Μεσήλικας, χοντρούλης, επιρρεπής σε λιχουδιές και σε καρδιακές παθήσεις: η πρώτη εικόνα που έρχεται στο μυαλό μας, όταν ακούμε πως ο τάδε ή ο δείνα πάσχει από χοληστερίνη. Πεντάχρονος, οκτάχρονος, υπεράνω υποψίας μέχρι: το πρόσωπο που, όλο και συχνότερα πια, εμφανίζει αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης. Παιδική χοληστερίνη. Φυσικό είναι οι γονείς του να πανικοβάλλονται.

«Δεν υπάρχει κανένας λόγος πανικού, ειδικά αν δεν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό», τους καθησυχάζει η παιδίατρος-νεογνολόγος Μάιρα Μυλωνοπούλου, «Ωστόσο είναι πολύ σημαντικό οι νέες μητέρες να επικεντρωθούν στην αθλητική δραστηριότητα και την ισορροπημένη διατροφή των παιδιών τους». Η παιδική χοληστερίνη δεν διαφέρει σε τίποτε από τη χοληστερίνη που όλοι γνωρίζουμε. Η μοναδική διαφορά, όπως μαρτυρά και ο επιστημονικός όρος, είναι ότι παρουσιάζεται σε παιδιά.

«Η χοληστερόλη», μας εξηγεί η κυρία Μυλωνοπούλου, «αποτελεί ένα από τα χρησιμότερα μόρια του ανθρώπινου οργανισμού. Χωρίς αυτήν δεν θα μπορούσαν να σχηματιστούν οι μεμβράνες των κυττάρων, δεν θα μπορούσαν να συντεθούν ορμόνες, δεν θα μπορούσε να γίνει ομαλά η πέψη των τροφών. Για τον λόγο αυτόν, η χοληστερόλη συντίθεται από τον οργανισμό μέσω συγκεκριμένων μεταβολικών μονοπατιών. Σημαντικό ποσό από αυτήν που κυκλοφορεί στο πλάσμα του αίματος προσλαμβάνεται από τις τροφές. Η διατήρηση του ισοζυγίου της χοληστερόλης στον ανθρώπινο οργανισμό εξασφαλίζει και την καλή λειτουργία του. Όταν το ισοζύγιο διαταραχθεί, δημιουργούνται διάφορα προβλήματα και κυρίως καρδιοπάθειες».

Μέχρι πρότινος στη χώρα μας δεν είχαν σημειωθεί πολλά κρούσματα παιδιών με αυξημένα ποσοστά χοληστερόλης. Από το 2005, όμως, παρατηρείται συνεχής αύξηση του ποσοστού τους. Φταίει το ότι εγκαταλείψαμε τη μεσογειακή διατροφή και υιοθετήσαμε αμερικανικές και βορειοευρωπαϊκές συνήθειες στο φαγητό μας; Όπως εξηγεί η κ Μυλωνοπούλου «η αύξηση της παιδικής παχυσαρκίας, η έλλειψη άσκησης, η κακή διατροφή αλλά και η καθιστική ζωή είναι παράγοντες που συμβάλλουν στα αυξημένα επίπεδα χοληστερίνης στα παιδιά. Γενικά θα λέγαμε ότι έχει αλλάξει ο τρόπος ζωής μας. Τα παιδιά πλέον δεν παίζουν στις παιδικές χαρές, δεν βγαίνουν έξω, δεν αθλούνται, παρά κάθονται μέσα στο σπίτι μπροστά από την τηλεόραση ή τον υπολογιστή χωρίς να κάνουν απολύτως τίποτε».

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς για να προστατεύσουν τα παιδιά τους από την παιδική χοληστερίνη; Είναι πολύ βασικό οι νέοι γονείς να καταλάβουν πόσο σημαντική είναι η άσκηση για τα παιδιά. Πολλοί απορούν και αναρωτιούνται πώς μπορεί ένα παιδί κάτω των τριών ετών να κάνει κάποια αθλητική δραστηριότητα. Λύσεις υπάρχουν. Για παράδειγμα ένα παιδάκι μπορεί να πάει στο κολυμβητήριο. Πλέον υπάρχουν κολυμβητήρια που δέχονται παιδιά ενός έτους Μετά τα τρία του χρόνια, φυσικά, το παιδί μπορεί να ασχοληθεί με το ποδόσφαιρο τη ρυθμική, το μπαλέτο, το μπάσκετ και ό,τι άλλο θέλει.

Πότε και πώς γίνεται ο έλεγχος της χοληστερίνης; Εάν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό υπερχοληστεριναιμίας (υψηλό επίπεδο χοληστερίνης) κανονικά θα πρέπει στους 12-18 μήνες ζωής να κάνει τα πρώτα τεστ. Οι Αμερικανοί λένε ότι, εφόσον υπάρχει οικογενειακό ιστορικό, τα δεδομένα πρέπει να ελέγχονται νωρίς. Εάν δεν υπάρχει ιστορικό, τότε καλό θα ήταν να γίνει στην ηλικία των τεσσάρων με πέντε ετών. Ο έλεγχος γίνεται με μια απλή εξέταση αίματος και το παιδί δεν χρειάζεται να έχει υποβληθεί προηγουμένως σε συγκεκριμένη δίαιτα. Μπορεί να έχει φάει και κρέας και ό,τι άλλο θέλει την προηγούμενη μέρα. Ο μόνος περιορισμός είναι ότι θα πρέπει να μείνει νηστικό δέκα ώρες πριν από την εξέταση.

Ποιες τροφές θα πρέπει να αποφεύγονται;  Τα παιδιά στην ηλικία των 2-3 ετών χρειάζονται όλες τις τροφές. Μόνο σε μεμονωμένες περιπτώσεις, όταν για παράδειγμα έχουμε ένα παιδί δύο ετών με 500 mg, απαιτείται ειδική μέριμνα. Γενικότερα τα παιδιά θα πρέπει να λαμβάνουν κανονικά το κρέας, τις πρωτεΐνες τους, τα λίπη τους, τα πάντα. Στην περίπτωση που υπάρχει οικογενειακό ιστορικό και μετά την ηλικία των τριών ετών, τότε οι παιδίατροι συστήνουν μια διατροφή κατά την οποία τα γαλακτοκομικά προϊόντα έχουν χαμηλότερα λιπαρά. Πρέπει να είναι, όμως, πλούσια σε ασβέστιο, γιατί γενικώς μειωμένο λίπος σε ένα γαλακτοκομικό προϊόν σημαίνει και μειωμένη δυνατότητα απορρόφησης ασβεστίου. Και αυτό είναι κάτι που δεν θα πρέπει να συμβαίνει στα παιδιά.