Έχετε δει το παιδί σας να περιμένει σε ένα δωμάτιο, να κάθεται στο τραπέζι ή στο πίσω κάθισμα του αυτοκινήτου και να πιάνει συνεχώς πράγματα, να αρπάζει ή απλά να θέλει κάτι στα χέρια του; Δάσκαλοι, είχατε ποτέ παιδί που άρπαζε αντικείμενα, μάζευε μικρά πράγματα και τα έπαιζε στα χέρια του, έπαιζε με τα κορδόνια του;

Μπορεί να έχετε συναντήσει παρόμοιες συμπεριφορές και να αναρωτηθήκατε «γιατί;». Μα γιατί πρέπει οπωσδήποτε να έχουν κάτι στα χέρια τους;! Ίσως σας είναι γνώριμοι διάφοροι όροι της αισθητηριακής ολοκλήρωσης, όπως αισθητηριακή επεξεργασία, ρύθμιση και συντονισμός. Αν όχι, διαβάστε εδώ για να καταλάβετε καλύτερα για τι μιλάμε.

Σε πολλές από τις παραπάνω περιπτώσεις, τα παιδιά αναζητούν έξτρα αισθητηριακό ερέθισμα το οποίο δεν λαμβάνουν με κάποιο τρόπο από το περιβάλλον τους. Πολλοί το αποκαλούν αυτό «υψηλό ουδό» στην εισροή ερεθισμάτων και έτσι, όσο περισσότερο ερέθισμα λαμβάνουν, τόσο πιο συντονισμένοι και οργανωμένοι είναι.

Τα fidget toys είναι στηριγμένα σε αυτή τη θεωρία, όπου τα παιδιά αναζητούν αντικείμενα να πιάνουν και να νιώθουν, λαμβάνοντας έτσι επαρκές αισθητηριακό ερέθισμα, προκειμένου να χαλαρώσουν το νευρικό τους σύστημα. Τα fidget toys χρησιμοποιούνται συχνά για την εισροή ερεθισμάτων με έναν μη ενοχλητικό για τους άλλους τρόπο. Μπορούν να βοηθήσουν τη συγκέντρωση και την προσοχή με το να αφήνουν τον εγκέφαλο να φιλτράρει τις περιττές αισθητηριακές πληροφορίες που λαμβάνει από το περιβάλλον και από το ίδιο το σώμα.

Στοχεύοντας στο απτικό σύστημα, τα χέρια μπορούν να γίνουν πολύ καλοί ρυθμιστές της συγκέντρωσης και της προσοχής. Το ανθρωπάριο (βλέπε παρακάτω εικόνα) είναι μία οπτική αναπαράσταση όλων των ανατομικών μερών του πρωτεύοντος κινητικού και σωματοαισθητικού φλοιού.

Εάν παρατηρήσουμε το σώμα του ανθρωπάριου, μπορούμε να δούμε πως ένα μεγάλο μέρος του καταλαμβάνουν τα χέρια (συμπεριλαμβάνοντας και τα δάχτυλα) και το στόμα. Από αισθητηριακής απόψεως και δεδομένου ότι τα χέρια κυριαρχούν (στον άνθρωπο της εικόνας), βγάζει νόημα ότι τα χέρια, με πολλά και κατάλληλα αισθητηριακά ερεθίσματα μπορούν να χαλαρώσουν το νευρικό σύστημα.

Τι χαρακτηριστικά πρέπει να έχει ένα fidget toy;

Είναι σημαντικό να είναι σχετικά φθηνά (ή αν είναι ακριβά, να έχουν και μεγάλη διάρκεια ζωής), ασφαλή, αρκετά μικρά, κυρίως για χρήση μέσα σε τάξη (χωρίς να κάνουν θόρυβο και να αποσπούν τους υπολοίπους).

Είναι επίσης σημαντικό να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις όταν επιλέγετε ένα παιχνίδι:

• Ποιες βασικές δεξιότητες χρειάζονται για αυτό το παιχνίδι (κινητικές δεξιότητες, δύναμη δαχτύλων, κ.α.).
• Υπάρχουν αισθητηριακές προτιμήσεις; Υπάρχουν υφές, σχήματα, αισθήσεις που θα πρέπει να αποφευχθούν; (θυμηθείτε, θέλετε να παρέχετε παιχνίδι που θα έχει μία χαλαρωτική επίδραση στο παιδί).
• Ποιες ώρες τις ημέρας αποζητούν περισσότερο να αγγίζουν; Και πότε θα ωφεληθούν περισσότερο αν το χρησιμοποιήσουν;
• Για πόσο θα χρησιμοποιούν το παιχνίδι; Ποιοι κανόνες θα υπάρχουν;

Ξέρουμε, λοιπόν, ΓΙΑΤΙ και ΠΩΣ τα fidget toys είναι αποτελεσματικά, οπότε ας αναφέρουμε μερικά. Κάποια μπορεί να χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά ως fidgets ενώ άλλα είναι καθημερινά αντικείμενα που μπορούν να έχουν μία εξαιρετικά χαλαρωτική επίδραση.

Πηγή

Μετάφραση του αρχικού υλικού και επιστημονική επιμέλεια: Σταυρούλα Δρογκάρη, Παιδιατρική Εργοθεραπεύτρια