Αποτελεί πραγματικότητα ότι από τη στιγμή που ένα μικρό παιδάκι εισέρχεται στο σχολικό περιβάλλον έρχεται αντιμέτωπο με μια διαδικασία συνεχούς αξιολόγησης, μέτρησης επιδόσεων και προσπάθεια απόδειξης ικανοτήτων. Έρχεται σε επαφή λοιπόν με τον φόβο της αποτυχίας και της κριτικής ή, αλλιώς, με το άγχος της αρνητικής αξιολόγησης, της απογοήτευσης και της διάψευσης των προσδοκιών των δικών του και των σημαντικών του άλλων.
Το άγχος αυτό κορυφώνεται με την έλευση της περιόδου των πανελληνίων εξετάσεων! Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς για να βοηθήσουν τα παιδιά τους σε αυτήν τη δύσκολη περίοδο;
Κατ’ αρχάς είναι πολύ σημαντικό να τιθασεύσουν το δικό τους άγχος και τον φόβο της αποτυχίας αναγνωρίζοντας ότι οι Πανελλήνιες δεν αποτελούν το τέλος του κόσμου και ότι ΔΕΝ είναι συνολική αποτυχία η μη καλή βαθμολογία στις εξετάσεις. Πολύ συχνά συμβαίνει οι γονείς να λένε λόγια καθησυχαστικά και ενθαρρυντικά στα παιδιά τους, την ίδια ώρα που το βλέμμα τους είναι φοβισμένο και τα χέρια τους τρέμουν από την αγωνία. Τα παιδιά εισπράττουν αυτό το συναίσθημα και αγχώνονται περισσότερο!
Προσπαθήστε να διασφαλίσετε σταθερό και ήρεμο κλίμα μέσα στο σπίτι, εξασφαλίζοντας ησυχία, υγιεινά γεύματα και φυσικά τη διακριτική παρουσία σας. Μην αλλάξετε σημαντικά τη ρουτίνα ολόκληρης της οικογένειας λόγω των Πανελληνίων, διότι αυτό θα δημιουργήσει πρόσθετο άγχος στον υποψήφιο.
Αποφεύγετε να μιλάτε στο πρώτο πληθυντικό αναφερόμενοι στον υποψήφιο («δίνουμε εξετάσεις», «είμαστε αγχωμένοι», «δεν διαβάζουμε όσο θα έπρεπε») καθώς κάτι τέτοιο μπορεί να του δίνει την αίσθηση ότι κουβαλάει και εσάς στην πλάτη του και πρέπει να επιτύχει για να μη σας απογοητεύσει.
Μην ξεχνάτε την αναπτυξιακή φάση του παιδιού σας! Είναι έφηβος, και για έναν έφηβο είναι πολύ σημαντική τόσο η αίσθηση ότι ανήκει σε μια οικογένεια που τον αγαπά όσο και η ανάγκη για αυτονομία και ανεξαρτησία. Την μια στιγμή μπορεί να θέλει να του στύψετε ένα ποτήρι πορτοκαλάδα και την άλλη στιγμή να θέλει να κλειστεί στο δωμάτιό του και να μη μιλήσει με κανέναν. Σεβαστείτε αυτήν του την ανάγκη και μην κάνετε υποδείξεις σχετικά με τον ρυθμό του διαβάσματός του, τις ώρες διαλειμμάτων του, το πώς θέλει να ξεκουραστεί, με το πόσο αγχωμένος είναι ή δεν είναι, σεβαστείτε την ιδιωτικότητά του, μην προτείνετε μεθόδους που εσείς χρησιμοποιήσατε ως μαθητές. Δηλώστε του ότι είστε εκεί διαθέσιμοι για όποια βοήθεια εκείνο χρειαστεί, όποτε τη χρειαστεί, είτε αυτή έχει να κάνει με το διάβασμα είτε με κάποιο άλλο πρακτικό ζήτημα.
Παρακινήστε το παιδί σας να μην ξαγρυπνά την παραμονή των εξετάσεων και παροτρύνετέ το να κάνει μια μικρή βόλτα. Εντούτοις, αν το παιδί σας θέλει να κάνει τελευταίες επαναλήψεις το βράδυ ή νωρίς το επόμενο πρωί, μην το εμποδίσετε. Θυμηθείτε ότι εκείνο ξέρει καλύτερα!
Αν το παιδί σας σάς εκμυστηρευτεί ότι είναι αγχωμένο, μην αμελήσετε να δώσετε την κατάλληλη προσοχή. Εκείνη τη στιγμή το παιδί σας είναι ευάλωτο και αναζητεί κατανόηση. Μην προσπαθήσετε να μειώσετε τη σπουδαιότητα των εξετάσεων ούτε την ένταση και τη σημασία των συναισθημάτων του. Κυρίως μη σκεφτείτε ότι αυτό είναι μια δικαιολογία του για να μη διαβάσει, για να ξεφύγει, για να έχει άλλοθι για ενδεχόμενη αποτυχία κ.λπ. Ρωτήστε το πώς νιώθει, αναζητήστε μαζί τις αιτίες των φόβων του και εκφράστε του την εμπιστοσύνη και την αγάπη σας. Μην το κρίνετε για την προσπάθειά του όλη τη χρονιά. Αν νιώσετε ότι σας ανησυχεί κάτι στο παιδί σας σχετικά με τον τρόπο που διαχειρίζεται το άγχος του προτείνετέ του να μιλήσει σε κάποιον ειδικό ή σε κάποιον καθηγητή που εμπιστεύεται.
Τέλος, το σημαντικότερο που έχετε να κάνετε ως γονείς είναι να καμαρώσετε τα παιδιά σας που δίνουν έναν σημαντικό αγώνα της ζωής τους. Αυτό το βλέμμα της αποδοχής και του θαυμασμού είναι το πολυτιμότερο δώρο που έχετε να τους κάνετε. Θυμηθείτε τον δρομέα του μαραθωνίου που φτάνει στη γραμμή τερματισμού και αναζητεί το χειροκρότημα και το βλέμμα των δικών του ανθρώπων που καθρεφτίζει την εμπιστοσύνη και την περηφάνια και όχι τη λύπηση και τη συμπόνια για την κούρασή του. Τέτοιοι δρομείς είναι τα παιδιά σας!
Η Ελένη Μαυρουκλή είναι κλινική ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια. Θα τη βρείτε στο www.elenimavroukli.gr
