Μια δυσάρεστη εμπειρία για την πλειονότητα των… φρέσκων εγκύων είναι η πρωινή αδιαθεσία, δηλαδή η ναυτία και η δυσφορία, που συχνά συνοδεύονται από εμετούς. Η πρωινή αδιαθεσία είναι το πιο κοινό σύμπτωμα της πρώιμης εγκυμοσύνης, καθώς περίπου τα ¾ των γυναικών βιώνουν αυτήν την παράξενη κατάσταση κατά τη διάρκεια του πρώτου, κυρίως, τριμήνου. Άλλωστε, πολλές γυναίκες κατάλαβαν ότι εγκυμονούν ακριβώς επειδή ξαφνικά άρχισαν να έχουν ζαλάδες και εμετούς.

Η ένταση των συμπτωμάτων μπορεί να διαφέρει από γυναίκα σε γυναίκα σε μεγάλο βαθμό. Η αδιαθεσία των πρώτων μηνών της εγκυμοσύνης χαρακτηρίζεται ως «πρωινή» γιατί συνήθως τα συμπτώματα είναι εντονότερα τις πρώτες ώρες της ημέρας. Όμως, ο όρος είναι εν μέρει αυθαίρετος, καθώς είναι πολύ πιθανόν η έγκυος να αισθάνεται ναυτία, στομαχική διαταραχή και τάση προς εμετό οποιαδήποτε ώρα μέσα στην ημέρα, καλή ώρα όπως η γράφουσα, όταν κυοφορούσε.

Πού οφείλεται και πόσο διαρκεί η πρωινή αδιαθεσία;

Κατά κύριο λόγο, τα δυσάρεστα αυτά συμπτώματα προκαλούνται από την υπερπαραγωγή της ορμόνης της εγκυμοσύνης β-hCG (βήτα χοριακή γοναδοτροπίνη), οιστρογόνου που παράγεται από τον πλακούντα καθώς αυτός αναπτύσσεται. Η ορμόνη αυτή βοηθά στη διατήρηση της εγκυμοσύνης, αλλά ταυτόχρονα διεγείρει στο κεντρικό νευρικό σύστημα τους υποδοχείς της έμεσης. Φυσικά, στη γενική αναταραχή της εγκύου συντελούν και άλλοι παράγοντες, όπως η έλλειψη ορισμένων βιταμινών, το χαμηλό σάκχαρο, τα αυξημένα στομαχικά οξέα, το άγχος και η κούραση, εξαιτίας της σταδιακής πτώσης του αιματοκρίτη. Με άλλα λόγια, ο οργανισμός της προσπαθεί να αντεπεξέλθει στη νέα κατάσταση, αλλά δεν τα καταφέρνει πάντοτε με επιτυχία.

Συνήθως τα συμπτώματα ξεκινούν γύρω στις 6 εβδομάδες κύησης και υποχωρούν μετά τη 12η-14η εβδομάδα, περίπου στον τέταρτο μήνα της εγκυμοσύνης, όταν τα ορμονικά επίπεδα αρχίζουν να πέφτουν, ο πλακούντας έχει πλέον σχηματιστεί και ο οργανισμός έχει… αποδεχτεί ότι φιλοξενεί άλλον έναν οργανισμό μέσα του. Ωστόσο, κάποιες γυναίκες μπορεί να έχουν πρωινή αδιαθεσία και αναγούλες μέχρι και την 20ή εβδομάδα, ενώ ένα σχετικά μικρό ποσοστό θα έχει ζαλάδες και εμετούς για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, ίσως ακόμη και μέχρι το τέλος της εγκυμοσύνης, και πάλι, καλή ώρα, όπως η γράφουσα, όταν κυοφορούσε.

Πρέπει να ανησυχήσω;

