Μια σωστή και ισορροπημένη διατροφή είναι απαραίτητη για την προαγωγή της υγείας όλων των ανθρώπων, πολλώ δε μάλλον των παιδιών, που έχουν διαφορετικές ανάγκες σε ενέργεια και θρεπτικά συστατικά από τους ενήλικες. Το σώμα τους χρειάζεται επιπλέον βιταμίνες και μέταλλα καθώς και κάθε άλλη ουσία που βοηθά στην ανάπτυξη, ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και συμμετέχει σε πολλές λειτουργίες του οργανισμού. Δυστυχώς, ο σημερινός τρόπος ζωής, η εργασιακή απασχόληση και των δυο γονέων, η έλλειψη ελεύθερου χρόνου, η κρίση, αλλά και η απομάκρυνση από το μεσογειακό τρόπο διατροφής έχουν οδηγήσει σε λανθασμένες διατροφικές συμπεριφορές όλης της οικογένειας. Τι συμβαίνει, λοιπόν, με την παιδική διατροφή;

Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι ο αριθμός των υπέρβαρων και παχύσαρκων παιδιών στη χώρα μας έχει αυξηθεί, όπως επίσης και ο αριθμός των παιδιών με υπερχοληστερολαιμία, αλλά και με άλλα προβλήματα υγείας που σχετίζονται με τη παιδική διατροφή. Επίσης, το παράδοξο των ημερών μας είναι ότι, αν και αρκετές φορές οι ενεργειακές ανάγκες υπερκαλύπτονται, παράλληλα παρατηρούνται ελλείψεις σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία, όπως σε σίδηρο, ασβέστιο, βιταμίνες A, C, D, φυλλικό οξύ, ριβοφλαβίνη και θειαμίνη.

Το Τaλκ μίλησε με τη διατροφολόγο κ. Αστερία Σταματάκη, που μας εξήγησε ότι οι τροφές αποτελούν την καλύτερη πηγή λήψης βιταμινών και  ιχνοστοιχείων, καθώς περιέχουν πληθώρα θρεπτικών ουσιών που λειτουργούν συνεργιστικά και  απορροφώνται καλύτερα. Οι διατροφικές επιλογές των παιδιών θα πρέπει να χαρακτηρίζονται από ποικιλία και να περικλείουν τροφές από όλες τις ομάδες τροφίμων. Μια ισορροπημένη παιδική διατροφή, με τα χαρακτηριστικά της Μεσογειακής Διατροφής, είναι ικανή να καλύψει όλες τις ανάγκες τους. Επίσης, υπάρχουν και κάποιες φυσικές τροφές οι οποίες λέγονται υπερτροφές, είναι ιδιαίτερα πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά και η προσθήκη τους σε ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο μπορεί να βοηθήσει ιδιαίτερα στην ενίσχυση του οργανισμού. Μέσα στις ελληνικές υπερτροφές συγκαταλέγονται τρόφιμα όπως το ελαιόλαδο, το ρόδι, η κορινθιακή σταφίδα, τα αμύγδαλα, η μαστίχα Χίου και το μέλι.

Η κ. Σταματάκη, λοιπόν, μάς προτείνει μια «ιδανική» παιδική διατροφή και ορισμένες συμβουλές για τα παιδιά μας! 

