«Νοσταλγώ τα δροσερά ανέμελα καλοκαίρια στην πίσω αυλή του σπιτιού μου, νοσταλγώ την κουρασμένη βερικοκιά, τις φωνές των φίλων μου τα πρωινά της Κυριακής, το αγιόκλημα, τη μουσική που ερχόταν σαν αεράκι ανοιξιάτικο από το υπαίθριο σινεμά της γειτονιάς, το στακαμάν, τα πρώτα φλερτ στα παγκάκια του Άλσους, το πρώτο δάκρυ στο σχολείο, νοσταλγώ μια ζωή ανέμελη, γενναιόδωρη, χρωματιστή».Όντας πια –μετά το ποδόσφαιρο, τη δημοσιογραφία και το θέατρο– στην πολιτική, σε μια κρίσιμη για όλους περίοδο, ο Γιάννης Βούρος αφήνεται για λίγο στην πρόκληση της αναπόλησης των παιδικών του χρόνων.
Ευτυχισμένα ή δύσκολα χρόνια; Δύσκολα χρόνια δεν θα τα έλεγα. Μια ευκατάστατη –για τα δεδομένα της εποχής– οικογένεια, με διακοπές, ταξίδια, καλό σχολείο. Μάλλον ευτυχισμένα θα χαρακτήριζα τα παιδικά μου χρόνια, πάντα σε σύγκριση με το τι αντιμετώπισα μετά.
Πώς ήταν η σχέση με τους γονείς σου και πώς σε ακολούθησε μέχρι σήμερα; Είχα –και έχω, 92 χρόνων σήμερα– έναν πατέρα τεχνοκράτη. Άνθρωπο χαμηλών τόνων, αλλά γενναιόδωρο και δοτικό. Στιβαρό και σοβαρό, αλλά όχι ιδιαίτερα τρυφερό και εκδηλωτικό. Για να καταλάβετε, η πρώτη φορά που θυμάμαι αγκαλιά του ήταν όταν με πρωτοαντίκρισε στο πρώτο επισκεπτήριο στον στρατό. Εκεί του ξέφυγε κι ένα δάκρυ. Η μάνα μου –ζει κι αυτή– το αντίθετο: τρυφερή, εκδηλωτική, μάνα της αγκαλιάς και της προσφοράς. Ο συνδυασμός των χαρακτήρων των γονιών μου νομίζω πως ενυπάρχει κυρίως στις αποφάσεις που κατά καιρούς έχω κληθεί να πάρω στη ζωή μου. Σήμερα πια είμαι δίπλα τους όταν και εφόσον με χρειάζονται. Δηλαδή στα δύσκολα της ηλικίας τους. Άλλωστε είχα φύγει πολύ νωρίς από κοντά τους, στα 18.
Ποια ήταν η πιο μεγάλη αταξία; Αταξίες πολλές. Μεγάλη δεν θυμάμαι, εκτός ίσως από αυτήν που στοίχισε ένα σπασμένο πόδι στη γιαγιά μου.
Ποιο ποίημα σε σημάδεψε, ποιο μυθιστόρημα, ποιος ήρωας; Πώς διαμόρφωσε η τέχνη την προσωπικότητά σου; Δεν με έχουν σημαδέψει μεμονωμένα γεγονότα στη ζωή μου. Άλλωστε ήμουν πάντα της ομάδας. Πιστεύω πως η ζωή μας όλη είναι ομαδικό «παιχνίδι». Με ακολουθεί, θα έλεγα, ολόκληρος ο Σεφέρης, αλλά και ο Ελύτης. Ολόκληρος ο Καζαντζάκης και πιο συγκεκριμένα ο «Ζορμπάς» στα εφηβικά μου χρόνια παρέα με τον Μιχαήλ Στρογκόφ. Όσο για το πώς και εάν η τέχνη διαμόρφωσε την προσωπικότητά μου, θα έλεγα πως αυτό που άνοιξε ήταν έναν υπέροχο ανεξερεύνητο κόσμο που γνώρισα μέσα από το διάβασμα προκειμένου να συναντήσω, να ανακαλύψω και να ψυχαναλύσω τόσους και τόσους ήρωες που συνάντησα στο θέατρο.
