Ξεμουδιάστε, ξεκολλήστε από τις οθόνες και ξεδώστε στα πάρκα και στην εξοχή. Η άνοιξη προστάζει ελεύθερο παιχνίδι, κόντρα σε γονεϊκές φοβίες του τύπου «αχ, μη λερωθεί, μη χτυπήσει το παιδί». Ανακαλύψτε την παιδαγωγική αξία της δράσης στην ανοιξιάτικη φύση και διδάξτε στα παιδιά την τέχνη της ζωής, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει βουτιά σε μια πρασιά με τσουκνίδες!

Σύμφωνα με έρευνα αμερικανικού πανεπιστημίου, οι στενοί ορίζοντες στους οποίους έχουμε καταδικάσει τα μάτια μας μέσα στην πόλη -συνήθως στη διάρκεια της ημέρας δεν κοιτάμε μακρύτερα από το φανάρι του δρόμου περιμένοντας να αλλάξει σε πράσινο- ενοχοποιούνται για τη σημαντική αύξηση παθήσεων της όρασης σε ενηλίκους αλλά και παιδιά. Έχετε, λοιπόν, και το επιχείρημα της επιστήμης, οπότε τι άλλο θέλετε για να κλείσετε τάμπλετ και υπολογιστή και να βγείτε οικογενειακώς έξω από το σπίτι, να αφήσετε το βλέμμα σας να τρέξει μακριά;

Δώστε τους σακοράφες, εκείνες τις χοντρές βελόνες με μια τρύπα… να, που έχει στα ραπτικά της η γιαγιά γιατί δεν βλέπει να περάσει την κλωστή διαφορετικά. Εξορμήστε με τα παιδιά στην εξοχή, εφορμήστε στο πλησιέστερο άκτιστο ακόμα οικόπεδο της γειτονιάς σας που, τέτοια εποχή, έχει λουλουδιάσει με κίτρινες αγριομαργαρίτες. Οι μαμάδες θα κάνετε αντιπερισπασμό στις μέλισσες που ζουζουνίζουν πάνω από τα άνθη, αφήνοντας το πεδίο ελεύθερο για τα παιδιά να κόψουν όσο περισσότερες μαργαρίτες μπορούν. Δείξτε τους την τεχνική, δείκτης και μεσαίος, δύο παιδικά δαχτυλάκια τεντωμένα σε σχήμα διχάλας, να τραβούν το λουλούδι από τον μίσχο, τακ τακ, για να κοπεί. Περάστε με τη βελόνα τις ροζέτες από τις μαργαρίτες σε γερή κλωστή και φτιάξτε κολιέ. Μια δυο και τρεις σειρές μακριές γιρλάντες, σαν εκείνες τις πολύχρωμες που φορούν οι Χαβανέζες στη Χονολουλού, αλλά κατακίτρινες, για μικρές αμαζόνες με κοτσιδάκια και σιδεράκια.

Το face painting δεν είναι μόνο για τις Απόκριες και τα παιδικά πάρτι. Βάψτε τα μάγουλά τους παρδαλά, με μαύρες και κόκκινες βουλίτσες τα μικρότερα παιδιά για να παριστάνουν τις πασχαλίτσες, με πολύχρωμες γραμμές οι πιο μεγάλοι, βαμμένοι στα χρώματα του πολέμου σαν Ινδιάνοι. Ένα φτερό στα μαλλιά και φύγαμε για την Άγρια Δύση που μοιάζει επικίνδυνα με το αλσύλλιο της συνοικίας, γύρω από τον γέρικο φοίνικα της πλατείας που εκτελεί για την περίσταση χρέη τοτέμ, να χορέψουμε τον τελετουργικό -και αυτοσχέδιο- χορό της άνοιξης. Κι όλα αυτά με ιαχές, πάλλοντας την παλάμη πάνω στο στόμα, όσο πιο δυνατά τόσο πιο απελευθερωτικά, να ξεσηκωθεί η γειτονιά από τους μικρούς Σιού της Καισαριανής και τους Απάτσι των Πετραλώνων.

