«Αγαπημένε μου Άγιε Βασίλη, θα ήθελα να μου φέρεις και αυτό το δώρο, και εκείνο που είδα στην τηλεόραση και το άλλο που έχει ο ξάδελφός μου και…»: πώς μπορούμε να εξηγήσουμε στα παιδιά ότι φέτος ακόμα και ο αγαπημένος τους άγιος κάνει οικονομία;
Αυτές οι γιορτές είναι κάπως διαφορετικές από τις προηγούμενες. Τα παιδιά μας, που ήδη έχουν δεχθεί περικοπές στα δώρα τους εδώ και τουλάχιστον ένα χρόνο, ανυπομονούν να έρθει εκείνη η ώρα που θα ξυπνήσουν το πρωί της Πρωτοχρονιάς για να λάβουν το πολυπόθητο σούπερ παιχνίδι που θα παραγγείλουν στον Άγιο Βασίλη. «Δεν μπορείτε να μας αγοράσετε εσείς αυτό το δώρο, όμως εκείνος μπορεί! Ποτέ δεν λέει όχι σε ό,τι κι αν του ζητήσουν τα καλά παιδιά! Και εμείς είμαστε καλά παιδιά!». Τι απειλή και τι απαίτηση αποτελούν αυτά τα λόγια των παιδιών στα αυτιά μας.

Δεν μας καταδέχεται;
Ο ερχομός του Αϊ-Βασίλη με άδειο σάκο τα Χριστούγεννα της κρίσης είναι ένα σοβαρό ζήτημα για την ψυχή των παιδιών μας και η άποψη του ειδικού για την αντιμετώπιση του θέματος είναι επιβεβλημένη. Η εκπαιδευτικός Κατερίνα Κατσαρού μάς λέει: «Η οικονομική κρίση που βιώνει κάθε ελληνική οικογένεια επηρεάζει όχι μόνο τους ενήλικες αλλά και τα παιδιά. Όπως οι γονείς καλούνται να νοηματοδοτήσουν τη δυσάρεστη κατάσταση που εισέβαλε σε κάθε πτυχή της καθημερινότητάς τους, έτσι και τα παιδιά αντιλαμβάνονται και συμπαρασύρονται στην ανασφάλεια και τους φόβους που είναι διάχυτοι στον οικογενειακό τους περίγυρο. Βέβαια, είναι καλό τα παιδιά να είναι ενήμερα και συμμέτοχα στις εκάστοτε οικογενειακές συνθήκες, αλλά στον βαθμό που τους επιτρέπει η ηλικία τους. Κάθε χρόνο, τις γιορτινές αυτές μέρες, όλα περιμένουν με ανυπομονησία τον παχουλό, ασπρομάλλη γέροντα. Μπορεί ο Αϊ-Βασίλης στην εποχή μας να είναι άμεσα συνυφασμένος με τον καταναλωτισμό, αλλά από την άλλη μεριά φέρνει στην επιφάνεια την ανάγκη για φαντασία και μύθους που ανέκαθεν συγκινούσαν την παιδική ανθρώπινη ψυχή».
Μήπως ήρθε ο καιρός να αποκαλύψουμε το μεγάλο μυστικό ότι ο Αϊ-Βασίλης ΔΕΝ… Μήπως ήρθε η χρονιά στην έναρξη της οποίας πρέπει να γίνουν οι φρικτές εκείνες αποκαλύψεις περί αγιοβασιλιάτικης ΑΠΑΤ… Μπα, όχι! Αυτήν τη λέξη δεν πρέπει να την ξεστομίσουμε! Θα είναι άδικο για την ψυχή και τη φαντασία των παιδιών μας. Εντάξει. Όλοι οι «μύθοι», που μας έφτασαν στο σημείο μηδέν της οικονομίας μας, καταρρέουν. Στον Άγιο Βασίλη θα κολλήσουμε; Τουλάχιστον εκείνος είναι σίγουρο ότι δεν ευθύνεται για τη… διάρρηξη του οικογενειακού κουμπαρά μας!

Θα μας καλοκαρδίσει
«Τα παιδιά έχουν ανάγκη να πιστεύουν σε μύθους και σύμβολα τα οποία είναι ζωτικής σημασίας για την ψυχοσυναισθηματική τους ανάπτυξη», τονίζει η κυρία Κατσαρού, «οι γονείς, λοιπόν, καλούνται να συντηρήσουν αυτόν τον μύθο, περνώντας όμως το μήνυμα στα παιδιά τους ότι ο Αϊ-Βασίλης συμβολίζει την ελπίδα, την ειρήνη, την αγάπη, τη ζεστασιά, τη χαρά, το μοίρασμα. Θα πρέπει να εξηγήσουν στα παιδιά τους ότι σημασία έχει να τα θυμηθεί ο Άγιος Βασίλης και όχι η αξία του δώρου που θα αφήσει κάτω από το δέντρο. Αντί λοιπόν για ακριβά παιχνίδια φέτος, και χωρίς οι γονείς να αισθάνονται τύψεις που δεν μπορούν να χαρίσουν στο παιδί τους το ακριβό δώρο που ζήτησε, μπορούν να αξιοποιήσουν τη φαντασία και τη δημιουργικότητά τους μιλώντας του για το μήνυμα που φέρνει ο Άγιος Βασίλης, που δεν είναι άλλο από την αγάπη, τη γενναιοδωρία, την ανιδιοτέλεια και την ελπίδα. Αντίπαλοι, βέβαια, σε αυτήν την προσπάθεια, μπορεί να είναι οι διαφημίσεις παιχνιδιών, οι οποίες, όχι τυχαία, κατακλύζουν τις τηλεοράσεις τις ώρες που τα παιδιά παρακολουθούν τα αγαπημένα τους προγράμματα. Αν κατορθώσουμε όμως να πείσουμε τα παιδιά μας για τις αξίες που αντιπροσωπεύουν ο Άγιος Βασίλης και κατ’ επέκταση το πνεύμα των Χριστουγέννων, θα τα θωρακίσουμε απέναντι στις Σειρήνες του καταναλωτισμού και θα μείνουν αλώβητα στις πλαστές επιθυμίες που αυτές τροφοδοτούν. Και δεν πρέπει εμείς οι μεγάλοι να ξεχνάμε ότι το καλύτερο και ακριβότερο δώρο δεν ικανοποιεί το παιδί όσο μια ζεστή αγκαλιά από εμάς».

