Υπάρχουν άνθρωποι που αγαπούν την οργάνωση, τη μεθοδικότητα, τον προγραμματισμό. Αλλά όταν συμβαίνει να αφεθούν στη στιγμή, το απολαμβάνουν σαν να μην υπάρχει τίποτε άλλο. Φανταστείτε, λοιπόν, πως υπάρχει αυτή η μαγική στιγμή που η μεθοδικότητα μπλέκεται με το τυχαίο της στιγμής, που αφήνεις περιθώριο για την έκπληξη, αδιαφορώντας για το τέλειο του αποτελέσματος.
Κάπως έτσι φαντάζομαι τις σχολικές γιορτές. Όσο τα παιδιά επιθυμούν, θα κάνουν πρόβα. Όταν η πρόβα σταματάει να έχει το στοιχείο της ανατροπής, του πειραματισμού και μετατρέπεται σε μηχανικές κινήσεις, χάνεται όλη η μαγεία. Φυσικά δε μιλάω για τη θεατρική σκηνή επαγγελματικών θιάσων, αλλά για τις γιορτές που ετοιμάζουν οι μικροί μαθητές με τους δασκάλους τους. Και όχι οι δάσκαλοι με τους μικρούς μαθητές. Σκοπός κάθε τέτοιας εκδήλωσης δεν είναι να δείξει ο εκπαιδευτικός πόσο τέλεια μπορεί να τιθασεύσει κάθε ορμή των παιδιών και να τους θέσει απόλυτα όρια και κανόνες, αλλά πώς μπορεί τις ιδέες, τις εκφράσεις, τις κινήσεις τους να τις ενορχηστρώσει με τέτοιο τρόπο ώστε να περιβάλλεται από παιδικά χαμόγελα. Γιατί οι γιορτές δεν είναι η χαρά των δασκάλων ή των γονιών, είναι το επιστέγασμα της συνολικής δουλειάς μιας ομάδας με εφαλτήριο την ανάγκη για δημιουργικό παιχνίδι, για νέες εμπειρίες, για συντροφικότητα και ομαδικό πνεύμα.
Και αν οι γιορτές αρέσουν πολύ στους μαθητές της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, τι γίνεται με τα παιδιά προσχολικής ηλικίας; Τι νόημα έχει να παρουσιάσεις ως εκπαιδευτικός την αρτιότερη γιορτή του κόσμου, όταν στις πρόβες τα παιδιά ρωτούν πότε θα τελειώσει η ώρα; Τι κερδίζεις ως γονιός όταν το παιδί ψάχνει δικαιολογίες για να μην πάει σχολείο εξαιτίας της αγωνίας, της ψυχικής και της σωματικής κόπωσης που του δημιουργεί η επικείμενη μεγάλη μέρα; Για ποιο λόγο πρέπει ένα τρίχρονο ή τετράχρονο παιδί να περάσει τη δοκιμασία της έκθεσης μπροστά σε 200 άτομα που κοιτάζουν επίμονα, ακόμα και αν είναι εκεί με κάθε καλή διάθεση, με θετική αύρα και συγκινητική αφοσίωση; Ένα παιδί σε αυτή την ηλικία θα μπορούσε να λαμβάνει όλες τις ευεργετικές συνέπειες της προετοιμασίας και της εορταστικής ατμόσφαιρας χωρίς να εκτίθεται. Κάνοντας τη γιορτή μόνο για τα μέλη της σχολικής του κοινότητας, αφήνοντας απ’ έξω φίλους και συγγενείς. Και επειδή είναι κάτι όμορφο που μοιράστηκε με τους πρώτους φίλους που επέλεξε μόνο του στη ζωή του, θα μπορούσε κάθε παιδικός σταθμός να προσφέρει στους γονείς ένα dvd με τα κατορθώματα του μικρού τους ήρωα.
Συχνά, όμως, τα παιδιά μετατρέπονται σε πινέλα πάνω σε έναν μεγάλο καμβά που ο δάσκαλος ζωγραφίζει κατά το δοκούν. Δεν πρέπει να στάξουν οι μπογιές. Κάθε πρωτοβουλία μπορεί να δημιουργήσει μουντζούρα. Μόνο που τα παιδιά δεν είναι τα πινέλα, είναι τα χρώματα. Ας μην επικρατεί το γκρίζο.
Η Βάσω Βασιλάτου είναι θεατρολόγος και μητέρα.
