Σύμφωνα με τελευταία στοιχεία της Ε.Ε., κάθε χρόνο στην Ευρώπη εμπλέκονται σε τροχαία ατυχήματα περισσότερα από 100.000 παιδιά.Πολλά από αυτά δέχονται ένα μικρό ακίνδυνο σοκ, όταν βρίσκονται σε ενδεδειγμένο και σωστά τοποθετημένο παιδικό κάθισμα. Πάνω, όμως, από 10.000 παιδιά τραυματίζονται, περί τα 670 σοβαρά, και περισσότερα από 30 χάνουν τη ζωή τους, όταν βρίσκονται σε ακατάλληλα ή μη σωστά τοποθετημένα καθίσματα ή ακόμη και ελεύθερα, χωρίς προφύλαξη μέσα στο αυτοκίνητο!
Στο εξωτερικό ήδη εξελίσσονται συζητήσεις για τη σωστή χρήση του παιδικού καθίσματος, αλλά και νέοι κανονισμοί οι οποίοι πρέπει να περιλαμβάνουν πλέον τεστ για τις πλάγιες συγκρούσεις και όχι μόνο μετωπικές. Στην Ελλάδα, όμως, υπάρχει ακόμη σοβαρό πρόβλημα, καθώς πολλοί γονείς δεν χρησιμοποιούν καν παιδικά καθίσματα. Για την ακρίβεια, έρευνα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου έδειξε πως το ποσοστό χρήσης παιδικού καθίσματος στην Ελλάδα είναι περίπου 57%, όταν ο αντίστοιχος δείκτης στη Γερμανία είναι 85% και στη Σουηδία 95%.
Το να επιτρέψουμε στο παιδί να καθίσει στην αγκαλιά μας κατά τη διάρκεια της μετακίνησης ή να το αφήσουμε ελεύθερο στο πίσω κάθισμα, χωρίς το παιδικό κάθισμα ή τη ζώνη ασφαλείας, μπορεί να αποβεί εγκληματικό. Προτού, λοιπόν, πατήσετε με το πόδι σας το γκάζι, αναζητήστε ειδικά παιδικά καθίσματα. Στην αγορά υπάρχουν πολλά, για μωρά και παιδιά μέχρι 12 ετών, τα οποία παρέχουν πολύ μεγάλο ποσοστό ασφάλειας στις μετακινήσεις, αρκεί να είναι εγκεκριμένα, να βρίσκονται στη σωστή θέση του αυτοκινήτου και να έχουν εγκατασταθεί σωστά.
Η σωστή θέση
Το θέμα αυτό δεν είναι απλό γιατί εξαρτάται από διάφορες παραμέτρους. Σύμφωνα με τον Γιώργο Ρεφενέ, πατέρα δύο παιδιών, συνεργάτη του Ελληνικού Ινστιτούτου Έρευνας και Εκπαίδευσης για την Οδική Ασφάλεια και την Πρόληψη & Μείωση των τροχαίων ατυχημάτων «Πάνος Μυλωνάς» (Ι.Ο.ΑΣ.*),«θεωρητικά, η μεσαία θέση του πίσω καθίσματος είναι η πιο ασφαλής, με την έννοια ότι αυτό το σημείο έχει τη μεγαλύτερη απόσταση από κάθε πλευρά του αυτοκινήτου, άρα και τις μικρότερες πιθανότητες τραυματισμού σε περίπτωση σύγκρουσης». Δεν έχουν όμως όλα τα αυτοκίνητα ζώνη τριών σημείων εκεί (απαραίτητη για την τοποθέτηση παιδικού καθίσματος) ή υποδοχείς ISOfix* (απαραίτητοι για τοποθέτηση βάσης ISOfix). Τότε τι να επιλέξουμε; «Μεταξύ των δύο πίσω θέσεων, συνιστάται λίγο περισσότερο αυτή πίσω από τον συνοδηγό και αυτό γιατί οι συγκρούσεις από τη δεξιά πλευρά του αυτοκινήτου είναι κατά τι λιγότερες από εκείνες στην αριστερή».
Σχετικά με τη θέση του συνοδηγού, επίσης υπάρχει αρκετή σύγχυση. Σε διάφορες ιστοσελίδες και μπλογκ αναφέρεται ότι δεν πρέπει να τοποθετούνται παιδικά καθίσματα στο κάθισμα του συνοδηγού. «Αυτό δεν είναι σωστό, τουλάχιστον για τα καθίσματα της κατηγορίας 0/0+ (0-13 κιλά). Οι κατασκευαστές αυτοκινήτων, τα τελευταία χρόνια, έχουν θωρακίσει πολύ το μπροστινό τμήμα του αυτοκινήτου, αφού οι μετωπικές συγκρούσεις είναι οι πιο συχνές. Η απόφαση τοποθέτησης ή μη βρεφικού καθίσματος στη θέση του συνοδηγού εξαρτάται περισσότερο από τις συνήθειες χρήσης του αυτοκινήτου. Μία μητέρα η οποία χρησιμοποιεί πολύ συχνά το αυτοκίνητο μόνη της, με το νεογέννητο μωρό της, θα μπορούσε να έχει το βρεφικό κάθισμα στη θέση του συνοδηγού και να έχει καλύτερο έλεγχο του παιδιού και άρα καλύτερο έλεγχο του αυτοκινήτου (πάντα υπό τον όρο ότι έχει απενεργοποιήσει τον αερόσακο). Αντίθετα, εάν η χρήση του αυτοκινήτου είναι πιο συχνή από όλη την οικογένεια, είναι πιο βολικό τα μωρά να είναι πίσω και να ελέγχονται από ειδικούς αμβλυγώνιους καθρέφτες»
Το κατάλληλο κάθισμα
Υπάρχουν τρεις διαφορετικοί τύποι παιδικών καθισμάτων στην αγορά, ανάλογα με την ηλικία και το βάρος του παιδιού.
