Ας το παραδεχτούμε: οτιδήποτε πέσει στην αντίληψή μας γύρω από την υγεία το googlάρουμε, μετά κάνουμε μια αναγωγή στη δική μας κατάσταση, οι πιο αγχώδεις από εμάς ίσως «κουμπώσουν» μια ασθένεια σε κάποιο από τα συμπτώματά τους ή ίσως σπεύσουν για μια εξέταση για να αποκλείσουν αυτό το σενάριο κι έπειτα επιστρέφουμε στη φρενήρη καθημερινότητά μας.

Πολλές τείνουμε να λειτουργούμε αποσπασματικά στο κομμάτι της προσωπικής επαφής με τον γιατρό μας, άλλες δεν έχουμε προσωπικό γιατρό αλλά περιπλανιόμαστε από γιατρό που συμβάλλεται με τον ΕΟΠΥΥ, σε γιατρό σε δημόσιο νοσοκομείο και τανάπαλιν (να είναι καλά η κατάρρευση του δημόσιου συστήματος υγείας τα χρόνια της κρίσης), κάποιες έχουν γίνει έρμαια της εξετασομανίας ενώ κάποιες άλλες έχουν χτίσει ολόκληρο συμπαγές οικοδόμημα γιατρών τους οποίους επισκέπτονται τακτικά με θρησκευτική ευλάβεια. Σε κάθε περίπτωση, οι σύγχρονες γυναίκες τα πηγαίνουμε πολύ καλά με την πρόληψη. Σύμφωνα με την έκθεση Global Gender Gap Report 2015 του World Economic Forum, αναφορικά με το προσδόκιμο ζωής, η θέση των γυναικών είναι καλύτερη, καθώς για εμάς είναι υψηλότερο κατά 6% σε σχέση με των ανδρών. Αυτό βέβαια δεν αλλάζει το γεγονός πως συχνά νιώθουμε να κολυμπάμε σε έναν ωκεανό γνώσεων που δεν μπορούμε να επεξεργαστούμε ‒ βλέπε ας πούμε τη νέα συζήτηση για το αν τελικά το ΠΑΠ θα έπρεπε να γίνεται αντί για κάθε χρόνο κάθε 3- 5 χρόνια (αν δεν υπάρχουν ευρήματα), όπως υποστηρίζει το American College of Obstetricians and Gynecologists. Τo Τaλκ απευθύνθηκε σε έναν ειδικό παθολόγο κι έναν χειρουργό γυναικολόγο για να ρίξει φως στα ζητήματα που αφορούν την πολύτιμη υγεία μας αλλά και τι θα έπρεπε να κάνουμε για να τη θωρακίζουμε. 

Σύμφωνα με τον ειδικό παθολόγο, Γεώργιο Β. Τυρογιάννη, διευθυντή της Β΄ Παθολογικής Κλινικής στο Τμήμα Προληπτικής Ιατρικής, Ευεξίας και Μακροζωίας στο Ιατρικό Κέντρο Παλαιού Φαλήρου, το οποίο δραστηριοποιείται σε όλο το φάσμα της ιατρικής με εξειδικευμένα προγράμματα πρόληψης: «Η πρόληψη είναι ένα πολύτιμο εργαλείο για την εξασφάλιση της υγείας. Οι βιταμίνες, σε συνδυασμό με την ισορροπημένη διατροφή, παίζουν κυρίαρχο ρόλο στη δημιουργία μιας ασπίδας προστασίας απέναντι στις ασθένειες». Oι προληπτικές εξετάσεις που πρέπει να κάνουμε οι γυναίκες, σύμφωνα με τον κύριο Τυρογιάννη, σε ετήσια βάση είναι οι εξής:

Γυναίκες έως 35 ετών: γεν. αίματος, ΤΚΕ (ταχύτητα καθίζησης ερυθρών, καθώς μια αυξημένη τιμή εδώ δημιουργεί υποψίες για την ύπαρξη φλεγμονής ή λοίμωξης), γενική ούρων, ουρία, σάκχαρο, κρεατινίνη, ουρικό οξύ, SGOT, SGPT (τρανσαμινάσες), ALP (αλκαλική φωσφατάση), γGT, χοληστερίνη, τριγλυκερίδια, LDL, HDL, TSH, T3, T4 (οι τρεις τελευταίες είναι οι θυρεοειδικές ορμόνες). Γυναικολογική εξέταση/ ψηλάφηση μαστών/ Pap test/ υπερηχογράφημα μαστών/υπερηχογράφημα άνω-κάτω κοιλίας/ υπερηχογράφημα θυρεοειδούς.