• Τα παιδιά πρέπει να καταναλώνουν καθημερινά 8-10 μερίδες δημητριακών (1 μερίδα αποτελεί: 1 φέτα ψωμί, ½ φλ. δημητριακών, ½ φλ. ζυμαρικά και ρύζι. Προτιμήστε προϊόντα ολικής άλεσης),  2-3 μερίδες γαλακτοκομικών (χαμηλών σε λιπαρά για παιδιά άνω των 3 ετών),  5 μερίδες φρούτων και λαχανικών (Δυο μεγάλες σαλάτες και τουλάχιστον τρία διαφορετικά φρούτα). Τα φρούτα μπορούν να καταναλωθούν ως σνακ για να ανατροφοδοτήσουν τον οργανισμό με ενέργεια. Μια ιδανική πρόταση, ιδιαίτερα για το σχολείο, είναι η κορινθιακή σταφίδα και αυτό γιατί αποτελεί άμεση πηγή ενέργειας λόγω της υψηλής της περιεκτικότητας σε σάκχαρα. Επίσης, περιέχει φυτικές ίνες,  κάλιο, βιταμίνες B1, B2, B6, C και ανθοκυανίνες. Μια νόστιμη ιδέα είναι να προσθέσετε σταφίδες και στη σαλάτα ή στο γιαούρτι σας. Μια μερίδα φρούτου αντιστοιχεί με 2 κ.σ. σταφίδας.
• Μην παραλείπετε ποτέ το πρωινό, το οποίο εξασφαλίζει ενέργεια για το υπόλοιπο της μέρας. Σύμφωνα με έρευνες, παιδιά τα οποία παίρνουν συστηματικά πρωινό φαίνεται να παρουσιάζουν σπανιότερα διατροφικές ελλείψεις συγκριτικά με τα παιδιά που δεν τρώνε το πρωί. Για να είναι ένα πρωινό ισορροπημένο θα πρέπει να περιέχει τουλάχιστον τρία τρόφιμα από τις προαναφερθείσες ομάδες π.χ. 1 γαλακτοκομικό, 1 δημητριακό και 1 φρούτο. Προσθέστε στο πρωινό των παιδιών σας (και φυσικά και στο δικό σας) τρόφιμα πλούσια σε ενέργεια και καλά λιπαρά για να ξεκινήσει δυναμικά η μέρα. Τα αμύγδαλα είναι μια τέτοια τροφή, πλούσια σε βιταμίνη Ε, σε ριβοφλαβίνη, σε ασβέστιο, σε μαγνήσιο, φώσφορο και σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα που κάνουν καλό στον οργανισμό. Προσθέστε τα στο γάλα με τα δημητριακά ή τρίψτε τα πάνω από το γιαούρτι. Προσοχή θα πρέπει να δοθεί στα παιδιά κάτω των 3 ετών, όπως επίσης και σε παιδιά με αλλεργίες.
• Μην ξεχνάτε ότι τα παιδιά χρειάζονται καλά λιπαρά γιατί το λίπος είναι συμπυκνωμένη μορφή ενέργειας, απαραίτητο για την λειτουργία συγκεκριμένων αδένων,  για τις μεταβολικές λειτουργίες, για το σχηματισμό των κυτταρικών μεμβρανών.  Κύρια πηγή λίπους για τα παιδιά πρέπει να αποτελεί το ελαιόλαδο, πλούσιο σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα, σε  λιποδιαλυτές βιταμίνες Α, D και E και σε άλλες ουσίες με ευεργετική δράση. Τα παιδιά καθημερινά θα πρέπει να καταναλώνουν τουλάχιστον 2 κ.σ ελαιόλαδου. Προσθέστε το στα φαγητά σας, στις σαλάτες σας ακόμη και στα γλυκά που φτιάχνετε.
• Προσπαθήστε όσο μπορείτε να μειώσετε την κατανάλωση ζάχαρης, είτε αυτής που προσθέτετε στη μαγειρική σας, είτε της πιο ύπουλης, αυτής που βρίσκεται κρυμμένη στα τρόφιμα, στις τσίχλες (μπορούν να αντικατασταθούν από μαστίχα Χίου) και στα ροφήματα που αγαπούν τα παιδιά π.χ. στα αναψυκτικά και στα φρουτοποτά. Η καλύτερη εναλλακτική είναι το μέλι και ιδιαίτερα το θυμαρίσιο. Εκτός από τη γλυκιά γεύση που μας χαρίζει, προσφέρει γρήγορα ενέργεια, έχει αντιμικροβιακή και αντιοξειδωτική δράση και βοηθάει κατά του κρυολογήματος και του βήχα. Θα πρέπει ακόμα να σημειωθεί ότι το μέλι, σε σύγκριση με τη ζάχαρη, έχει μικρότερη τερηδονογόνο δράση. Όλα αυτά  βέβαια δε σημαίνουν ότι η κατανάλωση του θα πρέπει να είναι αλόγιστη, καθώς μια κουταλιά της σούπας αποδίδει 64 θερμίδες. Μην ξεχνάτε, επίσης, ότι απαγορεύεται η κατανάλωσή του στα παιδιά κάτω του ενός έτους.

Ευχαριστούμε την διαιτολόγο-διατροφολόγο κ. Αστερία Σταματάκη, Μsc στην Κλινική διατροφή. Το βιβλίο «Γνωρίστε τα ελληνικά super foods», της ίδιας και του Κωνσταντίνου Ξένου, κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Διόπτρα.