Ο πελαργός φτάνει. Με το πιο όμορφο μωρό, το δικό σας, χαρές, δωράκια, αλλά και αρκετές ανησυχίες για πρακτικά θέματα. Τι γίνεται με τη δουλειά της μαμάς; Ο εργαζόμενος μπαμπάς δικαιούται καμιά άδεια; Το Τaλκ συγκέντρωσε απορίες γονέων εργασιακής φύσεως και δίνει τις απαντήσεις.

1. Μπορεί ο εργοδότης να με απολύσει εάν μάθει ότι είμαι έγκυος; Ο νομοθέτης είναι σαφής και κατηγορηματικός. Σύμφωνα με τον Ν. 1082/80, ο εργοδότης σας δεν μπορεί καν να διανοηθεί την απόλυση εγκύου. Η απόλυση εγκύου εργαζόμενης, τόσο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης όσο και έναν ολόκληρο χρόνο από την ημερομηνία τοκετού, απαγορεύεται. Σπανίως οι εργοδότες δεν τηρούν (πια) αυτόν τον νόμο. Ωστόσο, μπορούν να απολύουν και μέλλουσες μαμάδες εάν συντρέχουν άλλοι σοβαροί λόγοι – και ως τέτοιοι θεωρούνται το κλείσιμο της επιχείρησης ή ένα πειθαρχικό παράπτωμα.
2. Ποιες άδειες δικαιούνται οι νέες μητέρες;Όλες οι εργαζόμενες μητέρες δικαιούνται άδεια μητρότητας διάρκειας 17 εβδομάδων. Οι οκτώ εβδομάδες χορηγούνται υποχρεωτικά πριν από την πιθανή ημερομηνία του τοκετού (άδεια κύησης) και οι εννέα εβδομάδες μετά τον τοκετό (άδεια λοχείας). Βεβαίως πρόκειται για άδεια μετ’ αποδοχών. Στην περίπτωση που γεννήσετε πρόωρα, παίρνετε το υπόλοιπο της άδειας κύησης μετά τον τοκετό. Απαραίτητη προϋπόθεση για να γίνουν όλα αυτά είναι, φυσικά, να έχετε προσκομίσει πιστοποιητικό από τον μαιευτήρα σας που να γράφει την πιθανή ημερομηνία τοκετού.
3. Δικαιούται και ο πατέρας άδεια;Παρότι δεν είναι ευρέως γνωστό, δικαιούται και ο πατέρας άδεια δύο εργάσιμων ημερών με αποδοχές λόγω γέννησης του παιδιού του. Είναι άδεια πρόσθετη η οποία δεν συμψηφίζεται με τις ημέρες κανονικής αδείας.
4. Τι είναι το μειωμένο ωράριο;Ο νομοθέτης το ορίζει ως άδεια θηλασμού και φροντίδας παιδιού. Ως εργαζόμενη μητέρα, είτε στον ιδιωτικό είτε στον δημόσιο τομέα, έχετε το δικαίωμα για 30 μήνες από τη λήξη της άδειας λοχείας ή μετά τη λήξη της ειδικής εξάμηνης άδειας να διακόπτετε την εργασία σας μία ώρα κάθε μέρα ή να προσέρχεστε ή να αποχωρείτε από την εργασία σας αντίστοιχα μία ώρα αργότερα ή μία ώρα νωρίτερα. Κατόπιν συμφωνίας με τον εργοδότη σας, μπορεί η μείωση του χρόνου εργασίας να οριστεί σε δύο ώρες για έναν χρόνο μετά τον τοκετό και επιπλέον μία ώρα για ένα ακόμη εξάμηνο. Την άδεια αυτήν μπορεί εναλλακτικά να ζητήσει ο πατέρας, εφόσον δεν κάνει χρήση της η μητέρα. Το μειωμένο ωράριο για τη φροντίδα των παιδιών θεωρείται χρόνος εργασίας και ως τέτοιος αμείβεται. Την άδεια φροντίδας παιδιού (μειωμένο ωράριο ή ισόχρονη άδεια) μπορεί εναλλακτικά να πάρει ο εργαζόμενος πατέρας του παιδιού εφόσον δεν κάνει χρήση η μητέρα.
