Την προηγούμενη φορά έγραφα εξηγώντας γιατί γράφω τόσα χρόνια. Παρέλειψα ίσως έναν από τους σοβαρότερους λόγους, που είναι η παρατήρηση ότι τα περισσότερα κείμενα που γράφουν για την ανάπτυξη των παιδιών, αγνοούν τη σύγχρονη ανάπτυξη των γονιών! Μιλάνε δηλαδή για το πώς αλλάζουν καθημερινά τα παιδιά και οι ανάγκες τους, ενώ μιλάνε για τους γονείς λες και αυτοί παραμένουν αμετάβλητοι, σταθεροί σαν τους τοίχους! Ή δεν μιλάνε καθόλου για την προσωπικότητα, τις ανάγκες, την κούραση, την αγωνία των γονιών, που αλλάζουν και αυτοί και οι ανάγκες τους καθώς τα παιδιά τους αλλάζουν.
Εδώ και πολλά χρόνια, έβλεπα στο γραφείο μου μια πελαγωμένη μαμά. Φαίνεται ότι έπεσα στη φάκα των πολλών συμβουλών. Πρέπει αυτό και πρέπει το άλλο για το παιδί σας.
«Α! να σας πω» μου λέει «μην ξεχνάτε, ήμουνα κι εγώ άνθρωπος πριν γίνω μαμά»!
Αξέχαστη φράση.
Και μεγάλο μάθημα, που δεν ξέχασα ποτέ.
Από τότε που μου το… θύμισε, λοιπόν, προσπαθώ όποτε γράφω να το βάζω και αυτό στον λογαριασμό και να υπολογίζω και τους γονείς και τα δικά τους συναισθήματα και ανάγκες. Γενικά μιλώντας φυσικά. Γιατί για την προσωπικότητά τους δεν ξέρω τίποτα. Βασίζομαι στο ότι, οι ίδιοι οι γονείς, που ξέρουν τον εαυτό τους καλύτερα, θα προσαρμόσουν τα όσα λέω στις δικές τους δυνατότητες. Να σας δώσω ένα μικρό παράδειγμα. Ξέρουμε πια ότι πρέπει να μιλάει κανείς πολύ στα νεογέννητα. Αυτό είναι πανδαισία για τη φλύαρη μαμά. Με τη μη ομιλητική, κλειστή στον εαυτό της μαμά τι γίνεται; Μιας και το ξέρει αυτό για τον εαυτό της, προσπαθεί πιο πολύ, λέει του μπαμπά, της γιαγιάς, της γειτόνισσας να μιλάνε πιο πολύ στο μωρό της. Φροντίζει, με άλλα λόγια, το περιβάλλον του μωρού να είναι ομιλητικό, μιας και εκείνη δυσκολεύεται.
Επανέρχομαι στους γονείς που και αυτοί αλλάζουν καθώς μεγαλώνουν τα παιδιά τους.
Ξεκινούν σαν νέοι, άπειροι γονείς που είχαν για πολλά χρόνια να φροντίσουν μόνο τον εαυτό τους και την καριέρα τους. Και τα βράδια βάζανε το καπελάκι τους, κλείδωναν την πόρτα και βλέπανε τους φίλους τους. Γεννιέται το μωρό και πάνε αυτά. Έχουν ξαφνικά τη βαριά ευθύνη ενός άλλου μικρού πλήρως εξαρτώμενου ανθρώπου. Χρειάζεται να κάνουν ξαφνικά μεγάλες και συχνά δύσκολες αλλαγές. Χρειάζεται ξαφνικά οι δικές τους ανάγκες να μπούνε σε δεύτερη μοίρα… Για λίγο καιρό σε πολύ δεύτερη μοίρα. Ευτυχώς η κατάσταση σώζεται, γιατί τους βοηθάει η αγάπη που αισθάνονται για αυτό το καινούργιο ανθρωπάκι. Πάντως όλα είναι καινούργια και οι ίδιοι άπειροι. Με τον καιρό μαθαίνουν και αισθάνονται μεγαλύτερη σιγουριά για τους τρόπους που αντιμετωπίζουν το παιδί τους και τις ανάγκες του…
Και κάνουμε ένα μεγάλο άλμα και φτάνουμε στην εφηβεία, που οι περισσότεροι γονείς έχουν αρχίσει να γίνονται νεαροί μεσήλικες. Η εποχή της εφηβείας ως γνωστόν φημολογείται ότι είναι δύσκολη. Είναι. Για πάρα πολλούς λόγους που θα κουβεντιάσουμε με τον καιρό. Αλλά όχι μόνο γιατί οι έφηβοι αλλάζουν δραστικά, αλλά και γιατί οι γονείς τους έχουν μεγάλα δικά τους θέματα να λύσουν. Δηλαδή ενώ στους εφήβους συμβαίνει, όπως λέει ο Νερούδα, «Αυτό που κάνει η Άνοιξη στις κερασιές», ενώ δηλαδή τα παιδιά τους ανθίζουν, οι γονείς έχουν αρχίσει να ανησυχούν για τη δική τους εμφάνιση. Ενώ η σεξουαλικότητα είναι φλέγον (κυριολεκτικά φλέγον) θέμα για τους εφήβους, για τους γονείς τους έχει αρχίσει να κοπάζει, ή πάντως να ανησυχούν μήπως και κοπάσει! Ενώ οι έφηβοι ονειρεύονται και προχωρούν προς την κορυφή του βουνού, οι γονείς τους από την κορυφή βλέπουν προς την κατηφόρα σιγά σιγά…
Όλα αυτά δεν είναι αναγκαστικά τρομακτικά ή φρικτά, αλλά πρέπει να λαμβάνονται υπ’ όψιν. Δεν είναι μόνο οι έφηβοι που έχουν να λύσουν μεγάλα θέματα, έχουν και οι γονείς τα δικά τους και τις δικές τους ανάγκες. Μας το θυμίζω απλώς!
Και μετά από όλα αυτά; Φεύγουν! Πραγματικά και συμβολικά. Τους αγάπησες, τους ανέθρεψες, τους έμαθες, τους συνήθισες και μετά σου ζητείται να τους επιτρέψεις να ανοίξουν τα φτερά που τους έδωσες και να φύγουν.
Και να σου αφήσουν μια πολύ άδεια φωλιά. Μόνοι ξανά με τον κύριο ή την κυρία που ξεκίνησες εδώ και χρόνια. Μόνοι όπως στην αρχή, αλλά πάρα πολύ αλλαγμένοι και οι δύο.
Και πρέπει πάλι να προσαρμοστούν στην καινούργια κατάσταση…
Να ομολογήσουμε, λοιπόν, ότι πέραν από τις μεγάλες χαρές τού να είσαι γονιός, έχει και τις δυσκολίες του, που διευκολύνονται, πιστεύω, αν τους λαμβάνουμε εξίσου υπ’ όψιν και θυμόμαστε δηλαδή στην πράξη αυτό το «πριν γίνω μαμά ήμουνα κι εγώ άνθρωπος»!
Ο αγαπημένος μου αντιρρησίας γονιός που κάθεται στη γωνία και περιμένει να μου επιτεθεί μοιάζει σκεπτικός αλλά ευχαριστημένος… Δεν βγάζει τσιμουδιά!
Αλλά καθώς τελειώνω τον ακούω να μουρμουρίζει «καλά, και με τους μπαμπάδες τι γίνεται;»