Ποια είναι τα κριτήρια που πρέπει να οδηγούν τους γονείς στην επιλογή του κατάλληλου παιδικού σταθμού; Τι πρέπει να λαμβάνουν οι γονείς υπόψη προτού επιλέξουν την άλλη αγκαλιά που υποδέχεται καθημερινά τα παιδιά τους; Η Κυριακή Μπερκέτη, μοντεσσοριανή παιδαγωγός, ιδιοκτήτρια του Μοντεσσοριανού Πολυχώρου και-φυσικά-μητέρα, μοιράζεται μαζί μας τις σκέψεις της για τις συνθήκες που δημιουργούν ιδανικό πεδίο μάθησης.
Μας λέει λοιπόν: «Τα πρώτα κριτήρια είναι τα πιο απλά και τα πιο τυπικά· αυτά που γίνονται αντιληπτά από την πρώτη κιόλας επίσκεψη σε ένα προσχολικό κέντρο. Οι γονείς πρέπει να κοιτάξουν προσεκτικά τους χώρους του και να βεβαιωθούν ότι αυτοί είναι ασφαλείς και καθαροί. Να ενημερωθούν για το πρόγραμμα λειτουργίας του σταθμού, τις παιδαγωγικές μεθόδους που ακολουθεί και να βεβαιωθούν ότι το προσωπικό είναι επιμορφωμένο σε αυτές. Να παρατηρήσουν το εποπτικό υλικό που χρησιμοποιείται, αν είναι σε άριστη κατάσταση και σε προκαλεί να το αγγίξεις. Να καταλάβουν αν δίνεται βαρύτητα σε υγιεινά διατροφικά πρότυπα και να ενημερωθούν για τον αριθμό των παιδιών που αντιστοιχεί σε κάθε παιδαγωγό. Μια πολύ καλή σχέση είναι η αναλογία 10 έως 12 παιδιών ανά ενήλικα. Αυτά είναι στοιχεία που δείχνουν σε αρκετά μεγάλο βαθμό τη συνέπεια του σταθμού, αντανακλούν μέρος της φιλοσοφίας του και αποκλείουν κατά κάποιον τρόπο κρούσματα αδιαφορίας και παραμέλησης».
Έπειτα πρέπει οι γονείς να δουν κατά πόσο το πλαίσιο λειτουργίας του σταθμού και η παιδαγωγική του προσέγγιση συμφωνούν με τις δικές τους αξίες. «Ο τρόπος με τον οποίο το σχολείο προάγει την αυτονομία του παιδιού, το περιθώριο που δίνει στα παιδιά να αυτενεργούν και να επιλύουν συγκρούσεις, ο βαθμός στον οποίο το σχολείο εμπλέκει τον γονιό, όλα αυτά είναι επιπλέον στοιχεία που μπορεί να μας κάνουν να καταλήξουμε ή όχι στο κατώφλι ενός παιδικού σταθμού», μας λέει η Κυριακή Μπερκέτη και τονίζει: «Κυρίως, όμως, αυτό που πρέπει όλοι να αναζητάμε σε ένα σχολείο, προτού εμπιστευτούμε εκεί τα παιδιά μας, είναι το φως και το χαμόγελο στα μάτια τους. Φωτεινά πρόσωπα, με μάτια που λάμπουν. Τότε μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι έχουμε εξασφαλίσει απρόσκοπτα τη διαδικασία της μάθησης και την υγιή ανάπτυξη του παιδιού μας».
Η Κυριακή Μπερκέτη επέλεξε τη μοντεσσοριανή μέθοδο για το δικό της παιδί στην προσχολική ηλικία. Έχει δημιουργήσει τον Μοντεσσοριανό Πολυχώρο στη Νέα Σμύρνη όπου λειτουργούν ομάδες δημιουργικής απασχόλησης παιδιών, διοργανώνονται συναντήσεις γονέων, ενώ κάποιος μπορεί να βρει και το μοναδικό υλικό της συγκεκριμένης παιδαγωγικής μεθόδου. Στα πολύ άμεσα σχέδιά της είναι η λειτουργία ενός μοντεσσοριανού παιδικού σταθμού στο Ελληνικό.
«Δεν είναι μόνο το εκπαιδευτικό υλικό και ο τρόπος χρήσης του που ανοίγει απίστευτους δρόμους μαθηματικού συλλογισμού. Είναι ο τρόπος που η μέθοδος βοηθάει την αγάπη για μάθηση να ανθεί διαρκώς. Και εδώ βρίσκεται η απάντηση στη στερεότυπη απορία πολλών γονιών σχετικά με τη μετάβαση ενός παιδιού από ένα σχολείο μοντεσσοριανής αγωγής σε ένα “κλασικό” δημοτικό σχολείο. Αναρωτιούνται οι γονείς αν τα παιδιά τους θα πλήττουν. Φυσικά και όχι. Τα παιδιά αυτά ναι μεν δεν θα έχουν καμία δυσκολία στο μαθησιακό κομμάτι, διαθέτουν όμως αυτοπεποίθηση και δυνατότητα προσαρμογής καθώς και διάθεση να βοηθούν στη λειτουργία και την καθημερινότητα της τάξης τους. Έχουν μάθει να λειτουργούν σε ένα πλαίσιο αυτονομίας και σεβασμού και, παρά το γεγονός ότι αυτό μπορεί να τους λείψει, τα ίδια έχουν τη δύναμη να το επαναφέρουν και να το καλλιεργήσουν».
Στις κρυμμένες δυνατότητες του παιδιού, εκεί πρέπει να στραφούμε, αυτό είναι το κέντρο της παιδαγωγικής διαδικασίας, υποστήριζε η ίδια η Μαρία Μοντεσσόρι. Ο ενήλικας περιορίζεται στον ρόλο του φροντιστή και του παρατηρητή. Σκοπός του δεν είναι η διδασκαλία, αλλά η απομάκρυνση των εμποδίων ώστε η ανάπτυξη του παιδιού να ολοκληρωθεί φυσικά και απρόσκοπτα. Μήπως αυτά είναι τα σχολεία που χρειαζόμαστε;