Μάλλον όχι! Όχι μόνο η πρωινή αδιαθεσία θεωρείται φυσιολογική, αλλά αποτελεί και σαφές σημάδι ότι η εγκυμοσύνη σας βαίνει καλώς και ότι οι ορμόνες που κυκλοφορούν στο σώμα σας κάνουν όσο το δυνατόν καλύτερα τη δουλειά τους. Παρ’ όλα αυτά, οι περισσότερες γυναίκες, με την παρουσία αυτών των συμπτωμάτων, εμφανίζουν αδυναμία-εξάντληση και φυσικά ανησυχία για το κατά πόσο επηρεάζεται το έμβρυο που κυοφορούν. Η έγκυος πρέπει κατ’ αρχάς να γνωρίζει ότι οι αδιαθεσίες σπάνια βλάπτουν την ίδια και το μωρό της. Ο οργανισμός της λαμβάνει τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται από τα αποθέματα που ήδη έχει, ενώ ο γυναικολόγος της σίγουρα φροντίζει, μετά την κλινική εξέταση και τις εργαστηριακές εξετάσεις, να υποστηρίξει τις οργανικές ανάγκες της με τη χορήγηση των απαραίτητων βιταμινών και άλλων συμπληρωμάτων. Στην περίπτωση, όμως, που τα συμπτώματα ναυτίας και εμετού είναι ιδιαίτερα επίμονα (δηλαδή εκδηλώνονται περισσότερες από τρεις φορές κάθε μέρα για μεγάλο χρονικό διάστημα) και εμποδίζουν τη γυναίκα από το να τρέφεται κανονικά, τότε μιλάμε για υπερέμεση εγκυμοσύνης (συμβαίνει σε περίπου 1 στις 200 γυναίκες). Τότε η έγκυος πρέπει να απευθυνθεί αμέσως στον γιατρό της, που θα βρει τρόπο αντιμετώπισης του φαινομένου και ανακούφισής της. Εάν, για παράδειγμα, η έγκυος έχει πάθει ή κινδυνεύει να πάθει αφυδάτωση από την απώλεια υγρών, μπορεί να χρειαστεί να νοσηλευτεί για λίγες ημέρες και να λάβει τα υγρά που της λείπουν ενδοφλεβίως και ταυτόχρονα να ακολουθήσει μια, αβλαβή για το έμβρυο, φαρμακευτική αγωγή που θα περιορίσει τους εμετούς.

Τι μπορώ να κάνω για να αισθανθώ καλύτερα;

• Καλό θα ήταν να φάτε κάτι ελαφρύ, όπως φρυγανιές ή κράκερ, αμέσως μόλις ξυπνήσετε, πριν καν σηκωθείτε από το κρεβάτι.
• Σηκωθείτε τουλάχιστον 15 λεπτά αφού ξυπνήσετε, με ήρεμες και όχι απότομες κινήσεις.
• Ζήστε την καθημερινότητά σας με όσο το δυνατόν πιο αργούς, χαλαρούς ρυθμούς και χωρίς στρες.
• Φορέστε ρούχα που δεν σας στενεύουν στη μέση.
• Αποφύγετε να είναι το στομάχι σας άδειο, τρώτε δηλαδή μικρά και συχνά γεύματα, και φροντίστε να κρατάτε το ζάχαρο στο αίμα σας σταθερό (ας έχετε πάντα ένα σοκολατάκι στην τσάντα σας, δεν βλάπτει).
• Να πίνετε νερό ή άλλα υγρά στο ενδιάμεσο των γευμάτων σας και όχι ταυτόχρονα, αμέσως μετά ή λίγο πριν.
• Αποφύγετε να μυρίζετε φαγητά που σας ανακατεύουν και γενικά όσα έχουν έντονη οσμή, γιατί θα σας ανακατέψουν (πιθανόν θα αποκτήσετε πολλές… παραξενιές).
• Αποφύγετε τα πικάντικα, τηγανητά και λιπαρά φαγητά.
• Μην καπνίζετε και μη βρίσκεστε σε χώρο όπου υπάρχει καπνός.
• Αποφύγετε να ζεσταίνεστε και να ιδρώνετε υπερβολικά.
• Μασήστε κομματάκια πάγου, πιπιλίστε φρεσκοκομμένο λεμόνι ή κανέλα. Δοκιμάστε, επίσης, φαγητά ή ποτά που περιέχουν τζίντζερ.
• Μια άλλη λύση, που σε εμένα είχε αποτέλεσμα, είναι τα βραχιολάκια κατά της ναυτίας, που τα φοράτε στους καρπούς σας, πιέζουν συγκεκριμένα κέντρα και βελτιώνουν την κατάσταση. Θα τα βρείτε στα φαρμακεία. Στα φαρμακεία θα βρείτε επίσης φυτικά αντιεμετικά φάρμακα.
• Επίσης, την ώρα της… κρίσης, ξαπλώστε, χαλαρώστε, αναπνεύστε αργά, εισπνεύστε από τη μύτη, εκπνεύστε από το στόμα και δοκιμάστε να φανταστείτε ευχάριστες εικόνες.
• Φροντίστε να ξεκουράζεστε επαρκώς.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Μη δοκιμάσετε κανένα συμπλήρωμα διατροφής και καμία θεραπεία αν δεν το συζητήσετε πρώτα με τον γιατρό σας!