Καμιά φορά το κεφάλαιο νηπιακή διατροφή μπορεί να γίνει μεγάλος μπελάς για τους νέους γονείς. Ένα δύσκολο μωρό που δεν δοκιμάζει τροφές, αρνείται να φάει και φτύνει το φαγητό αρκεί για να μετατρέψει την ώρα του ταΐσματος σε μαρτύριο. Συχνά οι γονείς μπορεί να έρθουν επίσης αντιμέτωποι και με αντικρουόμενες πληροφορίες σχετικά με το πότε και με ποιες τροφές να ξεκινήσουν. Άλλα συστήνει ο παιδίατρος και άλλα διαβάζουν ή ακούνε από τον περίγυρο. Σε κάθε περίπτωση η καλή αρχή είναι το Α και το Ω για τη νηπιακή διατροφή αλλά και για τις μετέπειτα διατροφικές συνήθειες του παιδιού. Η μετάβαση από το γάλα στις στέρεες τροφές και τα πρώτα χρόνια των γευστικών πειραματισμών θα βοηθήσουν το παιδί να χτίσει ένα γερό σώμα. Γνωρίζοντας λοιπόν τη σημασία της, συλλέξαμε χρήσιμα στοιχεία για το στάδιο αυτό της μετάβασης και το πρόβλημα της προσκόλλησης στα γλυκά, καθώς και μερικές ιδέες για να εμπλουτίσετε τη διατροφή τους με υγιεινά σνακ.
Εισάγοντας το μωρό στις στέρεες τροφές
1. Πότε είναι έτοιμο το μωρό να φάει; οι περισσότεροι παιδίατροι ορίζουν τον 6ο μήνα ως τον εναρκτήριο για τις στέρεες τροφές. Ωστόσο επειδή το κάθε μωρό έχει τους δικούς του ρυθμούς ανάπτυξης, καλό είναι να μπορούμε κι εμείς οι ίδιοι να αναγνωρίζουμε τα σημάδια ετοιμότητάς του και να τα συζητάμε με τον γιατρό. Ένα μωρό λοιπόν είναι έτοιμο να δοκιμάσει στέρεες τροφές, όταν μπορεί να κάθεται στον ποπό του χωρίς πολλή στήριξη, να πιάνει με τα δάχτυλα και να φέρνει πράγματα στο στόμα και να μην σπρώχνει με τη γλώσσα το κουτάλι έξω από το στόμα.
2. Πώς δίνουμε τις στέρεες τροφές; Επειδή θέλουμε τα παιδιά να έχουν επαφή με την υφή και τις γεύσεις των τροφών, είναι καλό, παράλληλα με τα αλεσμένα, να τους προσφέρουμε και μερικές κανονικές τροφές ανάλογα με την ηλικία και την ετοιμότητά τους. Για παράδειγμα μπορούμε να λιώνουμε στα χέρια κάποιες τροφές και να τους τις δίνουμε με τα δάχτυλα. Ή να βάζουμε στο τραπέζι μερικά φαγητά που μπορούν να φάνε και να τα αφήνουμε να διαλέξουν.
3. Με τι να ξεκινήσουμε; Η νηπιακή διατροφή θα πρέπει να ξεκινήσει με ουδέτερες γευστικά τροφές, όπως τα λαχανικά. Αν θέλουμε να αρχίσουμε με φρούτο, είναι προτιμότερο το μήλο ή το βερίκοκο, ανάλογα με την εποχή, παρά η μπανάνα που έχει γλυκιά γεύση και ενδέχεται το παιδί να προσκολληθεί και να αρνείται να εμπλουτίσει τη γευστική του παλέτα.
Προσκόλληση στα γλυκά
1. Τα λάθη των γονιών: Ένα βασικό λάθος που κάνουμε είναι ότι ξεκινάμε με γλυκές τροφές, όπως για παράδειγμα η μπισκοτόκρεμα. Το παιδί συνηθίζει τη γεύση της και πολύ δύσκολα δέχεται να δοκιμάσει κάτι άλλο. Αυτή του την άρνηση για φαγητό συχνά την ερμηνεύουμε ως δική του παραξενιά ή δυσκολία και προκειμένου να μην πεινάσει, συνεχίζουμε και μεγαλώνοντας να του δίνουμε γλυκά. Ένα μπισκότο δεν κάνει κακό, η κατ’ επανάληψη όμως προσφορά του μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα.