Γυναίκες άνω των 35 ετών: όλες οι παραπάνω συν ψηφιακή μαστογραφία.

Γυναίκες άνω των 45 ετών: όλες οι παραπάνω συν: έλεγχος οστεοπόρωσης με μέτρηση οστικής πυκνότητας, δοκιμασία κοπώσεως, Triplex καρδιάς, καρδιολογική εξέταση, ηλεκτροκαρδιογράφημα, ολική κολονοσκόπηση 

Κύριε Τυρογιάννη, πόσο συστηματικές είναι σήμερα οι γυναίκες στο κομμάτι της πρόληψης;

Ασχολούνται περισσότερο απ’ ό,τι παλαιότερα. Οι σύγχρονες γυναίκες έχουν υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο και μεγαλύτερη συναίσθηση της πρόληψης. Σύμμαχός τους είναι και οι πολλές εκστρατείες που γίνονται από τις σχετικές με τα θέματα υγείας μη κυβερνητικές οργανώσεις.

Έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια οι προληπτικές εξετάσεις που συστήνουν οι γιατροί στις νέες γυναίκες και, αν ναι, πού οφείλεται αυτό; Πολλοί κάνουν λόγο για μια… εξετασιολαγνεία γύρω από τα θέματα υγείας.

Είναι αλήθεια ότι τα τελευταία χρόνια παρατηρείται κατάχρηση εργαστηριακών εξετάσεων. Αυτό οφείλεται εν μέρει και στην πολυδιάσπαση της ιατρικής σε πολλές ειδικότητες, που εκτός από πολλά καλά, μπορεί να έχει και δυσμενή αποτελέσματα γιατί κινδυνεύει ο γιατρός να χάσει τη συνολική εικόνα του ανθρώπου. 

O έλεγχος των βιταμινών στις οποίες αποδίδετε μεγάλη σημασία για τη θωράκιση του οργανισμού τι περιλαμβάνει;

Συγκεκριμένες εξετάσεις αίματος (που δεν περιλαμβάνονται στην κλασική γενική αίματος) για έλεγχο των επιπέδων στις βιταμίνες D και Β12 (βασική βιταμίνη με πολλαπλούς ρόλους στον οργανισμό από την καλή διατήρηση του νευρικού συστήματος μέχρι την παραγωγή ερυθρών), στο φυλλικό οξύ, τη φεριτίνη κ.τ.λ. Τις περισσότερες φορές αυτές οι εξετάσεις καταδεικνύουν έλλειψηαυτών των βιταμινών και ιδιαίτερα της πολύ σημαντικής για την υγεία μας βιταμίνης D. H έλλειψή της μάλιστα μπορεί να είναι και γονιδιακή. Η αναιμία είναι επίσης ένα πολύ συχνό φαινόμενο στις γυναίκες και τις περισσότερες φορές σχετίζεται με τον σύγχρονο τρόπο ζωής, τον γρήγορο και αποσπασματικό τρόπο που τρώμε, το ανθυγιεινό φαγητό κ.τ.λ. Σε αυτές τις περιπτώσεις βιταμινών τα φυτικά σκευάσματα έρχονται να αναπληρώσουν αυτές τις ελλείψεις, αλλά ο επανέλεγχος μπαίνει στη ζωή της γυναίκας.

To υπερηχογράφημα θυρεοειδούς που συστήνετε στις γυναίκες έως 35 ετών γιατί το θεωρείτε σημαντικό;

Στις νέες γυναίκες είναι συχνές οι θυρεοειδοπάθειες, οι οποίες πολλές φορές επηρεάζουν τις ορμόνες της εμμήνου ρύσεως και σχετίζονται με διαταραχές του κύκλου. Μπορεί δηλαδή να οδηγήσουν σε αμηνόρροια, διακεκομμένη περίοδο κ.τ.λ. Αν το πρώτο υπερηχογράφημα είναι καλό, το επόμενο θα πρέπει να γίνει μετά από 3 χρόνια.

