Συνυφασμένες με την ξενοιασιά, τις διακοπές μακριά από τους γονείς, τις ομαδικές σκανταλιές αλλά και τις υποχρεώσεις και το πρόγραμμα, τα summercamp και οι κατασκηνώσεις έρχονται, κάθε καλοκαίρι, στο προσκήνιο, αποτελώντας τον προορισμό που ονειρεύονται μικροί αλλά και μεγάλοι. Τα ημερήσια προγράμματα, τα λεγόμενα camp, που λειτουργούν είτε υπό την αιγίδα ιδιωτικών σχολείων, είτε συλλόγων, είτε δήμων είναι η πιο απλή λύση για τα πρωινά που εμείς είμαστε στη δουλειά. Μάλιστα, για πολλούς γονείς τα camp λειτουργούν ως πρόβα τζενεράλε για την επικείμενη μεγάλη «απομάκρυνση» του παιδιού από την οικογενειακή εστία, δηλαδή την κατασκήνωση, αφού έχουν το πλεονέκτημα να φιλοξενούν τα παιδιά για συγκεκριμένο διάστημα, σε συγκεκριμένο χώρο και με συγκεκριμένο πρόγραμμα, όπως και η κατασκήνωση, αλλά παρέχοντάς τους τη δυνατότητα για επιστροφή στο σπίτι και στην ασφάλεια της ρουτίνας. Για άλλους πάλι γονείς είναι μια «ευέλικτη» λύση στο πρόβλημα του πώς τα παιδιά θα αξιοποιήσουν δημιουργικά τις… ατέλειωτες εβδομάδες του καλοκαιριού.
Όποιο και να είναι το κίνητρο για τους μεγάλους, το βέβαιον είναι ότι οι μικροί θα τα απολαύσουν. Όσοι προσφέρουν καλοκαιρινά προγράμματα έχουν σχεδιάσει μέρες γεμάτες με αθλητικές, καλλιτεχνικές, εκπαιδευτικές δραστηριότητες ή όλες αυτές μαζί. Η επιλογή πρέπει να γίνεται με γνώμονα τα ενδιαφέροντα και τα γούστα του παιδιού, ειδάλλως η συμμετοχή του προοιωνίζεται δύσκολη. Ανάμεσα στα πλεονεκτήματα των θερινών προγραμμάτων είναι βεβαίως και η ημερήσια λειτουργία τους κατά το σχολικό πρότυπο. Σε γενικές γραμμές, οι μικροί αναχωρούν περίπου στις 8 π.μ. και επιστρέφουν γύρω στις 5 μ.μ., ενώ στο μεσοδιάστημα έχουν αθληθεί, παίξει, διασκεδάσει, φάει, χαλαρώσει. Η επιλογή του σωστού camp γίνεται με έρευνα και επιτόπια αξιολόγηση. Πρέπει να εστιάσετε στις υποδομές, τις δραστηριότητες, τις ευκολίες που παρέχουν, τον χώρο σκίασης που διαθέτουν, την ιατρική κάλυψη, τις ώρες αναχώρησης και επιστροφής των παιδιών κι ακόμη σε τυχόν πρόγραμμα επέκτασης με φύλαξη των παιδιών. (Μπορείτε να δείτε τις προτάσεις του Τaλκ για τα Summer Camps του καλοκαιριού του 2015 εδώ)
Πρώτη φορά χώρια
Αθλητικού ή καλλιτεχνικού χαρακτήρα, με άξονα τη φύση και τις οικολογικές δραστηριότητες, μεγάλες ή μικρές, κοντά σε βουνό ή θάλασσα: στη χώρα μας λειτουργούν κατασκηνώσεις για όλες τις απαιτήσεις και όλα τα βαλάντια – κρατικές με δωρεάν 20ήμερη κατασκηνωτική περίοδο υπό προϋποθέσεις, και ιδιωτικές που συνήθως είναι συμβεβλημένες με ασφαλιστικά ταμεία. Είναι όμως το παιδί μας έτοιμο; Η κατασκήνωση είναι μικρογραφία της οργανωμένης κοινωνίας – διέπεται από κανόνες τους οποίους όλοι καλούνται να τηρήσουν. Αυτό είναι το χαρακτηριστικό της που συχνά «τρομάζει» τους γονείς, καθώς θεωρούν ότι τα καλομαθημένα συνήθως παιδιά τους δεν θα προσαρμοστούν εύκολα στους κανόνες. Κατά τους ειδικούς, όμως, η εμπειρία της κατασκήνωσης συνήθως λειτουργεί θετικά για την ωρίμανση του παιδιού.