Βαστά εικόνα και χαρτί
Αναλόγως με την ηλικία των παιδιών και αναλόγως με τη σχέση που εμείς έχουμε με τα παραμύθια, μπορούμε να σκαρφιστούμε μια ωραία δικαιολογία για να μη διαλύσουμε αυτόν τον παιδικό μύθο, έστω και χωρίς φράγκο στην τσέπη. Ίσως, λοιπόν, έφτασε ο καιρός να αναλάβουν δράση οι καλικάντζαροι ενάντια στον σάκο του Άγιου Βασίλη και να τα καταφέρουν. Ναι, αφήστε τους καλικάντζαρους να γίνουν ληστές. Και τι έγινε; Τα παιδιά μας το πρωί της Πρωτοχρονιάς θα βρουν ένα γλυκό δώρο κάτω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο, που μπορεί να είναι μόνο μια σοκολάτα. Αλλά μαζί με το γλύκισμα, τα παιδιά θα βρουν και ένα γράμμα. Από τον Άγιο Βασίλη. Ήρθε η στιγμή και αυτός ο Άγιος να απαντήσει, επιτέλους, στα γράμματα των παιδιών μας!
Ο Αϊ-Βασίλης, για παράδειγμα, μπορεί να γράψει το εξής απαντητικό γράμμα στο παιδί μας, εάν είναι μέχρι 7 ετών: «Αγαπημένη μου Κωνσταντίνα (ή αγαπημένε μου Θοδωρή), μου συνέβη κάτι τρομερό χθες το βράδυ! Την ώρα που ερχόμουν στο σπίτι σου για να σου αφήσω το δώρο που μου ζήτησες έπεσα θύμα ληστείας! Οι καλικάντζαροι μου έκλεψαν το δώρο σου. Θύμωσα, στενοχωρήθηκα, απογοητεύτηκα. Ξέρω, έτσι νιώθεις κι εσύ τώρα. Όμως, Κωνσταντίνα μου, κανένας καλικάντζαρος δεν μπορεί να κλέψει την αγάπη μου για σένα! Σου αφήνω μόνο μια σοκολάτα, την αγαπημένη σου. Όμως, σου παραδίδω και την απέραντη αγάπη μου με την υπόσχεση ότι κάθε μέρα αυτού του χρόνου θα ’μαι κοντά σου. Με την αόρατη, καλή μου δύναμη θα σε προστατεύω από τους κακούς αλλά και από τον δικό σου κακό εαυτό, μόλις αυτός πάει να φανεί, έστω και λίγο! Σε φιλώ, ο Αϊ-Βασίλης».   Εάν το παιδί μας είναι πάνω από 8 ετών, τότε ο Αϊ-Βασίλης μπορεί μέσα από το απαντητικό του γράμμα να εξηγήσει στα παιδιά ό,τι δεν έχουμε καταφέρει εμείς οι γονείς να τους εξηγήσουμε με ήρεμο ύφος για την πραγματική αξία ενός δώρου. Να, για παράδειγμα: «Αγαπημένη μου Αγγελική (ή αγαπημένε μου Δημήτρη). Ξέρω πως αυτήν τη στιγμή που διαβάζεις για πρώτη φορά στη ζωή σου ένα γράμμα από μένα, νιώθεις πολύ περίεργα και σίγουρα μεγάλη απογοήτευση. Δεν έλαβες τα δώρα που μου ζήτησες, παρά μόνο ένα ζευγάρι παπούτσια. Ξέρεις κάτι; Φέτος αποφάσισα να αλλάξω τη σχέση μου μαζί σου. Θέλω να την κάνω πιο ουσιαστική, πιο αληθινή. Δεν σου έφερα τα δώρα που μου ζήτησες γιατί κοστίζουν… μια μικρή περιουσία και δεν έχουν τόση δα συναισθηματική αξία. Ναι, ξέρω. Λες τώρα, με οργή, ότι μεταλλάχθηκα σε Σκρουτζ. Δεν είναι όμως έτσι! Φέτος πήρα τη μεγάλη απόφαση να δοκιμάσω την αγάπη σου για μένα. Αναρωτιέμαι εάν είναι αλήθεια πως κάθε χρόνο με χρησιμοποιείς μόνο και μόνο για να σου φέρω το πιο ακριβό δώρο. Νομίζω ότι δεν είναι αλήθεια! Μη με απογοητεύσεις. Συνέχισε να πιστεύεις σε μένα και στην αγάπη μου κι εγώ από δω και πέρα θα φέρνω χρήσιμα δώρα για τη ζωή σου. Σε φιλώ, ο Αϊ-Βασίλης».