✓ Ο τύπος 0+ που απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας έως 15 μηνών και βάρους έως 13 κιλών
✓ Ο τύπος 1 που απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας 8 μηνών έως 4 ετών και βάρους 9-18 κιλών
✓ Τέλος, ο τύπος 2-3 που απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας 3,5 έως 12 ετών και βάρους 15 έως 36 κιλών.
Όταν το παιδί, λόγω ηλικίας, αποχωριστεί το παιδικό κάθισμα, πρέπει να δένεται πάντα με ζώνη ασφαλείας στο πίσω κάθισμα και ποτέ στο κάθισμα του συνοδηγού, έως την ηλικία των 12 ετών τουλάχιστον, όπως άλλωστε προβλέπει και ο Κ.Ο.Κ. Το παιδικό κάθισμα είναι σχεδιασμένο να προστατεύσει το παιδί για ένα μόνο ατύχημα. Μετά πρέπει να αντικαθίσταται οπωσδήποτε με καινούργιο.Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΠΑ, η χρήση παιδικών καθισμάτων στη χώρα μας θα μπορούσε να αποτρέψει τους θανάτους παιδιών σε ποσοστό μεγαλύτερο του 70%, τους βαρείς τραυματισμούς σε ποσοστό μεγαλύτερο του 65% και τα ελαφρά τραύματα σε ποσοστό μεγαλύτερο του 50%.
*1. Ο Ι.Ο.ΑΣ. είναι ένας ενεργός φορέας οδικής ασφάλειας στην Ελλάδα. Ιδρύθηκε το 2005 από την κα Βασιλική Δανέλλη-Μυλωνά, ένα χρόνο μετά τον θάνατο του γιου της Πάνου, σε ηλικία 22 ετών σε τροχαίο δυστύχημα.
*2. Το σύστημα ISOfix είναι ένα διεθνές πρότυπο για τα σημεία υποδοχής παιδικών καθισμάτων. Υποδοχείς ISOfix είναι τα μεταλλικά σημεία που βρίσκονται στη σχισμή ανάμεσα στην πλάτη και το κάθισμα, συνήθως στις δύο πίσω θέσεις του αυτοκινήτου.
ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ
- Το αυτοκίνητο: Μην ξεχνάτε ποτέ το προγραμματισμένο σέρβις. Ακόμη κι αν το έχετε κάνει πρόσφατα, ρίξτε άλλη μια ματιά στα βασικά. Τα φθαρμένα ή ακατάλληλα λάστιχα μπορεί να αποδειχθούν πολύ επικίνδυνα.
- Ο ήλιος: Τοποθετήστε στα παράθυρα αντηλιακές μεμβράνες, που θα τα προστατεύουν από τις ακτινοβολίες του ήλιου και από το έντονο φως. Οι ακτίνες του ήλιου που διαπερνούν τα κρύσταλλα όχι μόνο κάνουν τα παιδιά να ζεσταίνονται υπερβολικά, αλλά τα κάνουν να μην αισθάνονται άνετα. Επίσης οι ακτίνες του ήλιου περιλαμβάνουν ακτινοβολίες UV, που είναι πολύ επικίνδυνες για δερματικές παθήσεις. Οι αντηλιακές μεμβράνες μπορεί επίσης, σε περίπτωση ατυχήματος, να προστατεύσουν τα παιδιά από σπασμένα κρύσταλλα μια και τα συγκρατούν στο τζάμι.
- Οι πόρτες: Η λύση του κλειδώματος της πόρτας μέσω της κλασικής ασφάλειας, ώστε να μην μπορεί να ανοίξει όταν το αυτοκίνητο βρίσκεται εν κινήσει, μπορεί να μη λειτουργήσει, μιας και το παιδί μπορεί να σηκώσει την ασφάλεια ανά πάσα στιγμή. Έτσι, λοιπόν, όλα τα αυτοκίνητα διαθέτουν μία ειδική ασφάλεια στο πλαίσιο της πόρτας, έτσι ώστε το άνοιγμά της να γίνεται μόνο από την εξωτερική πλευρά και όχι από την καμπίνα. Μία ανάλογη λύση υπάρχει και για τα πίσω παράθυρα κάποιων μοντέλων, που διαθέτουν ηλεκτρικό μηχανισμό, με το ανάλογο κουμπί να υπάρχει στα χειριστήρια των παραθύρων από την πλευρά του οδηγού.
- Οι αποσκευές: Αν ο αριθμός των αποσκευών μας αλλά και ο όγκος τους, όταν ετοιμαζόμαστε να ταξιδέψουμε, είναι αρκετά μεγάλος θα πρέπει να κάνουμε σωστή φόρτωση στο αυτοκίνητο. Έτσι θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι τα βαριά αντικείμενα τα τοποθετούμε στο κάτω μέρος του χώρου αποσκευών, ώστε σε ένα απότομο φρενάρισμα ή σύγκρουση να μην μπορούν να περάσουν στην καμπίνα (ειδικά σε αυτοκίνητα με μη σταθερή εταζέρα) τραυματίζοντας τους επιβάτες, ιδίως στο πίσω κάθισμα όπου κάθονται τα παιδιά.
