως η σύνδεση με την ειδική σημαδούρα ώστε να είναι ευδιάκριτα από τα διερχόμενα σκάφη.

Τσιμπήματα. Έχουν την τιμητική τους το καλοκαίρι, με τα κουνούπια να αποτελούν και τους μεγάλους πρωταγωνιστές τσιμπώντας και ταλαιπωρώντας μικρούς και μεγάλους. Τα τσιμπήματα από τα κουνούπια προκαλούν τοπικό ερεθισμό, ενώ κάποιες φορές επιμολύνονται από μικρόβια. Συνήθως τα συμπτώματα είναι ήπια και δεν χρειάζεται καμιά θεραπεία. Αν όμως το παιδί έχει έντονη φαγούρα, τότε μπορεί να χρησιμοποιήσετε τοπικά κρύες κομπρέσες με νερό ή/και τοπικά αντικνησμώδη σκευάσματα (αντιισταμινικά/ήπια κορτιζονούχα), ενώ αν η φαγούρα είναι γενικευμένη πρέπει να επικοινωνήσετε με τον γιατρό. Αλλαγή στη φωνή, βήχας, φαγούρα στον λαιμό, πρήξιμο στο πρόσωπο ή δύσπνοια, πρέπει να οδηγήσουν άμεσα στον γιατρό ή στο φαρμακείο. 

Ύπνος. Είναι αναγκαίος και σημαντικός χειμώνα-καλοκαίρι. Πολλοί γονείς θεωρούν, λανθασμένα, ότι επειδή το παιδί δεν πηγαίνει σταθμό ή σχολείο, δεν κουράζεται και βγάζουν τον μεσημεριανό ύπνο ή τον καλό βραδινό ύπνο από την καθημερινότητά του. Ωστόσο, στην πραγματικότητα συμβαίνει το αντίθετο: το παιχνίδι έξω από το σπίτι και το μπάνιο στη θάλασσα εξαντλούν τα παιδιά, που χρειάζονται περισσότερο ύπνο. Όσο πιο κουρασμένο είναι ένα παιδί τόσο πιο ευερέθιστο, επιθετικό, υπερκινητικό γίνεται. Με δεδομένο ότι το καλοκαίρι νυχτώνει αργότερα και συνήθως το πρωινό ξύπνημα εκλείπει, το σωστό είναι το ωράριο ύπνου να χαλαρώνει το καλοκαίρι, π.χ. εάν τα παιδιά τον χειμώνα κοιμούνται στις οκτώ ή στις εννιά, να παρατείνουν το… ξενύχτι τους κατά μία-δυο ώρες, να κοιμούνται στις δέκα, στις έντεκα ή στις δώδεκα το βράδυ. 

Φαρμακείο. Το κινητό φαρμακείο σας είναι απαραίτητο όταν είστε διακοπές. Καλό είναι να το έχετε σε ένα τσαντάκι σε σημείο που θα γνωρίζουν όλοι πού βρίσκεται, αλλά να μην εκτίθεται σε υψηλές θερμοκρασίες και στο φως του ήλιου. Πρέπει να περιλαμβάνει το κινητό τηλέφωνο του παιδίατρού σας αλλά και του πλησιέστερου Κέντρου Υγείας ή νοσοκομείου, καθώς επίσης αντισηπτικό, αντιπυρετικό-παυσίπονο σε σιρόπι, αντιισταμινικό σε σιρόπι, κορτικοστεροειδές για τσιμπήματα ή αλλεργίες, γάζες και επιδεσμικό υλικό (ελαστικός επίδεσμος για διαστρέμματα, ψαλίδι, αυτοκόλλητες ταινίες), βαμβάκι, οξυζενέ, ιώδιο, αποστειρωμένες γάζες, αντιβιοτική σκόνη και αλοιφή, φυσιολογικό ορό, αμμωνία, κρέμα καταπραϋντική για εγκαύματα, σκεύασμα για τη ναυτία (σε περίπτωση που ταξιδεύετε με πλοίο), θερμόμετρο, εντομοαπωθητικό, αντιβακτηριακά μαντιλάκια και αλκοολούχο διάλυμα χεριών. 