Τον υπέρηχο άνω-κάτω κοιλίας γιατί τον συστήνετε σε τόσο μικρές ηλικίες (σ.σ.: σε γυναίκες έως 35 ετών); Πόσο συχνά θα έπρεπε να κάνει μια γυναίκα αυτήν την εξέταση;

Το σκεπτικό για τους υπερήχους άνω-κάτω κοιλίας είναι ότι ανακαλύπτουν εγκαίρως προβλήματα γυναικολογικά καθώς και χολολιθιάσεις σε νέες ηλικίες. Αν δεν προκύψει κάποια παθολογία από τον πρώτο έλεγχο, επανεξέταση χρειάζεται κάθε 5 χρόνια.

Σε γυναίκες με πολλαπλά περιστατικά καρκίνου στην οικογένειά τους τι θα προτείνατε; Για παράδειγμα μια γυναίκα με ιστορικό καρκίνο του παχέος εντέρου στην οικογένειά της πότε θα έπρεπε να κάνει την πρώτη της κολονοσκόπηση;

Σε οικογένειες με πολλαπλά περιστατικά καρκίνου εξατομικεύεται η κάθε περίπτωση. Απαραίτητο είναι πάντως να ελεγχθεί η βιταμίνη D3 και αν χρειάζεται να χορηγηθεί. Σε περίπτωση όπου πρώτου βαθμού συγγενής έχει διαγνωστεί με καρκίνο παχέος εντέρου, η πρώτη κολονοσκόπηση της γυναίκας ξεκινάει στα 35 έτη και μετά κάθε 5 χρόνια.

O μαιευτήρας, χειρουργός γυναικολόγος Δημήτρης Κ. Μαθιόπουλος, μέλος του ενδοσκοπικού τμήματος του μαιευτηρίου ΡΕΑ, μας έδωσε την εικόνα της καλής γυναικολογικής υγείας:

«Συστήνω ΠΑΠ και γυναικολογικό έλεγχο κάθε χρόνο. Ο εφησυχασμός που παρατηρείται μερικές φορές και οδηγεί στη σύσταση ΠΑΠ κάθε τρία έτη, αν το ΠΑΠ δεν έχει ευρήματα, δεν με βρίσκει σύμφωνο. Σε χώρες του εξωτερικού, όπου τα ΠΑΠ πραγματοποιούνται κάθε τρία χρόνια, έχει παρατηρηθεί αύξηση των καρκινικών αλλοιώσεων από κονδυλώματα. Όσον αφορά τα κονδυλώματα, η παρακολούθησή τους εξαρτάται από τη σοβαρότητα της κατάστασης. Στην αρχή χρειάζεται ΠΑΠ ανά εξάμηνο. Πολλές φορές με την πάροδο του χρόνου τα κονδυλώματα ακολουθούν φθίνουσα πορεία. Ο ιός βέβαια δεν μας εγκαταλείπει ποτέ. Το εμβόλιο των κονδυλωμάτων επίσης καλό θα ήταν να γίνεται και στα αγόρια όπως συνηθίζεται στις χώρες του εξωτερικού. Η μαστογραφία πρέπει να μπαίνει στη ζωή της γυναίκας μετά τα 35 έτη και συστήνεται να είναι ψηφιακή. Στο κομμάτι που αφορά τις κολπίτιδες τώρα, για τις οποίες οι γυναίκες παραπονιούνται ολοένα και πιο συχνά τα τελευταία χρόνια, αυτές συνδέονται με το σύγχρονο lifestyle των γυναικών που έχει να κάνει με την αλλαγή του τρόπου ένδυσης και τα στενά, τα συνθετικά ρούχα και εσώρουχα, τη χρήση καλλυντικών στην περιοχή που δεν έχουν ουδέτερο ph, την έντονη χρήση του γυμναστηρίου (βλ. Αυξημένη υγρασία στην περιοχή) κ.τ.λ Για την αντιμετώπιση μιας κολπίτιδας, θα πρέπει να γίνει οπωσδήποτε καλλιέργεια κολπικού υγρού για να βρεθεί το υπεύθυνο μικρόβιο και να χορηγηθεί η κατάλληλη θεραπευτική αγωγή. Οι περισσότερες γυναίκες πάνε εγκαίρως στον γυναικολόγο τους. Όμως, εάν υποθέσουμε ότι η γυναίκα δεν πάει με τις πρώτες ενοχλήσεις στον γιατρό, επειδή η κολπίτιδα οφείλεται σε κάποιο μικρόβιο, μπορεί να αναπτυχθεί περισσότερο και να προκληθεί κάποια σοβαρότερη λοίμωξη, όπως π.χ. σαλπιγγίτιδα.