Με διάθεση για μαγειρική, βγείτε τώρα σε κήπους, πάρκα και λόφους. Αφήστε τα παιδιά να ανακατέψουν νερό και χώμα, να φτιάξουν λάσπη και να πλάσουν ωραιότατα μπιφτέκια με την πιο φυσική πλαστελίνη, εκείνη της γης. Αράξτε στο κοντινό παγκάκι, χωρίς να κάθεστε πάνω από τα κεφάλια τους, με την έγνοια μήπως λερωθούν. Να πλάσουν οι μικροί σεφ γκουρμέ κεφτεδάκια από κοκκινόχωμα ή λαμπροκούλουρα με νοτισμένη άμμο στην παραλία του Φλοίσβου και να τα βάλουν στον ανοιξιάτικο ήλιο-φούρνο για να ξεραθούν και να «ψηθούν».

Στρατιωτάκια της φύσης. Πού πάνε οι κάμπιες των πεύκων όταν μπαίνουν στη γραμμή για να στοιχηθούν; Βγείτε στο πάρκο να παρακολουθήσουν τα παιδιά τις κάμπιες που, τώρα την άνοιξη, κατεβαίνουν από τα δέντρα και εκστρατεύουν στο έδαφος παρελαύνοντας με υποδειγματική πειθαρχία σε ατέλειωτες σειρές. Ο μύθος του Αισώπου με το εργατικό μυρμήγκι ζωντανεύει στα παρτέρια της απέναντι πλατείας, όπου τα παιδιά θα ακολουθήσουν μυρμηγκο-καραβάνια σε μακρινά ταξίδια εκατοντάδων χιλιοστών. Δείτε τους μικροσκοπικούς τροφοσυλλέκτες, ζαλωμένους στις πλάτες τους με τα ψίχουλα από τα κουλούρια των παιδιών, να κατευθύνονται προς τη φωλιά-αποθήκη, σαν να έχουν στις κεραίες τους GPS.

Ολυμπιακοί Αγώνες Έχετε μαράζι πως, εδώ και καιρό, το μοναδικό παιχνίδι που μοιράζονται τα παιδιά με τους φίλους τους είναι η πίστα του ηλεκτρονικού game που παίζουν όλα μαζί κι ο καθένας από το σπίτι του μέσω Ίντερνετ με ομαδική κλήση στο Skype; Οι λαμπερές ανοιξιάτικες λιακάδες είναι η αφορμή για να κηρύξετε την έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων στην παιδική χαρά της γειτονιάς. Αντί να παραβγαίνουν στις ψηφιακές πίστες, καλέστε την παρέα να πάρει μέρος σε ολυμπιακά αθλήματα όπως η αναρρίχηση σε δέντρα ή στο πλέγμα με τα σχοινιά, το μονόζυγο, οι κρίκοι, η παλιά καλή μακριά γαϊδούρα, το άλμα εις μήκος με πήχη την τραμπάλα, η σφεντόνα, το σχοινάκι, το λάστιχο, το σπριντ ως το σιντριβάνι, η σκυταλοδρομία με ένα πλαστικό μπουκάλι, η ρίψη φρίσμπι ή ό,τι άλλο σπορ σκαρφιστούν τα παιδιά. Θέλετε να το δυσκολέψετε; Μπορείτε να προτείνετε να τρέξουν ειδικές διαδρομές πηδώντας με κουτσό ή μέσα σε σακούλες σκουπιδιών, να δέσουν ανά δύο τα πόδια τους με σχοινί. Η τελετή λήξης θα κλείσει με ταχυδακτυλουργικό σόου, νεράντζια από τα δέντρα της πλατείας που παίζουν στον αέρα από το ένα χέρι στο άλλο, σαν μπάλες, οι μικροί ζογκλέρ. Για έπαθλα φτιάξτε στεφάνια από κλαδιά, ξεθάψτε παλιά μετάλλια που τους έδιναν σε διάφορες διοργανώσεις των δήμων όταν ήταν πιο μικρά ή φτιάξτε δικά σας, αυτοσχέδια, περνώντας σε φαρδιές πολύχρωμες κορδέλες μικρά μπρελόκ σε σχήμα αθλητικού παπουτσιού ή μπάλας.