Από γιος πατέρας: ήσουν προετοιμασμένος για τον ρόλο αυτόν; Είχα δύσκολη εμπειρία σαν πατέρας. Αφορά τον πρώτο μου γιο, αλλά είναι κάτι που δεν θα ήθελα να το σχολιάσω δημόσια. Άλλωστε είναι κάτι που έχει συζητηθεί σε όλα σχεδόν τα ΜΜΕ, στο παρελθόν, και νομίζω πως το θέμα έχει εξαντληθεί. Αυτό που έχει σημασία τώρα είναι να καταθέσω τη δύναμη που πήρα αυτά τα 25 χρόνια και συνεχίζω να παίρνω από αυτό το σπάνιο πλάσμα που λέγεται Στέφανος. Είμαι πολύ περήφανος γι’ αυτόν. Καταλαβαίνετε λοιπόν πως η αλλαγή των ρόλων, ειδικά τότε και κάτω από δύσκολες συνθήκες που σου προκύπτουν και τις δέχεσαι όπως οι Γαλάτες τον ουρανό στο κεφάλι, ήταν κάτι που με συγκλόνισε.
Έφερνες τους μεγάλους σε δύσκολη θέση συχνά; Σε φέρνουν τώρα τα δικά σου παιδιά; Δεν μου αρέσει να «ενοχλώ» τους άλλους. Δεν μπορώ να διανοηθώ ότι θα φέρω κάποιον σε δύσκολη θέση. Γι’ αυτό άλλωστε και αισθάνομαι ιδιαίτερα άβολα με τη σάτιρα. Ενοχλούμαι περισσότερο εγώ ως ακροατής – θεατής από αυτόν που σατιρίζεται ανελέητα. Ο μεγάλος γιος μου μια φορά με έβαλε στη θέση μου όταν μπροστά σε κόσμο τον μάλωσα, ίσως υπερβολικά και γυρίζοντας μπροστά σε όλους μού είπε: «Μη μου ξαναφωνάξεις μπροστά σε κόσμο». Μάγκας και με προσωπικότητα. Κατάλαβα για άλλη μια φορά πως με την ψυχούλα των παιδιών δεν παίζεις.
Υπάρχει κάτι που έκανες, αλλά δεν θα επέτρεπες στα παιδιά σου να το κάνουν γιατί «έτσι πρέπει»;
Ένα πράγμα τους έχω πει κι αυτό αποτελεί κάτι σαν διαθήκη: «Μην κάνεις ποτέ κάτι που δεν θα ήθελες κάποιος να κάνει σε σένα». Ξέρετε, είναι καλό ένα παιδί να αισθάνεται τη βαριά σκιά του πατέρα επάνω του, αλλά ποτέ δεν θα ήθελα να είμαι το «σκονάκι» προκειμένου να περάσουν με αντιγραφή τις εξετάσεις στη ζωή τους.
Τελικά τι είναι πιο δύσκολο: να είσαι παιδί ή γονιός;
Υπό τις συνθήκες που επικρατούν πια είναι δύσκολο να είσαι γενικά πολίτης αυτής της χώρας. Αλλά είναι στο χέρι μας, στο χέρι κάθε ενεργού κύτταρου αυτού του πλανήτη να προσπαθήσει –στον βαθμό που του αναλογεί μερίδιο στην πάλη– για εξέλιξη και για δικαιότερη κατανομή του χαμόγελου στον κόσμο. Είναι φυσικό να θέλω να είμαι παιδί γιατί χρειάζομαι περισσότερο χρόνο. Χρόνο δεν έχουμε πια κάποιοι μεγάλοι. Ο χρόνος μας λιγοστεύει και ίσως δεν προλαβαίνουμε να βοηθήσουμε τα παιδιά μας και γι’ αυτό η αγωνία μας για το μέλλον είναι μεγαλύτερη.