Όπως εξηγεί η παιδοψυχολόγος Αλεξάνδρα Καππάτου, «το παιδί δέχεται ερεθίσματα, μαθαίνει να αυτενεργεί και να στηρίζεται στον εαυτό του. Επίσης, δημιουργεί φιλίες και λειτουργεί συντροφικά μέσα στην ομάδα. Όλα αυτά του προσφέρουν χαρά και επιβεβαίωση». Ωστόσο, υπάρχουν προϋποθέσεις για να βιώσει το παιδί θετικά αυτήν την εμπειρία. Έτσι, σύμφωνα με την κυρία Καππάτου, ενδείκνυται το παιδί να έχει συμπληρώσει τα επτά χρόνια του. Πρέπει να έχει γίνει η προσαρμογή του στην έννοια της ομάδας, αλλά και να έχει κατανοήσει ότι οι γονείς του το αγαπούν παρότι δεν βρίσκονται μαζί του και ότι μπορεί να φεύγουν, αλλά θα επιστρέψουν. «Αυτά τα κριτήρια λειτουργούν κατά περίπτωση και πάντα σε συνάρτηση με τον τρόπο που έχει διαπαιδαγωγηθεί το παιδί» επισημαίνει η ειδικός. Υπάρχουν παιδιά στην ηλικία των 7 χρόνων που δεν έχουν στρώσει ποτέ μόνα τους το κρεβάτι τους ή άλλα που περιμένουν από τη μαμά τους να τους πει τι να φορέσουν. Σε αυτές τις περιπτώσεις η κατασκήνωση λειτουργεί και ως ένα δυνατό τεστ της δικής τους ικανότητας και αυτοπεποίθησης. Οι πλέον αρμόδιοι για να αξιολογήσουν το παιδί είναι οι γονείς –εκείνοι μπορούν να αντιληφθούν κατά πόσο είναι έτοιμο, εάν ανατρέξουν στην καθημερινότητά τους και τις αντιδράσεις του, π.χ. βλέπουν αν κάνει εύκολα φιλίες, αν μπορεί να κοιμηθεί εκτός σπιτιού, πώς αντιμετωπίζει τα «προβλήματα» στο σχολείο κ.ο.κ.
Η επιλογή
Ο συνηθέστερος δρόμος για την κατασκήνωση περνάει μέσα από τους ασφαλιστικούς φορείς ή από άλλους γονείς. Οι προσωπικές μαρτυρίες κατασκηνωτών είναι σημαντικό βοήθημα. Σε κάθε περίπτωση, η αφετηρία της αναζήτησης μπορεί να είναι ο δικτυακός τόπος της Πανελλήνιας Ένωσης Λειτουργών Κατασκηνώσεων, www.pelk.gr. Μετά τις πρώτες βασικές πληροφορίες για τον τρόπο λειτουργίας της κατασκήνωσης, τις υποδομές, το αναλυτικό πρόγραμμα κάθε μέρας, το προσωπικό, είναι αναγκαία η επιτόπια επίσκεψη.
Η προετοιμασία
Πολλά παιδιά θέλουν να συμμετέχουν σε κάποια κατασκήνωση, άλλα πάλι είναι λιγότερο δεκτικά και πρόθυμα, τουλάχιστον στην αρχή. Ανάλογη στάση βεβαίως κρατούν και οι γονείς, καθώς άλλοι είναι θετικοί και άλλοι προβληματίζονται περισσότερο κι από τα ίδια τα παιδιά για τον επικείμενο αποχωρισμό. Μια συζήτηση είναι το πρώτο που πρέπει να γίνει. Αυτή η πρακτική θα επιτρέψει στο παιδί να νιώσει ότι ασκεί έλεγχο στην κατάσταση αντί να αισθάνεται ότι ο αποχωρισμός τού επιβλήθηκε. Θετικό θα ήταν, ακόμα, να πάει, τουλάχιστον την πρώτη φορά, με αδέλφια, συμμαθητές ή φίλους. Η επίσκεψη με τα παιδιά στην κατασκήνωση όπως και η άμεση επικοινωνία με τα άτομα στα οποία θα εμπιστευτείτε το παιδί σας είναι προφανώς απαραίτητη. Η περιήγηση στον χώρο επίσης είναι βασική προϋπόθεση. Συζητήστε το και με το παιδί, διότι εκείνο θα παραμείνει στην κατασκήνωση.
Λίγο προτού φτάσετε στην κατασκήνωση πρέπει, ακόμα, το παιδί να έχει καταλάβει ότι το να του λείπει το σπίτι και η καθημερινότητα είναι ένα φυσιολογικό συναίσθημα και φυσικά είναι καλό να μιλάει για αυτό. Οι ανησυχίες του πρέπει να αντιμετωπίζονται με σεβασμό, αλλά χωρίς υπερβολές (ούτε να μεγεθύνονται, ούτε να υποβιβάζονται), κι αυτό που πάντοτε είναι ευπρόσδεκτο σε τέτοιες περιπτώσεις είναι η «μαγική» λύση που μπορεί να δώσει ο γονιός. Π.χ. του εξηγείτε ότι συμμερίζεστε την ανησυχία του, αλλά επίσης το θεωρείτε αρκετά ώριμο ώστε να μπορεί να δοκιμάσει αυτήν την ωραία εμπειρία. Εάν η αντίδραση του παιδιού συνεχίζεται μετά την πρώτη εβδομάδα, ίσως δείχνει ότι δεν είναι ακόμη έτοιμο και χρειάζεται λίγο χρόνο προσαρμογής, οπότε καλύτερα να το πάρετε πίσω και να δοκιμάσετε εκ νέου το επόμενο καλοκαίρι.