5. Τί είναι η γονική άδεια;Πρόκειται για άδεια άνευ αποδοχών η οποία χορηγείται σε όλους τους γονείς για κάθε παιδί χωριστά μέχρι αυτό να γίνει 3,5 χρόνων. Οι προϋποθέσεις λήψης της γονικής άδειας ανατροφής είναι να έχετε συμπληρώσει ένα έτος εργασίας στον ίδιο εργοδότη και να απασχολείται ο άλλος γονιός έξω από το σπίτι. Σύμφωνα με τον Ν. 2639/98 χορηγείται σε όλους τους εργαζόμενους μιας επιχείρησης με σειρά προτεραιότητας. Η διάρκειά της μπορεί να φτάσει τους 3,5 μήνες για κάθε γονέα και αρχίζει από τη στιγμή που λήγει η άδεια μητρότητας.
6. Τι είναι η ειδική εξάμηνη άδεια μητρότητας;Είναι άδεια που δικαιούνται μόνον οι μητέρες που είναι ασφαλισμένες στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και εργάζονται με σχέση εργασίας ορισμένου ή αορίστου χρόνου. Μπορούν να τη λάβουν μετά τη λήξη της άδειας λοχείας, ή μετά τη λήξη της κανονικής άδειας που ακολουθεί την άδεια λοχείας, ή μετά τη λήξη της ισόχρονης προς το μειωμένο ωράριο άδειας. Πληρώνεται από τον ΟΑΕΔ κάθε μήνα με ποσό ίσο με τον κατώτερο μισθό που προβλέπει η ΕΓΣΣΕ. Για την περίοδο που διανύουμε το ποσό είναι 701 ευρώ τον μήνα. Οι ενδιαφερόμενες οφείλουν όμως να ειδοποιούν τον εργοδότη εγγράφως έναν μήνα τουλάχιστον πριν από την έναρξη της εξάμηνης άδειας.
7. Χορηγείται κάποια επιπλέον άδεια σε όσους μεγαλώνουν μόνοι τους τα παιδιά τους;Ο νομοθέτης προστατεύει τις μονογονεϊκές οικογένειες, συγκεκριμένα την άγαμη μητέρα ή τον άγαμο πατέρα καθώς και όσους έχουν χηρέψει εφόσον τα πρόσωπα αυτά έχουν αναλάβει την επιμέλεια του παιδιού τους. Το διάστημα της επιπλέον άδειας –σημειωτέον είναι άδεια μετ’ αποδοχών– είναι έξι εργάσιμες ημέρες τον χρόνο. Χορηγείται μέχρι το παιδί να συμπληρώσει τα 12 χρόνια του και δεν αφορά τους διαζευγμένους γονείς.
8. Αν αρρωστήσει το παιδί δικαιούμαι άδεια;Εάν εργάζεστε με πλήρη απασχόληση, τότε δικαιούστε ετησίως άδεια άνευ αποδοχών έξι ημερών για λόγους ασθένειας παιδιών ή άλλων εξαρτώμενων μελών της οικογένειας. Μάλιστα, οι έξι ημέρες γίνονται οκτώ (ετησίως) εάν προστατεύετε δύο παιδιά και 12 ημέρες εάν τα παιδιά σας είναι τρία.
9. Δικαιούμαι άδεια για παρακολούθηση των επιδόσεων των παιδιών μου στο σχολείο;Ναι, πρόκειται για τη λεγόμενη άδεια σχολικής παρακολούθησης – άδεια μετ’ αποδοχών. Χορηγείται στον έναν από τους δύο γονείς, υπό την προϋπόθεση ότι το παιδί δεν είναι πάνω από16 χρόνων