2. Τι να κάνουμε: Τα παιδιά είναι μιμητικά. Θα μάθουν να τρώνε υγιεινά μόνο αν βλέπουν εμάς να τρώμε αυτά που τους προτείνουμε. Μπορούμε ωστόσο να κάνουμε σταδιακά μικρές αλλαγές. Στην αρχή να φτιάξουμε λαδερά δύο φορές την εβδομάδα, να εμπλουτίσουμε μια μακαρονάδα με λίγα λαχανικά, να χρησιμοποιήσουμε ζυμαρικά ολικής άλεσης, να φτιάξουμε τρουφάκια με χαρουπάλευρο. Σε μεγαλύτερη ηλικία, μπορούμε να δείξουμε παραστατικά στα παιδιά πόση ζάχαρη περιέχει ένα ποτήρι αναψυκτικό και να τους μιλήσουμε για τις συνέπειές της. Και φυσικά, η εμπλοκή στα ψώνια και στην κουζίνα είναι πολύ σημαντική. Αφήστε το παιδί ακόμη και να ανακατεύει απλώς το φαγητό στην κατσαρόλα. Η σωστή νηπιακή διατροφή χρειάζεται εκπαίδευση και χρόνο!
Ιδέες για σνακ και φαγητό
1 Μικρά και συχνά γεύματα: Τα παιδιά δεν κάθονται να φάνε αρκετό φαγητό, αλλά προτιμούν να τσιμπολογούν. Αυτό συμβαίνει λόγω των αυξημένων κινητικών αναγκών τους. Ομως, δεν είναι καλό να τα αφήνουμε πολλή ώρα νηστικά, διότι μετά θα πέσουν με τα μούτρα στα γλυκά. Για τη νηπιακή διατροφή επιλέγουμε μικρά και συχνά γεύματα, προκειμένου να διατηρηθεί μια ισορροπία στα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Μια φέτα μαύρο ψωμί θα τα κρατήσει πιο πολύ από το λευκό, διότι έχει σύνθετους υδατάνθρακες. Μπορούμε να τη σερβίρουμε ψημένη, με τριμμένο σκόρδο, ελαιόλαδο και κάποιο τυρί. Ενα διαφορετικό σουβλάκι, από ντοματίνια και κυβάκια γραβιέρας, τα οποία έχουμε προηγουμένως περάσει από την γκριλιέρα και τα έχουμε πασπαλίσει με σουσάμι, είναι μια ωραία λύση. Οταν, πάλι, βλέπουν τηλεόραση το απόγευμα, μια πιατέλα με φρούτα θα τα προλάβει από το να ζητήσουν γλυκό. Μια άλλη ιδέα, τέλος, για να μην ανέβει και στη συνέχεια πέσει κατακόρυφα η γλυκόζη στο αίμα, είναι να εμπλουτίσουμε το όποιο γλύκισμα με λίγη βρόμη. Τα δημητριακά συμβάλλουν στη σταδιακή αύξηση της γλυκόζης, οπότε μια μπάρα δημητριακών με λίγη σοκολάτα είναι προτιμότερη από μια σκέτη σοκολάτα.
2 Νέες συνήθειες στη νηπιακή διατροφή: Μπορούμε να εντάξουμε στο διαιτολόγιο όλης της οικογένειας ορισμένες “καινούργιες” τροφές, όπως την κινόα, το κεχρί, τα αρτοσκευάσματα ζέας, το αβοκάντο – σε ντιπ με λίγο λεμόνι είναι εξαιρετικό – το κριθάρι, τη βρόμη, τις σταφίδες και το κρέας στρουθοκαμήλου, που είναι πλουσιότατα σε σίδηρο, το αμυγδαλοβούτυρο, την πάστα από φουντούκι, το ταχίνι, τη μελάσα και το πετιμέζι αντί για ζάχαρη. Δεν είναι εύκολο να ψωνίζει κανείς από βιολογικά είδη ούτε χρειάζεται να τρέφεται τόσο διαφορετικά από τον περίγυρο. Μπορούμε, όμως, να έχουμε μια λίστα από ωφέλιμες τροφές στο μυαλό μας και πού και πού να δοκιμάζουμε κάποιες, εντάσσοντάς τες στον δικό μας τρόπο διατροφής.
Σε συνεργασία με την Κατερίνα Μιχαηλίδου, διεθνώς πιστοποιημένη σύμβουλο γαλουχίας (IBCLC) και μέλος της La Leche League International, ενός διεθνούς οργανισμού που συνεργάζεται με τη Unicef και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας σε θέματα θηλασμού και νηπιακής διατροφής, σύμβουλο μητρότητας CPD, CD Childbirth Educator/Maternity Care Επείγουσα Ιατρική Ερευνήτρια και Σύμβουλο Εφαρμογών Μοριακού Υδρογόνου MHF. Η κ. Μιχαηλίδου δουλεύει με θηλάζουσες μητέρες και τις συμβουλεύει πώς να εισαγάγουν το παιδί τους στις τροφές, συνεχίζοντας την υποστήριξη και κατά την πρώτη νηπιακή ηλικία.