Κυνήγι θησαυρού Κεντρίστε λίγο την παιδική φαντασία, βοηθήστε να πλάσουν ένα στόρι μυστηρίου και περιπέτειας και δεν θέλουν πολύ οι μικροί Ιντιάνα και Λάρα Κροφτ να ξεχυθούν ψάχνοντας για ρουμπίνια ανάμεσα στα σαρκοβόρα φυτά της ζούγκλας του Αμαζονίου κάπου στην ελληνική εξοχή. Ο αρχηγός του κυνηγιού με το επιτελείο του (μαμά) θα σκαρώσει τους γρίφους της διαδρομής, αυτοσχέδια αινίγματα, μηνύματα σε κώδικα όπως, για παράδειγμα, λέξεις-κλειδιά γραμμένες ανάποδα από το τέλος προς την αρχή. Βάζετε τα μηνύματα σε φακέλους, σφραγισμένους, αντί για βουλοκέρι, με αυτοκόλλητα με πειρατές και τους κρύβετε στους θάμνους, στα παρτέρια, κάτω από παγκάκια, στις σχισμές των κορμών των δέντρων.  Ζωγραφίζετε στο πλακόστρωτο βελάκια με κιμωλία ή τα φτιάχνετε στο έδαφος με ξυλαράκια δείχνοντας τη σωστή κατεύθυνση που θα πρέπει να ακολουθήσουν οι κυνηγοί με τα πειρατικά καπέλα από χαρτοσακούλες μαναβικής με τη ζωγραφιά νεκροκεφαλής. Αφήνετε τα παιδιά να συνεργαστούν και να τσακωθούν δημιουργικά αναζητώντας τον αμύθητης αξίας θησαυρό. Ο οποίος, σημειωτέον, μπορεί να είναι ένα χαρτόκουτο γεμάτο με παλιά παιχνίδια από την αποθήκη, νεροπίστολα για κορύφωση της δράσης ή ένα απλό χαρτί που θα γράφει «συγχαρητήρια, άξιοι πειρατές και πειρατίνες, κερδίσατε όλοι από το περίπτερο έναν γύρο κυπελλάκια, πυραύλους και ξυλάκια!»

Προσοχή: το ελεύθερο παιχνίδι στην ανοιξιάτικη φύση ωφελεί σοβαρά τη σωματική και ψυχική υγεία του παιδιού και έχει τεράστια παιδαγωγική αξία, τονίζουν οι ειδικοί παροτρύνοντας τους γονείς των αστικών κέντρων να διαχειριστούν και να προσπαθήσουν αν ξεπεράσουν φοβίες τους απέναντι στο παιχνίδι στο ύπαιθρο του τύπου «αχ, μη χτυπήσει/μη λερωθεί». Σύμφωνα με τον καθηγητή παιδαγωγικής του Πανεπιστημίου του Μιλάνου Μπικόκα, δρα Ραφαέλε Μαντεγκάτσα, οι γονείς ανησυχούν συχνά για τους κινδύνους που διατρέχει το παιδί παίζοντας σε ανοιχτό χώρο και λιγότερο για το γεγονός ότι μπορεί να περάσει μια μέρα κλεισμένο στο σπίτι και κολλημένο σε μια οθόνη. Οπωσδήποτε, συμφωνεί ο ειδικός, ο γονιός πρέπει να είναι προσεκτικός αλλά, ταυτόχρονα, να δώσει στο παιδί την ελευθερία να πειραματιστεί με το ύψος του δέντρου, την ταχύτητα του ποδήλατου και της κούνιας, να μάθει ότι μέρος του παιχνιδιού είναι κι ένα στραβοπάτημα, μια γρατσουνιά. Σε μια εποχή που θέλουμε να ελέγχουμε τα πάντα, ακόμα και τις περιπέτειες των παιδιών, ο Ιταλός παιδαγωγός συμβουλεύει τους γονείς να μην επεμβαίνουν με το παραμικρό, αλλά να αφήσουν τα παιδιά να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες του παιχνιδιού μόνα για να γίνουν εφευρετικά και να νιώσουν ότι τα καταφέρνουν εκεί έξω, χωρίς να καταθέτουν τα όπλα αμέσως. Πάντα θα θυμάμαι με νοσταλγία τη βουτιά σε μια πρασιά με τσουκνίδες -και το τσούξιμο στα πόδια- παίζοντας με τις συμμαθήτριες τη «Βιονική Γυναίκα»…