Τα τελευταία χρόνια, ούτε μετρώ πια τις φορές που χρειάζεται να καθησυχάσω ένα παιδί στην υποψία και μόνο της θέας ίχνους αίματος. «Θα βγάλει αίμα;» είναι η συνήθης ερώτηση, που συνοδεύεται από έκφραση άγχους, το οποίο εξελίσσεται σε πανικό με το που θα δει το σάλιο του να ροδίζει στο βαμβάκι ή στο πτυελοδοχείο. Και δεν αναφέρομαι μόνο στην καθημερινή εμπειρία μου στο ιατρείο και στη θητεία μου στις παιδικές χαρές, έχω δει πολλά παιδάκια στα πρόθυρα της υστερίας μπροστά σ’ ένα χτυπημένο γόνατο ή έναν γρατσουνισμένο αγκώνα. Στον αντίποδα ακριβώς βρίσκονται τα «ατρόμητα παιδιά»: η αδιαφορία με την οποία υποδέχονται την αναγγελία μιας επέμβασης συνδέεται συχνά με την αστοχασιά με την οποία επιδίδονται σε παράτολμες πράξεις – η ευκολία με την οποία θέτουν σε κίνδυνο τη σωματική τους ακεραιότητα αγγίζει μερικές φορές τα όρια της ατυχηματοθηρίας. Δεν βιάζομαι να εξάγω πανεύκολα συμπεράσματα, μα κάθε φορά προβληματίζομαι.

Οι υπερπροστατευτικοί γονείς έχουν πληθύνει. Την ίδια στιγμή, τα παιδιά βομβαρδίζονται ανεξέλεγκτα από όγκους «παιδικών» ταινιών, ειδήσεων, πλήθος πληροφοριών σχετικά με το πόσο συνηθισμένο είναι να τραυματίζεται ή να πεθαίνει κανείς. Κι όλα αυτά, χωρίς να διαταράσσεται στο παραμικρό η κίνηση του σύμπαντος κόσμου και η συνέχιση της καθημερινότητας. Παράλληλα, στον στενό οικογενειακό κύκλο, οι ασθένειες και οι θάνατοι αντιμετωπίζονται ως τέρατα που κρύβονται στις ντουλάπες: συμβαίνει συνεχώς να μου μιλούν οι γονείς ψιθυριστά και συγκεκαλυμμένα, μπροστά ωστόσο στα παιδιά τους, για την αρρώστια ενός μέλους, τον θάνατο ενός στενού συγγενή, την κηδεία ενός αγαπημένου προσώπου.

Δεν προστατεύουμε τα παιδιά μας ανησυχώντας συνεχώς, κρύβοντάς τους αλήθειες σχετικά με το εύθραυστο της ζωής και το αναπόδραστο του θανάτου. Δεν τους προσφέρουμε γαλήνη αποσιωπώντας οδυνηρά για μας γεγονότα. Δεν εξασφαλίζουμε την ηρεμία τους κρατώντας μυστικά, λέγοντας ψέματα. Δεν παρηγορούμε τους δικούς μας φόβους και τα άγχη καταδικάζοντας εκείνα στο σκοτάδι. Δεν προωθούμε την υγεία τους αναλαμβάνοντας αποκλειστικά εμείς το σύνολο της δικής τους ύπαρξης, αφαιρώντας τους κάθε ευθύνη. Δεν γίνεται να βιώσουμε εμείς τα δικά τους συναισθήματα, δεν χρειάζεται να τα αποκλείουμε απ’ αυτά! Διότι έτσι τα φυλακίζουμε στην άγνοια. Πυροδοτούμε νοσηρά τη φαντασία τους. Τα τρομοκρατούμε. Τα γεμίζουμε αμφιβολίες. Δημιουργούμε εξαρτήσεις. Και εν τέλει τους αφαιρούμε το δικαίωμα να ζήσουν τις δικές τους εμπειρίες – τη δική τους ζωή!