Πολλές φορές τα παιδιά παραπονιούνται για πόνο στο πόδι και αρχίζουν να κουτσαίνουν, ιδιαίτερα μετά από έντονο παιχνίδι. Όπως είναι φυσιολογικό κι επόμενο, οι γονείς ανησυχούν και θορυβούνται. Δεν αποτέλεσα εξαίρεση, όταν στην ηλικία των τεσσάρων χρόνων ο μεγάλος μου γιος ξύπνησε ένα πρωί και άρχισε να περπατά αργά αργά κουτσαίνοντας και φωνάζοντας «μαμά, με πονάει!» Η ψυχραιμία ήταν το τελευταίο συναίσθημα που επικράτησε. Ακόμη κι όταν ο γιατρός μού εξήγησε τηλεφωνικώς ότι το παιδί πιθανότατα έχει υμενίτιδα του ισχίου, μια πολύ συνηθισμένη φλεγμονή της παιδικής ηλικίας, η οποία είναι παροδική, και πάλι ηρέμησα πρόσκαιρα. Η εικόνα ενός παιδιού δραστήριου και υπερκινητικού που αίφνης μετατρέπεται σε… «στρατιωτάκι ακούνητο και αγέλαστο» δεν είναι ευχάριστη για κανέναν, πολύ δε περισσότερο για τον γονιό του. Και όπως σε όλες τις παιδικές ασθένειες, αυτό που χρειάζεται σε μεγάλες δόσεις όταν εμφανιστεί η υμενίτιδα, εκτός από το να ξεκουραστεί το παιδί, είναι και πολλή υπομονή για τους γονείς.
Πονάω, κουτσαίνω
Όσο κι αν φαντάζει… εξωτικής προέλευσης ως νόσος, η παροδική υμενίτιδα του ισχίου αποτελεί τη συχνότερη αιτία του λεγόμενου επώδυνου ισχίου στην παιδική ηλικία. Εμφανίζεται σε παιδιά ηλικίας ενός έως και δώδεκα χρόνων και, όπως μαρτυρούν τα στατιστικά στοιχεία, προτιμά ιδίως την τριετία 5 – 8 του λιλιπούτειου πληθυσμού. Σε ό,τι αφορά δε το φύλο, φαίνεται ότι προτιμά κυρίως τα αγόρια, τα οποία προσβάλλονται έως και τρεις φορές πιο συχνά σε σύγκριση με τα κορίτσια της ίδιας ηλικίας. «Η υμενίτιδα του ισχίου είναι μια αντίδραση του αρθρικού υμένα – για την ακρίβεια, συγκεντρώνεται υγρό στην άρθρωση του ισχίου. Στις περισσότερες περιπτώσεις η αιτιολογία της παραμένει άγνωστη. Σε άλλες πάλι περιπτώσεις έχει διαπιστωθεί από το ιστορικό των ασθενών ότι πριν από την εμφάνιση της υμενίτιδας του ισχίου έχουν προηγηθεί ιογενείς λοιμώξεις της περιοχής του ρινοφάρυγγα, των ανώτερων αναπνευστικών οδών ή του γαστρεντερικού συστήματος» εξηγεί στο Τaλκ ο ορθοπαιδικός κ. Παναγιώτης Κορμάς.
Το υγρό μέσα στην άρθρωση του ισχίου περιορίζει την κινητικότητα του παιδιού και προκαλεί πόνο. Εάν το παιδί μπορούσε να μιλήσει και να εξηγήσει τι αισθάνεται, θα έλεγε ότι ο πόνος είναι οξύς και προοδευτικά αυξανόμενος και θα τον προσδιόριζε στην περιοχή της μηροβουβωνικής χώρας, δηλαδή πέριξ και ψηλά των μηρών. Σε ένα μικρό ποσοστό δε, που ευτυχώς δεν ξεπερνά το 5%, η φλεγμονή παρουσιάζεται και στα δύο ισχία. Πολλές φορές μάλιστα, κατά τον ειδικό, ο πόνος αντανακλά στην μπροστινή εσωτερική επιφάνεια του μηρού και στο γόνατο, ενώ εκτός από τη χωλότητα, το παιδί εμφανίζει και πυρετό, που όμως δεν ξεπερνά τους 38 βαθμούς. Τα παιδιά, όμως, και δη τα άρρωστα παιδιά, συνήθως δεν μιλάνε αλλά κλαίνε! Τα δε μικρότερα παιδιά αφενός πονούν και δυσκολεύονται να πατήσουν το πόδι, αφετέρου δύσκολα πείθονται να μην… περπατήσουν. Κι εδώ επιστρατεύεται η υπομονή…
Μετά τη διάγνωση
Στο περίπου 80% των περιστατικών τα συμπτώματα αυτά το αργότερο μετά την 5η ημέρα αρχίζουν βαθμιαία να υποχωρούν. Στο 20% των περιπτώσεων όμως –στο οποίο είχε… την τιμή να συμπεριλαμβάνεται και το περιστατικό του δικού μου παιδιού– τα συμπτώματα δεν έχουν παροδικό χαρακτήρα. Αντιθέτως, παραμένουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και υποτροπιάζουν για άλλες τουλάχιστον 14 ημέρες. Και αυτά τα παιδιά όμως παρουσιάζουν μία καλή γενική κατάσταση χωρίς συμπτώματα μιας βαριάς πάθησης. Ο παιδίατρος συνήθως παραπέμπει το παιδί με υμενίτιδα σε εξειδικευμένο γιατρό. Η χωλότητα και ο πόνος είναι τα βασικά συμπτώματα που θα επιτρέψουν στον γιατρό να κάνει τη διάγνωση. Στη συγκεκριμένη φλεγμονή δυστυχώς η απεικονιστική εξέταση δεν βοηθά ιδιαίτερα. Οι ακτινογραφίες ισχίου, π.χ., συνήθως δεν δείχνουν τη φλεγμονή, οπότε δεν εισφέρουν στη διάγνωση.
Βεβαίως, σε περίπτωση που η φλεγμονή επιμένει, ο γιατρός θα υποδείξει ακτινογραφία, ενδεχομένως και εργαστηριακές εξετάσεις αίματος. Αυτό γίνεται συνήθως όταν η φλεγμονή συνεχίζει να υπάρχει με την ίδια ένταση και έπειτα από τρεις εβδομάδες. Δεδομένου ότι πολλές παθήσεις ρευματολογικής φύσεως –οι οποίες καλό είναι να αποκλεισθούν– μπορεί να έχουν παρόμοια κλινική εικόνα με εκείνη της υμενίτιδας, ο γιατρός θα υποβάλει το παιδί σε πιο λεπτομερείς εξετάσεις. Το παιδί κουτσαίνει και πονάει, αλλά οι θεραπευτικές επιλογές δεν έχουν μεγάλο εύρος. Ουσιαστικά πρόκειται για την εξής… μία: την ξεκούραση. Αυτή είναι η λέξη-κλειδί που θα επαναλαμβάνει ο γιατρός. Στα πιο ήπια περιστατικά ο ειδικός θα υποδείξει ξεκούραση με το πόδι… ψηλά για μία εβδομάδα. Γενικά ο γιατρός εξαντλεί το διάστημα των τριών εβδομάδων με ξεκούραση και επανεξέταση του μικρού ασθενή. Σε πιο βαριά περιστατικά, όμως, το παιδί εισάγεται στο νοσοκομείο ώστε να εφαρμοστεί μηχανισμός έλξης του ποδιού, όπως αυτός που χρησιμοποιείται σε ορθοπαιδικά τραύματα. Για τον πόνο χορηγούνται απλά αναλγητικά.