Χρόνος. Πολύτιμος όλον τον χρόνο, αλλά ειδικά την περίοδο των διακοπών ο χρόνος γίνεται αξία ανεκτίμητη. Λίγες ή πολλές, οι ημέρες των διακοπών είναι μια καλή ευκαιρία να έρθουμε πιο κοντά με τα παιδιά μας, με έναν τρόπο σίγουρα διαφορετικό σε σχέση με αυτόν που είχαμε ή νομίζαμε ότι είχαμε στην καθημερινότητα. Οι δραστηριότητες που μπορούμε να μοιραστούμε με τους μικρούς πρωταγωνιστές της ζωής μας είναι πολλές, αρκεί να το αποφασίσουμε και να το οργανώσουμε. Με τα παιδιά προσχολικής ηλικίας μπορούμε π.χ. να φτιάξουμε την πρώτη τους συλλογή από κοχύλια. Με τα μεγαλύτερα παιδιά, του δημοτικού, μπορούμε να φτιάξουμε το άλμπουμ των διακοπών, δίνοντάς τους τον ρόλο του φωτορεπόρτερ. Με τα ακόμη μεγαλύτερα, μπορούμε να μοιραστούμε ένα σπορ, π.χ. κολύμπι, τρέξιμο, βόλεϊ, και να συναγωνιστούμε για τις καλύτερες επιδόσεις. Μπορούμε επίσης να διαβάσουμε, περπατήσουμε, μαγειρέψουμε, παίξουμε μαζί τους, να απολαύσουμε τον ανεμελιά τους και ένα ακόμη καλοκαίρι μαζί τους. 

Ψάρια. Καλοκαίρι σημαίνει ήλιος, θάλασσα και… φρέσκα ψάρια και θαλασσινά. Το ότι τα ψάρια έχουν μεγάλη διατροφική αξία κυρίως λόγω της πλούσιας περιεκτικότητάς τους σε Ω-3 λιπαρά οξέα (τα λεγόμενα καλά λιπαρά), ασβέστιο, πρωτεΐνες κ.ά. δεν είναι είδηση. Για τα μικρά παιδιά, που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη ασβεστίου για την ανάπτυξή τους, οι ειδικοί προτείνουν την κατανάλωση μικρών ψαριών, όπως γάβρος, μαρίδα, αθερίνα. Ψάρια που είναι πιο πλούσια σε πρωτεΐνες είναι οι γαρίδες, ο σολομός και ο μπακαλιάρος. Ψάρια πλούσια στη βιταμίνη Β12 είναι το σκουμπρί, η ρέγκα και τα μύδια. Και φυσικά, ανεξάρτητα από τον διατροφικό πλούτο τους, τα ψάρια συνοδευμένα από μια σαλάτα αναδεικνύονται στην πιο ελαφριά και γευστική τροφή του καλοκαιρινού τραπεζιού. 

Ωράριο. Φαινομενικά ασύμβατη η λέξη με την καλοκαιρινή ραστώνη, ωστόσο το ωράριο χρειάζεται για να γίνεται καλύτερα η μετάβαση και η προσαρμογή των παιδιών τόσο στις διακοπές όσο και στην επιστροφή στο σχολείο που ακολουθεί. Συνήθως το ωράριο του καλοκαιριού είναι πιο χαλαρό σε σχέση με αυτό που ακολουθούν οι μικροί τους σχολικούς μήνες – διότι δυστυχώς η ένταση του ωραρίου δεν αλλάζει πια σχεδόν καθόλου για τους εργαζόμενους γονείς. Οι ειδικοί συστήνουν λοιπόν το «ωράριο διακοπών», τουλάχιστον σε ό,τι αφορά το φαγητό και τον ύπνο, και σε συνάρτηση πάντοτε με την ηλικία των παιδιών, τα ατομικά τους χαρακτηριστικά και τον τόπο και την παρέα που βρίσκεται η οικογένεια για καλοκαιρινές διακοπές. Μην ξεχνάτε ότι τα κουρασμένα παιδιά δεν συμπεριφέρονται όπως οι κουρασμένοι ενήλικες, αντιθέτως γίνονται υπερκινητικά, εκνευρίζονται εύκολα και προσπαθούν να εκτονωθούν κάνοντας συνήθως… ανοησίες.