Παιδιά δεν έχω. Όχι επειδή δεν μπορούσα να κάνω, αλλά επειδή έτσι αποφάσισα. Με δεδομένη, βεβαίως, την απουσία «καλών οιωνών» στην κρίσιμη περίοδο της τεκνοποίησης, που θα πει «ακατάλληλος» σύζυγος, σύντροφος ή εραστής, σε συνδυασμό με την έλλειψη της επιτακτικής ανάγκης να διαιωνίσω το είδος μου. Με ρωτούν συχνά αν το μετάνιωσα. Τους απαντώ καθόλου. Πώς να μετανιώσει κανείς για μια τόσο σοβαρή απόφαση, την οποία, όταν την παίρνει, ξέρει ότι είναι διά βίου; Με ρωτούν επίσης αν αισθάνομαι μειονεκτικά. Τους απαντώ και πάλι καθόλου. Μειονεκτικά αισθάνονται κυρίως αυτοί που ρωτούν, επειδή δεν διανοούνται εύκολα τέτοιου είδους «αντάρτικα», εκτός αν συντρέχει σοβαρός λόγος υγείας. Είναι δε τόση η αμηχανία στο άκουσμα μιας τέτοιας επιλογής, ώστε καμιά φορά, για λόγους τακτ, αφήνω να πλανάται στην ατμόσφαιρα ότι μπορεί και να μου συνέβη κάτι αορίστως… ατυχές. Δεν αξίζει τον κόπο να σοκάρει κανείς γυναίκες κάποιας ηλικίας, όπως εκείνης που με κοίταξε με οίκτο λέγοντας: «Γιατί, βρε παιδάκι μου, μια χαρά γυναίκα, δεν βρέθηκε κανένας να σου κάνει μωρό;»
Και καλά οι γιαγιάδες, οι θείες, οι φίλες της μαμάς μου, οι παλιές μου δασκάλες. Αυτές συγχωρούνται με συνοπτικές διαδικασίες και ένα φιλάκι στο μάγουλο για να μη στενοχωριούνται που έμεινα άκληρη. Τι να πει, όμως, κανείς για εκείνες εκεί τις 30something μοντέρνες μαμάδες, που σε κοιτούν λες και βγήκες κατευθείαν από το τρελάδικο, σίγουρες για τη δική τους υπεροχή απέναντι σε μια γυναικεία ύπαρξη που δεν θα πλύνει ποτέ μωρουδιακά ούτε θα γιορτάσει ποτέ βαφτίσια; Συνήθως δίνεις τόπο στην οργή, ακόμα κι όταν το βλέμμα ή τα λόγια τους γίνουν κάπως αδιάκριτα. Λες: Δεν βαριέσαι, πού να εξηγώ τώρα τα ανεξήγητα σε ορκισμένες μανούλες, συζύγους και νοικοκυρές, ή σε εκείνες τις «βιονικές» καριερίστες με τρία παιδιά που τα μεγαλώνουν γιαγιάδες και Φιλιππινέζες; Αλλά όταν καμιά από αυτές ξεφύγει πέραν των ανεκτών ορίων και αρχίσει ερωτήσεις του τύπου «Χώρισες γιατί δεν μπορούσες να κάνεις παιδί, ε;», άνθρωπος είσαι και δεν αντέχεις. «Όχι, χρυσή μου», απαντάς με το πιο μπαλζέ ύφος του κόσμου, «χώρισα διότι βαρέθηκα να γίνω μανούλα!»
Στο σημείο αυτό πρέπει να εξηγηθώ για να μην παρεξηγηθώ: καθόλου δεν υπονοώ ότι η ζωή χωρίς παιδί είναι καλύτερη, ούτε σηκώνω παντιέρα κατά της τεκνοποίησης. Θαυμάζω όλες τις μάνες του κόσμου για την υπομονή, την καρτερικότητα και τα ατσάλινα νεύρα τους, και κυρίως τη δική μου μαμά, που πέρασε τα πάνδεινα και τελικώς αποδέχτηκε όλες τις επιλογές μου. Διατηρώ, απλώς, το δικαίωμα της «διαφορετικότητας» απέναντι σε ένα από τα πιο ισχυρά στερεοτυπικά μοντέλα της κοινωνίας και πρέπει να σας πω ότι δεν ντρέπομαι καθόλου. Αντιθέτως, χαίρομαι ιδιαίτερα που το Τaλκ μού ζήτησε να γράφω κάθε μήνα παρατηρήσεις και σκέψεις «της άλλης πλευράς». Πού ξέρετε; Μπορεί μια γυναίκα χωρίς παιδιά, σαν εμένα, να σας κάνει να δείτε τα δικά σας με άλλο μάτι.